Wiardunek[1], wiardunk, czwartak, viertel, ferton[2] (łac. ferto) – średniowieczna jednostka miary masy, stosowana w Niemczech i w Polsce.

Wiardunek (około 49 g) odpowiadał 1/4 grzywny, „która ważyła 182,5 g (w XIV w. ok. 198 g) srebra, a w systemie groszowym wynosiła 48 groszy”[3] i dzielił się na 6 skojców. Wiardunek stosowany był najczęściej w obliczaniu czynszu pieniężnego (płacony rocznie w wysokości 1–1¼ wiardunku, zależnie od wielkości łanu).

Od XIV wieku stał się w Polsce również jednostką obrachunkową monet i odpowiadał 12 groszom. Wtedy, wskutek pomieszania pojęć karolińskiego i groszowego systemu monetarnego zaczął być nazywany w Małopolsce solidem. W północnej Polsce solid oznaczał, tak jak w systemie karolińskim, 12 denarów.

Przypisy

edytuj
  1. wiardunek – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2020-12-22] (pol.).
  2. ferton – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2020-12-22] (pol.).
  3. Juliusz Bardach, Gerard Labuda, Rozwój gospodarki towarowej na wsi i w mieście, w: Historia Polski, opr. Tadeusz Manteuffel, PWN Warszawa 1960, s. 373.