Zygmunt Baranowski
Zygmunt Baranowski (ur. 29 września 1933 w Sosnowcu, zm. 15 maja 1985 w Warszawie[1]) – pułkownik, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL i Milicji Obywatelskiej.
 pułkownik MO
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 maja 1985 |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
|
Życiorys
edytujUrodził się 29 września 1933 r. w Sosnowcu jako syn Stanisława i Władysławy.
W 1950 r. wstąpił do Korpusu Kadetów im. gen. Karola Świerczewskiego w Warszawie. W latach 1954–1955 słuchacz rocznej szkoły oficerskiej w Krajowym Ośrodku Szkoleniowym Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Gdańsku. Karierę w aparacie bezpieczeństwa rozpoczął w Gdańsku, najpierw w Wydziale II (kontrwywiad), przeniesiony w 1957 r. do Wydziału „T” (technicznego), w 1962 r. na własną prośbę przeniesiony z powrotem do Wydziału II (kontrwywiad). Od czerwca 1970 r. zastępca naczelnika Wydziału II (kontrwywiad) w komendzie wojewódzkiej MO w Gdańsku. Od 1973 r. naczelnik tego Wydziału.
W czerwcu 1975 r. został zastępcą komendanta ds. Służby Bezpieczeństwa KW MO w Szczecinie. W marcu 1980 r. objął stanowisko zastępcy komendanta ds. Służby Bezpieczeństwa KW MO w Katowicach, które sprawował do listopada 1984 r.[2] W stanie wojennym odpowiadał za realizację akcji „Klon” polegającej na „wywieraniu presji na działaczy opozycji”.
Od 15 listopada 1984 r. do maja lub czerwca 1985 r. zatrudniony na stanowisku dyrektora Departamentu IV MSW[3][4][5], części Służby Bezpieczeństwa zajmującej się Kościołem katolickim i innymi związkami wyznaniowymi. Był członkiem PZPR[1]. Od stycznia 1984 był członkiem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach[6].
Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 8B, rząd 7, nr grobu 10)[7].
Atak na kopalnię „Wujek”
edytujZygmunt Baranowski był szefem katowickiej SB w czasie wprowadzenia stanu wojennego i podczas ataku na strajkującą kopalnię „Wujek”, gdy 9 górników zostało zabitych.
Przed atakiem na kopalnię „Wujek”, a nawet przed wprowadzeniem stanu wojennego, Baranowski jako szef katowickiej bezpieki kierował pracami, których celem było stworzenie planów pacyfikacyjnych śląskich zakładów pracy. Przed atakiem i podczas ataku w kopalni obecna była grupa płk. E. Perka podległa bezpośrednio Baranowskiemu[8][9].
Departament IV
edytujBezpośrednio po zabójstwie ks. Jerzego Popiełuszki Baranowski został przeniesiony do Warszawy i objął stanowisko wicedyrektora, a szybko również dyrektora Departamentu IV MSW[3][4][10]. Wiązało się to z tym, że dotychczasowy wicedyrektor tego departamentu Adam Pietruszka został zatrzymany i aresztowany w związku z zabójstwem ks. Popiełuszki, zaś dyrektor – gen. Płatek – zawieszony w obowiązkach.
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Złota Odznaka „W Służbie Narodu”
Przypisy
edytuj- ↑ a b Nekrologi płk Zygmunta Baranowskiego nadane przez Komitet Wojewódzki PZPR w Katowicach oraz Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Katowicach, [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 113, 16 maja 1985, s. 5.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], bip.ipn.gov.pl [dostęp 2024-04-26] (ang.).
- ↑ a b Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2020-01-27] (ang.).
- ↑ a b Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, tom III, 1975–1990 – Publikacje – Pamięć.pl – portal edukacyjny IPN [online], pamiec.pl [dostęp 2020-01-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-27] (pol.).
- ↑ Twarze katowickiej bezpieki | Katowice Nasze Miasto [online], katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2020-01-27] (pol.).
- ↑ Nowe władze partyjne wybrane na XVIII Wojewódzkiej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej PZPR w Katowicach, [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 25, 30 stycznia 1984, s. 4.
- ↑ https://cmentarze.szczecin.pl/chapter_11975.asp?smode=2&p1oid=9BE2EC2F48D7482E8808701E9CA340FF
- ↑ Maria Szcześniak „Idź i zabij” [online], ligarepublikanska.tripod.com [dostęp 2020-01-27].
- ↑ Maria Szcześniak „Idź i zabij” [online], ligarepublikanska.tripod.com [dostęp 2020-01-27].
- ↑ Szymowski Leszek: Księżobójcy. Anatomia zbrodni. Warszawa: Editions Spotkania, 2016, s. 269–270. ISBN 978-83-7965-212-9.
Bibliografia
edytuj- M. Szcześniak, Idź i zabij. Pacyfikacja strajku w Kopalni Wujek. Zbrodnia nieukarana, Volumen, Warszawa 1999.
- Nekrologi płk Zygmunta Baranowskiego, [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 113, 16 maja 1985, s. 5.