ամբողջ

Armenian

Etymology

From Old Armenian ամբողջ (ambołǰ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ɑmˈboχt͡ʃʰ/, [ɑmbóχt͡ʃʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɑmˈpoχt͡ʃ/, [ɑmpʰóχt͡ʃʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Adjective

ամբողջ • (amboġǰ)

1. entire, whole, all

   ամբողջ օրը ― amboġǰ ōrə ― whole day

   ամբողջ քաղաքը գիտեր ― amboġǰ kʻaġakʻə giter ― the whole city knew

   ամբողջ ուժով ― amboġǰ užov ― with all might

2. whole, complete, without deficit

   ամբողջ թիվ ― amboġǰ tʻiv ― whole number

3. whole, without interruptions

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular (singulare tantum)
nominative	ամբողջ (amboġǰ)
dative	ամբողջի (amboġǰi)
ablative	ամբողջից (amboġǰicʻ)
instrumental	ամբողջով (amboġǰov)
locative	ամբողջում (amboġǰum)
	definite forms
nominative	ամբողջը/ամբողջն (amboġǰə/amboġǰn)
dative	ամբողջին (amboġǰin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ամբողջս (amboġǰs)
dative	ամբողջիս (amboġǰis)
ablative	ամբողջիցս (amboġǰicʻs)
instrumental	ամբողջովս (amboġǰovs)
locative	ամբողջումս (amboġǰums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ամբողջդ (amboġǰd)
dative	ամբողջիդ (amboġǰid)
ablative	ամբողջիցդ (amboġǰicʻd)
instrumental	ամբողջովդ (amboġǰovd)
locative	ամբողջումդ (amboġǰumd)

Synonyms

• (entire, whole): ողջ (oġǰ), լրիվ (lriv), (dialectal) սաղ (saġ)

Noun

ամբողջ • (amboġǰ)

1. entirety, wholeness, totality, completeness

   ամբողջը ― amboġǰə ― everything

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ամբողջ (amboġǰ)	ամբողջներ (amboġǰner)
dative	ամբողջի (amboġǰi)	ամբողջների (amboġǰneri)
ablative	ամբողջից (amboġǰicʻ)	ամբողջներից (amboġǰnericʻ)
instrumental	ամբողջով (amboġǰov)	ամբողջներով (amboġǰnerov)
locative	ամբողջում (amboġǰum)	ամբողջներում (amboġǰnerum)
	definite forms
nominative	ամբողջը/ամբողջն (amboġǰə/amboġǰn)	ամբողջները/ամբողջներն (amboġǰnerə/amboġǰnern)
dative	ամբողջին (amboġǰin)	ամբողջներին (amboġǰnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ամբողջս (amboġǰs)	ամբողջներս (amboġǰners)
dative	ամբողջիս (amboġǰis)	ամբողջներիս (amboġǰneris)
ablative	ամբողջիցս (amboġǰicʻs)	ամբողջներիցս (amboġǰnericʻs)
instrumental	ամբողջովս (amboġǰovs)	ամբողջներովս (amboġǰnerovs)
locative	ամբողջումս (amboġǰums)	ամբողջներումս (amboġǰnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ամբողջդ (amboġǰd)	ամբողջներդ (amboġǰnerd)
dative	ամբողջիդ (amboġǰid)	ամբողջներիդ (amboġǰnerid)
ablative	ամբողջիցդ (amboġǰicʻd)	ամբողջներիցդ (amboġǰnericʻd)
instrumental	ամբողջովդ (amboġǰovd)	ամբողջներովդ (amboġǰnerovd)
locative	ամբողջումդ (amboġǰumd)	ամբողջներումդ (amboġǰnerumd)

Derived terms

• ամբողջատիրական (amboġǰatirakan)

Old Armenian

Alternative forms

• ամպողջ (ampołǰ)

Etymology

Composed of ողջ (ołǰ) and the obsolete prefix *ամբ- (*amb-) from Proto-Indo-European *h₂m̥bʰi (“around”).

Adjective

ամբողջ • (ambołǰ)

1. entire, whole, total
2. whole, complete, perfect, exact; unscathed, intact, unhurt

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	ամբողջ (ambołǰ)		ամբողջք (ambołǰkʻ)
genitive	ամբողջի (ambołǰi)		ամբողջից (ambołǰicʻ)
dative	ամբողջի (ambołǰi)		ամբողջից (ambołǰicʻ)
accusative	ամբողջ (ambołǰ)		ամբողջս (ambołǰs)
ablative	ամբողջէ (ambołǰē)		ամբողջից (ambołǰicʻ)
instrumental	ամբողջիւ (ambołǰiw)		ամբողջիւք (ambołǰiwkʻ)
locative	ամբողջի (ambołǰi)		ամբողջս (ambołǰs)

Synonyms

• (entire): բոլոր (bolor), բովանդակ (bovandak)
• (complete, intact): ողջ (ołǰ), անարատ (anarat), անվնաս (anvnas)

Derived terms

• ամբողջախոհ (ambołǰaxoh)
• ամբողջախոհագոյն (ambołǰaxohagoyn)
• ամբողջական (ambołǰakan)
• ամբողջան (ambołǰan)
• ամբողջանամ (ambołǰanam)
• ամբողջապէս (ambołǰapēs)
• անամբողջախոհ (anambołǰaxoh)

Descendants

• Armenian: ամբողջ (amboġǰ)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ամբողջ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ամբողջ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy