Tekerlekli paten
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Eylül 2018) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Tekerlekli paten, alt taban kısmındaki bölüme tekerler bağlanmış olan bir alettir. Ayağa geçirilen bu alet, altındaki ufak tekerlekler sayesinde hareket etmeye olanak sağlamaktadır. Günümüzde spor, egzersiz, eğlence gibi birçok amaçla kullanılmaktadır. Birçok firma birçok değişik model ve tasarımda tekerlekli patenler üretmektedir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hollandalılar, 18. yüzyıldan beri yollarda tekerlekli patenlerle hareket etme alışkanlığı edinmişlerdir. Ahşaptan yapılan makaraların ayakkabıya bağlanmasıyla elde edilen icat "Skeelers" olarak adlandırıldı. Belçikalı müzik aletleri yapımcısı Joseph Merlin, 1760'ta İngiltere'ye giderek yeni buluşu olan tekerlekli pateni, Londra'daki seçkin bir toplantıda tanıttı. Keman çalarak ve paten kayarak konukların ilgi ve hayranlığını kazandı. Ama durmayı ve dönmeyi başaramadığı için bir aynaya çarpınca, ayna ve keman parçalandı, kendisi de ağır yaralandı.
1829'da Fransa'da tekerlekli patenin bulunmasından 10 yıl sonra, İngiltere'de ilk tekerlekli paten yarışı yapıldı. Ama bu sporun yaygınlaşması New Yorklu James L. Plimpton'un 1863'te kauçuk yastıklı, dört tekerlekli pateni bulmasından sonra oldu. İlk patenlerin tekerlekleri şimşirden yapılıyor ve kolayca kırılıyordu. Daha sonra, bilyeli yataklarda dönen çelik tekerlekli patenler yapıldı.
İlk tekerlekli paten pisti 1860'ta ABD'nin Rhode Island eyaletinde, Newport'taki Atlantik Oteli'nde açıldı. 1870'lerde ABD'nin çeşitli yerlerinde tekerlekli paten pistleri yapıldı. 1890'da ise Batı Londra'da Olympia'da dünyanın en büyük pisti açıldı. Asfalt ya da ahşap olan pist döşemelerinin en iyisi sert akçaağaç odunundan yapılır. Sürat ve artistik paten dallarında yapılan çeşitli şampiyonalarda tekerlekli patenle saatte gidilen en büyük uzaklık 45 kilometre, ulaşılan rekor hız saatte 60 kilometredir. Bu rekorun sahibi Belçikalı Bart Swings'e aittir.
Tekerlekli paten sporu İngiltere'de ilk kez 1870'lerde yaygınlaştı. Ama bu ilgi yalnızca birkaç yıl sürdü. En büyük ilgiyi 1909-12 arasında gören tekerlekli paten sporu, sinemanın gelişmesi ve I. Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla hemen hemen yok oldu; ancak 1929'da yeniden canlanabildi.
1970'lerde tekerlekli küçük sörflere benzeyen kaykayları, gençler her yerde yaygın olarak kullanmaya başladı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ayak ve ayak bileği sporları ortopedisi. Valderrabano, Victor, Easley, Mark E. Cham, İsviçre. 21 Şubat 2017 (https://www.worldcat.org/oclc/972330993 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ Wilson, David Gordon (2004). Bicycling Science, 3rd Edition. MIT Press.
- ^ "Mini bir cinsel devrimi ateşleyen Viktorya dönemi çılgınlığı", BBC News, 6 Nisan 2015 (https://www.bbc.com/news/magazine-31831110 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ HABER: Paten Olimpiyatlar İçin Düşünülüyor @ SkateMall.com". (https://web.archive.org/web/20110716080922/http://www.skatemall.com/article-roller-skating-being-considered-for-olympics.aspx)
- ^ Yazımlar, Sarah (2 Temmuz 2020). "Dünya Çapında Tekerlekli Paten Kıtlığı Var". moda. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020 (https://www.vogue.com/article/roller-skate-sold-out 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ Conlon, Scarlett (2021-01-08). "Paten kaymak bir canlanma yaşıyor, ama ne yaparsanız yapın buna bir trend demeyin". Harper's BAZAAR. Erişim tarihi: 2021-03-30. (https://www.harpersbazaar.com/uk/culture/a35151297/roller-skating-revival-history-origins/ 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ " Tekerlekli Paten Derneği Uluslararası Tekerlekli Paten Hakkında Her Şey ". (http://www.rollerskating.com/pages/all+about+roller+skating/51 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
