Hago

Ĝemelurboj
	Varsovio • Palembang • Nazareto • Bet-Leĥemo • Juigalpa • Venĝou vd

Municipo 's-Gravenhage aŭ Den Haag
Flago de la municipo 's-Gravenhage aŭ Den Haag	Blazono de municipo 's-Gravenhage aŭ Den Haag
nederlanda municipo • urbo • loĝloko kun urborajtoj kaj privilegioj • loĝloko en Nederlando
Ĝemelurboj
	Varsovio • Palembang • Nazareto • Bet-Leĥemo • Juigalpa • Venĝou vd
Provinco	Sud-Holando
Urbestro	Jan van Zanen
Ĉefloko	Den Haag
Areo; - Tero; - Akvo	98,20 km²; 82,66 km²; 15,54 km²
Loĝantaro; - Loĝdenso	537 833 (2019); 5762 loĝ./km²
Geografia situo	52° 5′ N, 4° 18′ O (mapo)52.0833333333334.3Koordinatoj: 52° 5′ N, 4° 18′ O (mapo)
	's-Gravenhage aŭ Den Haag (Sud-Holando)
	's-Gravenhage aŭ Den Haag (Sud-Holando)
	's-Gravenhage aŭ Den Haag (Nederlando)
	Situo de 's-Gravenhage aŭ Den Haag
Gravaj trafikaj arterioj	Vojoj, A12 A13 N14 N44 N211 A44; Fervojlinioj, Amsterdam - Rotterdam (Oude Lijn), Gouda - Den Haag (Goudse Lijn), RandstadRail
CBS-municipokodo	0518
Telefona kodo	070, 015
Poŝtkodo	2491–2599
Oficiala retejo	https://denhaag.nl
	Fotomontaĵo
	v • d • r

Panorama vido de la urbocentro de Hago

Hago, nederlande Den Haag aŭ 's-Gravenhage, estas urbo de proksimume 537 833 loĝantoj en Nederlando. En ĝi estas la palaco de reĝo Willem-Alexander kaj ĝi estas la sidejo de la nederlanda registaro. En la urbo situas la Pacpalaco, la Internacia Kortumo, la internacia puna kortumo kaj la Internacia Pun-Tribunalo por Eksa Jugoslavio.

La blazono de Hago montras cikonion (foje nomatan ardeo), kiu en la beko portas angilon.

Pro la cikonio la moka priskribo de hagano estas: Sur altaj piedoj, kun malmulte da plumoj kaj kun granda beko.

Historio

Hago fondiĝis en 1248, kiam grafo Vilhelmo la 2-a de Holando komisiis tie konstruon de kastelo. Lia filo Floris konstruis la Ridderzaal (Kavaliran Salonon), kiu nun estas urba vidindaĵo. La nomo Den Haag ([Den Haĥ] = la arbareto) estas la origina; omaĝe al grafo Vilhelmo oni ekde 1639 uzas ankaŭ 's-Gravenhage (heĝo de la grafo), analoge al Den Bosch, nomata ankaŭ "'s-Hertogenbosch" (=arbaro de la duko).

Nur en 1806 Hago ricevis la statuson de urbo. Ĝi neniam estis fortikigita kaj tial ne posedas urbomurajn restaĵojn.

En 1872 okazis en tiu urbo la lasta kongreso de la 1-a Internacio; tiam estis eksigataj la anarkiistaj anoj, kiuj kontraŭe starigis la kontraŭ-aŭtoritata Internacio ekigante la kongreson de Sankta-Imjero.

En Hago ĉirkaŭ la jarcenta ŝanĝo de 1900 okazis du pac-konferencoj. La unuan (1899) iniciatis la rusia imperiestro Nikolao la 2a Aleksandroviĉ; ĝi protektis la rajtojn de vunditoj kaj ŝiprompuloj kaj malestimis certajn batalilojn. La dua konferenco en 1907 decidis pri la protekto de civiluloj. Tria konferenco estis planita por 1915, sed ne povis okazi pro la Unua mondmilito. Vidu artikolon Traktatoj de Hago.

La bombardado de la Bezuidenhout estis erara bombado fare de Aliancanoj sur la loĝkvartalo Bezuidenhout en Hago. Ĝi okazis fine de la Dua Mondmilito, la 3-an de marton 1945.

Situo kaj evoluo

Ĉar Hago neniam havis urbomurojn, ĝi povis libere kreski. Ĝi nun estas la tria plej granda urbo de Nederlando. Kune kun proksimaj urboj (Delft, Leiden, Roterdamo, aliaj) ĝi formas urbecan regionon nomatan Randstad (randa urbo).

La urbocentro situas ĉirkaŭ 6 km de la bordo de la Norda Maro. Ĉemare situas la kvartaloj Kijkduin [KEJKdojn] kaj Scheveningen [SĤEveninge].

Vidindaĵoj kaj servoj

Famuloj

Ambrus Nagy

Signifo por Esperanto

En 1906 la unua nederlanda socialisto lernis Esperanton, nome Jacob Bruijn. Lia propagando en landa anarkiista gazeto estis la unua paŝo al la fonto de la Federacio de Laboristaj Esperantistoj, kiu estis la plej granda Esperanto-asocio en Nederlando dum la tridekaj jaroj kaj jardekoj poste. Bruijn ankaŭ zorgis pri la Centra Esperanto-Librejo, grava distribuanto de Esperanto-literaturo kaj -lernmaterialoj antaŭ la Dua Mondmilito.

Nuntempe en Hago ekzistas la Internacia Esperanto-Instituto, fondita jam en 1930 de Andreo Cseh kaj Julia kaj Jan Isbrücker. La Instituto liveras materialon pri Cseh-metodo. Krome ĝi organizas kunvenojn, havas bibliotekon kaj eldonas librojn kaj aliajn rimedojn por lerni Esperanton kaj progresigi la kulturon de la lingvo.

En la urbo okazis interalie UK 1920 kaj UK 1964, Interreligia Konferenco por la Paco je la 2-a de aŭgusto 1928 kaj SAT-kongreso en 1976.