Draffts
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | chwaraeon unigolyn, chwaraeon ar sail gêm, gêm bwrdd  |
|---|---|
| Math | chwaraeon y meddwl, abstract strategy game |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Grŵp o gemau bwrdd strategol i ddau chwaraewr yw draffts (hefyd drafftiau neu gêm ddrafft). Mae'n cynnwys darnau gêm unffurf sy'n gwneud symudiadau croeslinol ac yn cipio trwy neidio dros ddarnau'r gwrthwynebydd. Mae'n tarddu o'r gêm alquerque,[1] a daw'r enw o'r ferf Saesneg sy'n golygu tynnu neu symud.[2]
Y ffurfiau mwyaf poblogaidd yw draffts Seisnig, a elwir hefyd (yn Saesneg) yn "American checkers", sy'n cael eu chwarae ar fwrdd brith 8 × 8; draffs Rwsiaidd, sydd hefyd yn cael ei chwarae ar fwrdd 8 × 8; a draffts rhyngwladol, sy'n cael ei chwarae ar fwrdd 10 × 10. Mae llawer o amrywiadau eraill yn cael eu chwarae ar fyrddau 8 × 8. Mae "Canadian checkers" a "Singaporean / Malaysian checkers" (a elwir yn lleol hefyd yn dum) yn cael eu chwarae ar fwrdd 12 × 12.
Llwyddwyd i ddatrys draffts ar ei ffurf 8 × 8 yn 2007 gan dîm o gyfrifiadurwyr o Ganada wedi'i arwain gan Jonathan Schaeffer. O'r safleoedd cychwyn arferol, gall dau chwaraewr sicrhau gêm gyfartal trwy chwarae perffaith.
Rheolau cyffredinol
[golygu | golygu cod]
Mae draffts draffts yn ymdebygu i gêm gwyddbwyll syml a cyflymach. Mae'n cael ei chwarae gan ddau wrthwynebydd ar bob pen i'r bwrdd. Mae gan un chwaraewr y darnau tywyll a'r llall y darnau golau. Mae chwaraewyr yn cymryd eu tro bob yn ail. Nid yw chwaraewr yn cael symud darn ei wrthwynebydd. Mae darnau yn cael eu symud yn groeslinol i sgwâr gwag cyfagos. Os yw'r sgwâr cyfagos yn cynnwys darn gwrthwynebydd, a bod y sgwâr yn union y tu hwnt iddo yn wag, gellir cipio'r darn (a'i dynnu o'r gêm) drwy neidio drosto.
Dim ond sgwariau tywyll sy'n cael eu defnyddio ar y bwrdd. Gall darn symud yn groeslinol i mewn i sgwâr gwag yn unig. Mae cipio yn orfodol yn y rhan fwyaf o reolau swyddogol, er bod rhai amrywiadau mewn rheolau yn rhoi'r dewis o gipio neu beidio.[3] Ym mron pob amrywiad, y chwaraewr cyntaf i golli ei ddarnau i gyd, neu fethu symud o gwbl o ganlyniad i gael ei flocio, sy'n colli'r gêm.
Draffts Ryngwladol
[golygu | golygu cod]Yn y rhan fwyaf o ieithoedd a dderbyniodd y gêm heb y cyswllt drwy'r iaith Saesneg, gelwir drafftiau yn dame, dames, damas, neu derm tebyg sy'n cyfeirio at "bonheddiges"/"menyw". Gelwir y darnau fel arfer yn "ddynion", "cerrig", "peón" ("taeog" - neu "gwerinwr" - fel ceir yn gwyddbwyll a tarddiad y gair 'pawn' yn Saesneg) neu derm tebyg; gelwir dynion sy'n cael eu dyrchafu i frenhinoedd yn dames neu'n ferched. Yn yr ieithoedd hyn, gelwir y frenhines mewn gwyddbwyll neu mewn gemau cardiau fel arfer gan yr un term â'r brenhinoedd mewn drafftiau. Ceir enghraifft o hyn yn terminoleg Groeg, lle gelwir drafftiau yn "ντάμα" (dama), sydd hefyd yn un tymor i'r frenhines mewn gwyddbwyll.
Ceir hefyd amrywiaethau ar y gêm mewn gwahanol wledydd.
-
Safle cychwyn gêm 'drafftiau ryngwladol' a chwaraeir ar fwrdd 10×10
-
Safle cychwyn Draffts Rwsaidd, Draffts Brasilaidd, Draffts Tsiecaidd a gêm 'Pool Checkers'
-
Safle cychwyn Draffts Canadaidd
-
Bwrdd a safle cychwyn Draffts Twrcaidd
-
Safle cychwyn Draffts Eidalaidd a Draffts Portiwgeaidd
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Masters, James. "Draughts, Checkers - Online Guide". www.tradgames.org.uk.
- ↑ Strutt, Joseph (1801). The sports and pastimes of the people of England. London. t. 255.
- ↑ Fel sy'n arferol mewn amrywiadau modern; gweler mwy yn The Online Guide to Games Traddodiadol