Sintekloai
Sinte(r)kloai, Sinterkloas, Sint-Nikloai is nen illigen die zyn noamdag et op 6 december. Op dien dag krygn de froaie kiendjes in België sneukelienge, kloaispeirdn, pikke-nikken, marseping, chokla, mandaryntjes e speelgoed. E dag idder komt ’n ôok noar Olland.
Sintekloai kun je verkenn an z'n langn wittn board, ze rôo klêed, z'n myter (zyn oed) en ze staf. E rydt up e wit peird over de doakn. En èt ôok e grôotn boek woarin da olles stoat wuk dan de kiendjes vroagn. E hêeln oop zworte pietn elpn nem mè ze werk en droagn de zakkn mè speelgoed en sneukelienge. J'is veelal gespeeld deur nen opa van ne klêenn.
Schoetje zettn
[bewerkn | brontekst bewerken]De traditie van 't schoetje zettn goa were noa de 15ste eeuwe. In Utrecht wierdn d'r ton ip Sint-Nikloaioavnd schoes gezet in de kerke. De ryke Utrechters stoakn d'r ton etwad in. De zesdn december, z'n officieeln sterfdag, wierd olles ton verdeeld ounder d'oarme menschn. Loater, os 't e familiefeeste gewordn is, zettegen de joungers under schoetje by de schouwe. D'r zyn twi schilderyen van Jan Steen (17e eeuwe), woarip da je ku zien wa dan ze vroeger kreegn: koekn, snoep en speelgoed. Van sommigste knechtn ligt er e roe of e zaksje zout in. Volgns Jan Steen woarn de knechtn dus droever of de meisjes.
't Ountstoan van Sinterkloai
[bewerkn | brontekst bewerken]Sintekloai is 'n istorische figure. Zyn echte noame is Nicolaas van Myra (°270 – 6 december 345 of 352). Myra ligt in 't teegnwôordige Turkeye. Ne was doa bisschop.
De Turkn (Seldsjoekn) stoundn in 1087 up’t punt vo Myra, da up da moment 'n ounderdêel was van ’t Byzantyns Ryk, te veroveren. In ’t christelikke Westn ountstound er grôte consternoatie dat ’t gebêenderte van Sinterkloai in d’andn van d’oengelovigen gink vollen. Zêemann uut de Zuud-Italioanse stad Bari voardn in ’t geheim no Myra, groafdn Sinterkloai up en erbegroafdn em in under stad vo der 'n grôte kathedroale boven te bouwen woa da Sinterkloai nog oltyd anbeedn wordt.
Bari was van 1503 toe 'n stik van de 18st’ êeuwe van de Spanjoardn. Vandoa dat er gezeid wordt dat ie uut Spanje komt mè z'n stôombôot.
Vo wa is 't ie zo populair?
[bewerkn | brontekst bewerken]Der zyn 'n oantal legendn round em bekend die verkloaren vowuk dat ie zo populair is:
- Je ield drie meistjes uut de prostitutie deur 'n poar nachtn achter mekoar goudstikkn deur under veister te smytn zodoanig dan ze 'n bruudschat aan vo te kunn trouwn.
- Je brocht drie kiendjes were toet leven achter dan ze geslacht woaren en ol in de pekel gedroaid deur 'n stoute erbergier.
- Deur ne kê goed z'n gedacht te zeggn tegen de wiend stildet ie 'n geweldigen storm bist dat ie up weg was no ’t Illig Land, woadeur dat ie kost vôorkommn da den bôot mè man en muus vergoenk.
Z'n populariteit kunn me zien an wo dat ie ollemolle den beschermer van is:
J’is de patroonilligen van Yper (tope me Sinte-Moartn) en Dinant, van d’advocoatn, de notoarissen, zêemannen, woafelbakkers, apothekers, koekebakkers, speceryandeloars, voerliedn, kolendroagers, coiffeurs, van de Brugse pastei- en broodbakkers en van de mutualiteitn.
Sinterkloai en de Kestman
[bewerkn | brontekst bewerken]D' Ollanders, die Sintekloai ôok kenn, èn da gebruuk meegepakt noar Amerika toen da New York nog e Nederlandse kolonie wos. Zyne noame es loater verbasterd gewist na Santa Claus die ols kestman in de 20e êeuw were den grôten plas es overgestookn en de latste joaren hêelsan ma populairder komt. In België en Olland es Sintekloai dus eigentlik in concurrentie met zyn eign.
West-Vlamsche liedjes
[bewerkn | brontekst bewerken]Sinte-Moarten
[bewerkn | brontekst bewerken]In de Westoek zyn der vele gemêentn woa da Sintekloai nie komt. Doa viern ze Sinte-Moarten.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Sinterklaas van Wikimedia Commons. |