Filip II Makedonski
Filip II Makedonski (382. pne. - 336. pne.), kralj Makedonije (vladao 359. pne. - 336. pne.), je bio otac Aleksandra Velikog (Aleksandar III Makedonski) i Filipa III Makedonskog.
| Filip II | |
|---|---|
| Basileus Makedonije | |
| |
| Bista Filipa II Makedonskog | |
| Vladavina | 359. ne. – 336. pne. |
| Krunidba | nije kralj Makedonije |
| grčki | Φίλιππος |
| Sahranjen/a | Aigai, Makedonija |
| Prethodnik | Aminta IV |
| Nasljednik | Aleksandar Veliki |
| Supruga/supruge | Audata |
| Fila od Elimeje | |
| Nikesipolis | |
| Filina | |
| Olimpijada | |
| Meda od Odese | |
| Kleopatra Euridika | |
| Potomstvo | Kinana Filip III Aleksandar Veliki Kleopatra Tesalonika |
| Kraljevska kuća | Argeadska dinastija |
| Otac | Aminta III |
| Majka | Euridika I |
Podrijetlo i dolazak na vlast
urediRođen je u Peli 382. pne. i bio je najmlađi sin kralja Aminte III i kraljice Euridike. U mladosti (oko 368. pne. - 365. pne.) Filip je bio talac u Tebi, vodećem gradu Grčke u to vrijeme. Za vrijeme svog zatočeništva u Tebi primio je vojno i diplomatsko znanje od Epaminonde i stupio u pederastijski odnos sa Pelopidom te živio sa Pemenetom.
364. pne. se vratio u Makedoniju. Smrt starije braće, kraljeva Aleksandra II i Perdike III, omogućila mu je da preuzme prijestolje 359. godine pne. iako je originalno trebao samo da bude regent svog bratića Aminte IV, sina Perdike III.
Vladanje
urediPoslije dolaska na prijestolje, sproveo je korjenite vojne reforme. Po uzoru na Grke stvorio je tešku pješadiju, nepoznatu u Makedoniji do tada. Pored teške, formirao je i srednju pješadiju koja je zbog veće pokretljivosti dejstvovala između pješadije i konjice i obezbjeđivala neprekidnost borbenog poretka. Reorganizovao je konjicu i od nje stvorio rod vojske ravnopravan pješadiji. Tom novom profesionalnom vojskom Filip II je počeo osvajačke pohode.
Uspon Makedonije pod Filipom, tekao je munjevitom brzinom. Već 357. gpne., zauzeo je Amfipolj, atinsku koloniju na ušću Strimona (Strume), što je značilo otvoren put za Pangajsku goru čuvenu po rudnicima srebra, kao i ostalih ruda. Godine 356. pne., Filip je osvojio Potideju i raselio tamošnje atinske kleruhe. Grad je ustupio Halkiđanima sa kojima je sklopio savez. U podnožju Pangajske gore je osnovao grad kome je dao ime Filipi, naselivši ga Makedoncima. Počeo je da eksploatiraše Pangajske rudnike i da kuje zlatan novac po uzoru na persijski darik.
Godine 352. pne., Filip se umiješao u sveti rat, pošto su Fokiđani opljačkali čuveno proročište u Delfima Tesalci su se obratili Filipu za pomoć, a on je kod Krokos polja izvojevao pobjedu. Filip je stao na čelo tesalske vojske, što je značilo da mu se vlast tada prostirala do Termopila.
Filipova vojska je napredovala na svim pravcima; u Trakiji, na Halkidikiju, Helespontu... na kraju su Tračani sa njim sklopili savez.
- Godine 349. pne., Demosten je održao Prvu Filipiku, gdje je prvi put otvoreno nastupio protiv Filipa.
U filipikama on je otvoreno napadao Filipa II, nazivajući ga barbarinom (kao što su Grci u to vrijeme nazivali sve ne-grke) ukazavajući time Atinjanima da Filip nije grčkog porekla.
- Godine 348. pne., Filip je osvojio Olint, a ostali gradovi na Halkidiku su prisajedinjeni Makedoniji.
- Godine 346. pne., Filip je na svom dvoru vodio pregovore sa Atinjanima na kojima su učestvovali i Demosten i Eshin. Zaključen je mir.
U međuvremenu, Filip je konačno osvojio Trakiju, upao u Srednju Grčku i prisilio Fokiđane da napuste Delfe. Makedonija je primljena u delfijsku Amfiktioniju, što je u stvari značilo primanje u zajednicu polisa.
Takozvanim Filokratovim mirom, sklopljenim između Filipa i Atine, priznata su mu sva dotadašnja osvajanja, što je u suštini značilo potpunu nemoć Atine, čije je građanstvo bilo podeljeno za i protiv Filipa. Dok mu je Demosten bio ogorčeni protivnik, Eshin i Isokrat su bili njegovi vatreni zagovornici. Filip se tada sve više isticao kao ličnost predodređena da povede konačnu borbu protiv Persije, kao i ujedinitelj svih Grka.
- Posle niza pohoda protiv raznih gradova, Filip je osvojio Bizant, što je Atinjane dovelo do bijesa pa su mu 340. pne., objavljuju rat.
U bici kod Heroneje 338. pne. pobijedio je snage Tebe i Atene i time obezbijedio prevlast u Grčkoj. Kao vrhovni komandant makedonske i gčke vojske počeo je 337. pne. rat protiv Persije i uputio 10.000 ljudi preko Helesponta (Dardaneli) u Aziju da tamo stvore osnovicu za operacije, ali prije nego što je i sam krenuo s glavninom snaga, ubijen je u Egi (Edessa), na svadbi svoje kćerke Kleopatre, 336. pne. od strane svog tjelohranitelja i homoseksualnog ljubavnika Pauzanije. Kako i zašto je došlo do atentata na Filipa do danas nije pouzdano razjašnjeno.
Pohod protiv Persije izveo je 334. pne. njegov sin Aleksandar III Makedonski.
Vanjske veze
uredi- A family tree focusing on his ancestors
- A family tree focusing on his descedants Arhivirano 2008-10-06 na Wayback Machine-u
- Plutarch: Life of Alexander
- Philip II of Macedonia Arhivirano 2016-03-03 na Wayback Machine-u biography by Jona Lendering on Livius: Articles in Ancient History
- Pothos.org, Death of Philip: Murder or Assassination? Arhivirano 2007-03-10 na Wayback Machine-u
- Philip II of Macedon entry in historical sourcebook by Mahlon H. Smith
- Facial reconstruction expert revealed how technique brings past to life, press release of the University of Leicester, with a portrait of Philip based on a reconstruction of his face.
Filip II Makedonski Rođen/a: 382. pne. Umro/la: 336. pne.
| ||
| Prethodi: Aminta IV |
Kralj Makedonije 359–336. pne. |
Slijedi: Aleksandar III Veliki |