Scottish Premier League

Scottish Premier League (SPL, obecnie Clydesdale Bank Premier League od nazwy sponsora rozgrywek) – najwyższa, zawodowa liga piłkarska w Szkocji w latach 1998–2013. W 2013 podjęto decyzję o połączeniu ze Scottish Football League i utworzeniu Scottish Professional Football League[1].

Scottish Premier League
Clydesdale Bank Premier League
2013/2014
Państwo

Szkocja

Oficjalny skrót

SPL

Dyscyplina

Piłka nożna

Data założenia

1998

Założyciel

Scottish Premier Division

Poprzednia nazwa

Bank of Scotland SPL

Data rozwiązania

2013

Prezes

Lex Gold

Przewodniczący Rady Nadzorczej

Neil Doncaster

Partner TV

Sky Sports & ESPN

Sponsor tytularny

Clydesdale Bank

Rozgrywki
Liczba drużyn

12

Zwycięzca

Celtic F.C.

Niższy poziom ligowy

S.F.L. First Division

Puchary

Puchar Szkocji, Puchar Ligi Szkockiej

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Rangers

Ostatni zwycięzca

Celtic F.C. (2012/2013)

Najwięcej zwycięstw

Celtic F.C.(8)

Strona internetowa

Liga ta zajmuje obecnie 17. pozycję w rankingu UEFA, według którego przydzielane są miejsca w europejskich pucharach (Liga Mistrzów i Liga Europy)[2]. W sumie 19 klubów konkurowało w SPL od jego inauguracji w sezonie 1998/99, ale tylko dwa z nich zdobyły tytuł mistrza: Celtic F.C. (osiem) i Rangers (siedem).

Powstanie ligi

edytuj

Przed 1998/99

edytuj

Zanim powstała SPL istniała Scottish Football League (SFL) podzielona na dwie ligi między którymi na koniec sezonu dochodziło do wymiany (awans-degradacja). Od połowy lat 70. SFL wydzieliła trzy klasy rozgrywkowe: Scottish Football League Premier Division – Premier Division (dawniej Division One), Scottish Football League First Division – First Division (dawniej Division Two) oraz nowo dodana Scottish Football League Second Division – Second Division. System ten wszedł w życie w sezonie 1975/76. Taki podział funkcjonował aż do sezonu 1994/95, kiedy to wprowadzono nową klasę rozgrywkową: Scottish Football League Third Division – Third Division. Wszystkie cztery poziomy rozgrywek obejmowały po 10 klubów.

Początki SPL

edytuj

W dniu 8 września 1997 Premier Division postanowiła oddzielić się od SFL, biorąc przykład z podobnego podziału w Anglii w sezonie 1992/93. Decyzja ta została napędzana przez chęć generowania jak największych dochodów w przez czołowe kluby w Szkocji. Początkowo pieniądze sponsora zostały podzielone proporcjonalnie między wszystkie kluby zrzeszone we wszystkich 4 dywizjach, jednak po powstaniu Scottish Premier League, równy podział przestał obowiązywać.

Pierwotnie SPL zawierała 10 klubów, ale od sezonu 2000/01 rozszerzono ją do 12. Wzrost z 10 do 12 klubów był częścią umowy zawartej z SFL w celu otrzymania zgody na podział. Od tego czasu SPL niezmiennie funkcjonuje w takim samym układzie.

Sponsorzy

edytuj

Od marca 1999 sponsorem rozgrywek był Bank of Scotland. Umowa wygasła wraz z zakończeniem sezonu 2006/07. Nowym sponsorem został Clydesdale Bank. Czteroletnia umowa warta 8 milionów funtów weszła w życie w lipcu 2007[2].

Format rozgrywek

edytuj

Rozgrywki

edytuj

Obecnie w Scottish Premier League gra 12 klubów. Zespoły otrzymują trzy punkty za zwycięstwo i jeden punkt za remis. Nie przyznawane są punkty za porażkę. O klasyfikacji w tabeli decyduje całkowita liczba punktów, różnica bramkowa i bramki strzelone. Na koniec każdego sezonu klub z największą liczba punktów zostaje koronowany na mistrza. Jeśli liczba punktów jest równa, liczy się bilans bramkowy i gole strzelone.

W czasie sezonu, który zwykle trwa od sierpnia do maja, każdy klub gra z pozostałymi trzy razy – raz albo dwa razy u siebie i na wyjeździe lub odwrotnie. Po tej fazie rozgrywek, w której wszystkie kluby rozegrają 33 mecze, ligę dzieli się na „Grupę Mistrzowską” i „Grupę Spadkową”, z których każda liczy po 6 zespołów, przynależność do danej grupy determinuje pozycja w tabeli po 33 kolejkach, odpowiednio – drużyny z miejsc 1-6 i 7-12. Następnie każdy klub gra z każdym ze swojej grupy – 5 meczów, razem 38 spotkań w sezonie. Drużyny z „Grupy Spadkowej” nie mogą ukończyć sezonu na miejscu wyższym niż 7., nawet jeśli zdobyły więcej punktów. Taka sytuacja miała miejsce w sezonie 2005/06, kiedy to Inverness CT (7. lokata) zdobył więcej punktów od będącego na 4. pozycji Hibernianu.

Na początku każdego sezonu w szkockiej ekstraklasie „przewiduje” się prawdopodobne miejsca danego klubu, w celu opracowania idealnego terminarza rozgrywek, zapewniającego grę wszystkich klubów z innymi dwa razy u siebie i dwa razy na wyjeździe. Rozstawienie klubów jest oparte na wynikach z poprzednich lat. Jednakże jeżeli klub zakończy pierwszą fazę w innej grupie, niż przewidywano, jest możliwość, że dany zespół rozegra więcej meczów na wyjeździe, niż w domu lub na odwrót. Aby uniknąć sytuacji, w której nie wszystkie zespoły rozegrały po 19 domowych i wyjazdowych meczów, terminarz ostatnich 5 kolejek ustala się w taki sposób, że kluby mogą rozegrać w sezonie 3 mecze na jednym boisku i 1 mecz na drugim, zamiast równo – po 2.

Po zakończeniu sezonu ostatni, 12 zespół SPL zostaje przesunięty do S.F.L. First Division, a jego miejsce zajmuje zwycięzca tejże ligi, pod warunkiem że spełnia określone kryteria dotyczące stadionu.

Europejskie kwalifikacje

edytuj

Scottish Premier League jest obecnie sklasyfikowana na 13. miejscu rankingu UEFA, co oznacza, że dwa kluby kwalifikują się do rozgrywek Ligi Mistrzów (zwycięzca w 3. rundzie kwalifikacji dla mistrzów, wicemistrz także w 3. rundzie eliminacyjnej, ale dla „nie-mistrzów”), a dwa do Ligi Europejskiej (drużyny z miejsc 3-4). Zwycięzca Pucharu Szkocji również uzyskuje kwalifikację do Ligi Europejskiej.

Jeżeli zdobywca Pucharu Szkocji ma już zapewniony start w europejskich pucharach, miejsce zajmuje finalista pucharu, lub jeśli ten także ma już pewne miejsce w Europie – drużyna z 5. miejsca. Kluby mają też szansę zakwalifikować się do Ligi Europejskiej za pośrednictwem rankingu UEFA Fair Play.

Tak dobra pozycja Szkocji w rankingu to zasługa głównie drużyn z Glasgow, które dochodziły do finału Pucharu UEFA[3]. W sezonie 2002/03 Celtic przegrał w Sewilli z FC Porto 2:3, a 5 lat później Rangers ulegli w Manchesterze Zenitowi St. Petersburg 0:2[4]. Równie ważne były awanse tych samych zespołów do fazy pucharowej Ligi Mistrzów – Rangers (jako pierwszy szkocki klub) w sezonie 2005/06 i Celtic w dwóch kolejnych sezonach.

Awanse i spadki

edytuj

W 2003 r. zasady promocji do SPL wywołały sporo kontrowersji, gdy po zakończeniu sezonu członkowie najwyższej klasy rozgrywkowej głosowali przeciw przyjęciu zwycięzcy Scottish First Division 2002/03 – Falkirk z powodu zbyt małego stadionu (wymagane było 10 000 miejsc, Falkirk miał niespełna 6 000), mimo iż ci mieli zgodę Airdrie United na rozgrywanie domowych meczów na ich stadionie spełniającym kryteria[5]. Ostatecznie w lidze pozostał Motherwell

Ta sama sytuacja miała miejsce w 2004 r., ale po kilku głosowaniach i dyskusji, w tym groźbach sądowych, Inverness Caledonian Thistle został ostatecznie dopuszczony do gry w SPL pod warunkiem, że beniaminek będzie rozgrywał domowe spotkania na obiekcie AberdeenPittodrie, oddalonemu od Inverness o ponad 160 km[6].

W 2005 r. kryterium wejścia do SPL została obniżona do 6 000, pozwalając tym samym, aby Inverness Caledonian Thistle mógł wrócić na swój stadion w sezonie 2005/06[7].

Krytyka

edytuj

Format ligi

edytuj

Początkowo nie było słychać żadnych głosów krytyki w odniesieniu do obecnego formatu SPL. Jednak w kwietniu 2007 r. obecny trener Dundee United, Craig Levein ostro skrytykował podział ligi na grupy, twierdząc, że powoduje to utratę dochodów dla klubów[8]. Również menedżer RangersWalter Smith uznał format ligi za niesprawiedliwy i wezwał do stworzenia 18-zespołowej klasy rozgrywkowej, w której rozgrywano by 34 mecze[9]. Władze SPL broniły format rozgrywek i jednocześnie oddaliły możliwość poszerzenia ligi ze względu na brak wystarczająco silnych klubów w SFL.

W marcu 2008 menedżer Kilmarnock, Jim Jefferies wezwał do reorganizacji ligi, argumentując faktem, iż granie czterech meczów z jednym przeciwnikiem w sezonie jest zbyt częste[10].

Jednakże wszystkie alternatywne możliwości są trudne do opracowania. W lidze 14-zespołowej, grając każdy z każdym trzy razy, format pasuje do schematu (wzrost z 38 gier na 39), ale może być niesprawiedliwy, jak na przykład w meczu derbowym HibernianHearts jedna z drużyn będzie grać dwa razy na własnym boisku i tylko raz na wyjeździe.

W lidze 16-zespołowej, gra z każdym przeciwnikiem dwukrotnie spowodowałaby obniżenie z 38 do 30 meczów. Przez to wiele meczów na szczycie zostałoby zastąpione przez spotkania jednostronne – większych klubów z mniejszymi. W rezultacie, dla czołowych klubów oznaczałoby to straty finansowe.

Liga z 18 drużynami (34 mecze) lub 20 (38, jak obecnie) spowodowałaby jeszcze większy spadek poziomu i prestiżu rozgrywek, a także widzów na trybunach i finansach.

Dominacja Old Firm

edytuj
 
Podczas Old Firm Derby

Jednym z głównych obszarów krytyki w SPL jest dominacja dwóch klubów z Glasgow (Old Firm) – Rangers i Celticu. Tylko w sezonie 2005-06 obie drużyny nie zajęły dwóch pierwszych miejsc w tabeli, kiedy to Hearts zostali wicemistrzem rozdzielając Celtic i Rangers. Chociaż jest to podobna sytuacja do innych lig europejskich, problem ten istnieje prawie od początku szkockiej piłki nożnej. Oba kluby są pod każdym względem znacznie wyżej od pozostałych 10 klubów, w wyniku czego Old Firm mają największe przychody, a więc najwięcej pieniędzy na zawodników. Zespoły z Glasgow otrzymują również znaczące kwoty z regularnego uczestnictwa w europejskich pucharach.

Jednakże pomimo tego, że otrzymują więcej środków finansowych niż inne szkockie kluby, Old Firm nadal mają trudności w konkurowaniu z dużymi klubami z innych lig w zakresie opłat i transferów, ze względu na niskie dochody od telewizji. Dlatego w ostatnich latach powtarza się perspektywa dołączenia Starych Firm do Premiership lub Ligi Atlantyckiej, która miałaby zrzeszać kluby z lig holenderskiej, portugalskiej, belgijskiej, norweskiej, szwedzkiej i duńskiej[11]. Podczas, gdy większość uważa, że odłączenie Old Firm od SPL byłoby szkodliwe dla szkockiego futbolu, niektórzy, jak Craig Levein, twierdzą, że byłoby to korzystne, ze względu na większą rywalizację w SPL[12]. Mimo wszystko, zarówno FIFA, jak i UEFA jednogłośnie wykluczyły możliwość przeniesienia Rangers i Celticu do innych lig[13][14].

Zimowa przerwa

edytuj

Kolejną kontrowersyjną kwestią w SPL była decyzja o zlikwidowaniu przerwy zimowej po sezonie 2000/01, co zmusza kluby do gry w przez cały styczeń i często powoduje przekładanie meczów i uszkodzenie boisk z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych, jak również powoduje zmeczęnie wśród zawodników. Były menedżer Celticu – Martin O’Neill, a także Walter Smith zdecydowanie są za przywróceniem przerwy w rozgrywkach[15][16].

Jednakże SPL konsekwentnie podkreśla, że przerwa zimowa nie złagodzi problemów pogodowych. Odwołane mecze mają miejsce w każdym miejscu w Szkocji od listopada do kwietnia i miesięczna przerwa spowodowałaby tylko większe natężenie meczów w sezonie, co powodowałoby granie wielu meczów w środku tygodnia, czego konsekwencją byłoby mniejsze zapełnienie trybun.

Kibice

edytuj

Mimo ogólnie dobrego zachowania kibiców, w ostatnim czasie pojawiły się problemy. Na przykład rasistowskie okrzyki skierowane do Jamesa McCarthy’ego z Hamilton Academical, czy Aidena McGeady'ego spowodowane wyborem drużyn narodowych, w których występują (Irlandia)[17]. Dziennikarz The Herald, Doug Gillon, sugeruje, że chodzi o „sekciarską nietolerancję, która dzieli szkockie społeczeństwo i jest zakorzeniona w anty-irlandzkim rasizmie”[18].

Także szeroko opisywane jest śpiewanie przez kibiców Rangers, chociażby na meczach Old Firm Derby, piosenki „Famine Song”, która dotyczy klęski głodu w Irlandii w XIX wieku[19]. Najwięcej emocji wzbudza wers „Głód się skończył, dlaczego nie wróciliście do domu?”, wyrażąjący olbrzymią niechęć do Irlandczyków.

Innym przejawem nieodpowiedniego zachowania kibiców w Szkocji jest publiczne popieranie terrorystycznej organizacji IRA (Irish Republican Army) przez kibiców Celticu[20].

Zawodnicy

edytuj

Kluby Scottish Premier League mają niemal całkowitą swobodę przy podpisywaniu kontraktów z zawodnikami. Nie ma limitów indywidualnego wynagrodzenia, wielkości składu, ograniczeń wiekowych, czy narodowości. Bez problemów można zakontraktować piłkarza z Unii Europejskiej, a gracze spoza UE są w stanie uzyskać brytyjskie pozwolenie na pracę.

Jedynym ograniczeniem jest „Zasada Under-21”. Ta zasada stanowi, że każdy klub musi mieć minimum 3 zawodników w wieku poniżej 21 lat w swojej meczowej osiemnastce. Opinie na temat tego przepiosu są podzielone. Walter Smith, Gus McPherson i Jim Jefferies wyrazili do niego dezaprobatę[21]. Z kolei były menedżer Hibernian, John Collins stwierdził, że jest to bardzo korzystne dla szkockiego futbolu.

Transferowe rekordy

edytuj
Craig Gordon, z Hearts do Sunderlandu – £ 9m, 8 sierpnia 2007[23]
Alan Hutton, z Rangers do Tottenhamu Hotspur – £ 9m, 30 stycznia 2008[24]

Finanse

edytuj

Kryzys finansowy

edytuj

Poważne trudności finansowe rozpoczęły się w 2002 r., kiedy główny sponsor telewizyjny, Sky Sports wycofał się z transmitowania meczów SPL, w momencie gdy władze ligi odrzuciły ofertę brytyjskiej stacji opiewającej na 45 mln funtów[26]. W wyniku tej decyzji po zakończeniu sezonu 2001/02 suma długów klubów SPL wynosiła ok. 123 mln funtów. Motherwell stał się pierwszym klubem, w którym tymczasową władzę przejęła administracja SPL. Spowodowane to było zadłużeniem sięgającym 11 mln. Kolejnym klubem, który spotkał los podobny do Motherwell było Dundee F.C. w 2003 roku – zadłużenie klubu wynosiło 20 mln, a klub był zmuszony zwolnić 25 pracowników.

Kolejnymi klubami z duzymi problemami było Livingston i Dunfermline Athletic w 2004 roku[27][28]. Także w tym roku prezes Rangers – David Murray ogłosił plan redukcji zadłużenia poprzez wprowadzenie prawa poboru[29]. W opublikowanym w 2003 r. raporcie pięć klubów SPL – Dundee, Dunfermline, Hearts, Hibernian i Livingston zostały uznane za „technicznie niewypłacalne”.

Poprawa finansowa

edytuj

Po redukcji kosztów działania, kluby SPL zaczęły wykazywać oznaki poprawy. Motherwell, Dundee i Livingston przestały być pod władzą administracji, a raport z 2006 r. ujawnił pierwszy od 10 lat zysk w wysokości 2,8 mln funtów[30][31][32].

W 2007 r., mimo ogólnej straty, sześć klubów – Falkirk, Hibernian, Inverness CT, Kilmarnock, Motherwell i Rangers – zakończyły rok na plusie[33]. W sprawozdaniu tym podkreślono jednak coraz bardziej niepewną sytuację Hearts.

Pomimo niedawnej poprawy sytuacji finansowej klubów SPL, Gretna stała się czwartym klubem SPL, w którym wprowadzono administrację (w marcu 2008) po tym jak ich główny sponsor Mileson Brooks wycofał swoje wsparcie finansowe z powodu złego stanu zdrowia. W czerwcu 2008 r. Gretna została zlikwidowana i usunięta ze struktur szkockiego futbolu[34].

Kryzys finansowy 2007-09

edytuj

Z powodu światowego kryzysu gospodarczego kluby SPL mogą być w najbliższym czasie poważnie naruszone. Zmniejszenie wpływów od kibiców, sponsorów będzie negatywnie wpływać na wydatki klubu i zadłużenie.

Transmisje w mediach

edytuj

Telewizja

edytuj

Pomiędzy sezonem 1998/99 a 2001/02 wyłączność praw do transmisji telewizyjych miała stacja Sky Sports. Po tym jak ta stacja wycofała się po odrzuceniu przez SPL ich nowej oferty nastały dyskusje, w celu znalezienia nowego sponsora.

Od sezonu 2002-03 przez dwa lata głównym sponsorem telewizyjnym był BBC Scotland.

Po wygasnięciu umowy nowym sponsorem została irlandzka stacja – Setanta Sports. Podpisali oni czteroletnią umowę z SPL w wysokości 54 mln. Latem 2008 umowa została przedłużona o kolejne 4 lata. Wartość – 125 mln.

Z powodu kryzysu gospodarczego w czerwcu 2009 r. Setanta ogłosiła swoją upadłość, wcześniej tracąc prawa do SPL, w wyniku nie zapłacenia w terminie raty w wysokości 3 mln[35].

Od sezonu 2009/10 przez trzy kolejne (z opcją przedłużenia o 2) prawa do transmisji meczów SPL mają Sky Sports i ESPN. Wspólna oferta obu stacji, opiewająca na kwotę 65 mln funtów była jedyną jaka wpłynęła do władz szkockiej ligi. Każda ze stacji pokaże na żywo po 30 meczów w sezonie.

Prawa do transmisji meczów SPL w radiu posiada BBC Radio Scotland. Mecze Old Firm nadawane są także w BBC Radio 5 Live i 102,5 Clyde 1.

W sezonie 2013/14

edytuj
Lokalizacja klubów grających w SPL w sezonie 2013/14

Lista klubów, które biorą udział w rozgrywkach w sezonie 2013/14.

Klub
Pozycja w
sezonie 2011/12
Pierwszy sezon
w najwyższej lidze
Pierwszy sezon
w SPL
Ostatni tytuł
Aberdeena,b 8. 1905/06 1998/99 1984/85
Celtic F.C.a,b 1. 1890/91 1998/99 2012/13
Dundee Uniteda,b 6. 1925/26 1998/99 1982/83
Heart of Midlothiana,b 10. 1890/91 1998/99 1959/60
Hibernian 7. 1895/96 1999/00 1951/52
Inverness CT 4. 2004/05 2010/11
Kilmarnocka,b 9. 1899/00 1998/99 1964/65
Motherwella,b 2. 1903/04 1998/99 1931/32
Partick Thistlea 1. w First Division 1897/98 2013/14
Ross County 5. 2012/13 2012/13
St. Johnstonea 3. 1924/25 1998/99
St. Mirren 11. 1890/91 2006/07
a = Założyciel Scottish Premier League
b = Grał w każdym sezonie SPL

Lista klubów, które uczestniczyły w rozgrywkach SPL, a obecnie grają w niższych ligach lub zostały zlikwidowane.

Klub
Pierwszy sezon
w SPL
Ostatni sezon
w SPL
Inverness CT 2004/05 2008/09
Gretna 2007/08 2007/08
Dunfermline Athletic 1998/99 2006/07
Livingston 2001/02 2005/06
Dundee F.C. 1998/99 2004/05
Partick Thistle 1998/99 2003/04
Rangers 1998/99 2011/2012

St. Mirren jest jedynym zespołem, który dwukrotnie awansował do SPL, natomiast Dunfermline Athletic – jedynym, który dwukrotnie był degradowany.

Stadiony

edytuj
 
Celtic Park, największy stadion SPL.
 
Ibrox Stadium, jedyny 5-gwiazdkowy stadion SPL
Stadion Pojemność Klub Informacje
Celtic Park 60 832 Celtic F.C. Największy stadion w SPL.
Pittodrie Stadium 22 199 Aberdeen Pierwszy stadion w UK posiadający pełne zadaszenie i wszystkie miejsca siedzące.
Rugby Park 18 128 Kilmarnock
Easter Road 17 500 Hibernian Do 2010 r. planowana jest rozbudowa do 20 100 miejsc.
Tynecastle Stadium 17 420 Heart of Midlothian Do 2011 r. planowana rozbudowa do 23 000 miejsc.
Tannadice Park 14 209 Dundee United
Fir Park 13 742 Motherwell
McDiarmid Park 10 673 St. Johnstone Pierwszy stadion w Wielkiej Brytanii ze wszystkimi miejscami siedzącymi.
New St. Mirren Park 8016 St. Mirren Najnowszy stadion SPL. Do 3 stycznia 2009 r. St. Mirren grał na starym St. Mirren Park.
Falkirk Stadium 8000 Falkirk Latem 2009 r. ukończono budowę nowej trybuny.
New Douglas Park 6000 Hamilton Academical W połowie ukończony.

Tabela wszech czasów SPL

edytuj

Tabela wszech czasów obejmuje wszystkie mecze od inauguracji rozgrywek (sezon 1998/99) do końca sezonu 2008/09 włącznie.

P
Klub
Szn
M
Z
R
P
G+
G-
G +-
Pkt.
Śr.
1.
2.
3.
4.
1 Celtic 12 452 329 67 56 1043 375 +668 1054 2.332 6 6
2 Rangers 12 452 308 85 59 985 361 +624 1009 2.232 6 5 1
3 Hearts 12 452 185 112 155 595 533 +62 667 1.476 1 4 1
4 Aberdeen 12 452 157 109 186 535 639 −104 580 1.283 1 4
5 Kilmarnock 12 452 154 109 189 536 642 −106 571 1.263 3
6 Hibernian 11 416 152 106 158 584 581 +3 562 1.351 2 2
7 Motherwell 12 452 146 108 198 552 684 −132 546 1.208 1 1
8 Dundee United 12 452 129 127 196 506 683 −178 514 1.137 1
9 Dunfermline 8 302 78 79 145 295 483 −188 313 1.036 1
10 Dundee F.C. 7 262 80 61 121 308 412 −104 301 1.149
11 Inverness CT 5 190 60 48 82 222 253 −31 228 1.2
12 St. Johnstone 5 186 51 54 81 196 261 −65 207 1.113 1
13 Falkirk 5 190 51 48 91 197 277 −80 201 1.058
14 Livingston 5 190 48 45 97 205 306 −101 189 0.995 1
15 St. Mirren 5 190 42 52 96 158 278 −120 178 0.937
16 Hamilton Academical 2 76 25 15 36 69 99 −30 90 1.184
17 Partick Thistle 2 76 14 19 43 76 125 −49 61 0.803
18 Gretna[a] 1 38 5 8 25 32 83 −51 13 0.342

1 Gretna miała odjęte 10 punktów z powodu problemów finansowych i pomocy administracji SPL.

Pogrubionym drukiem zaznaczono aktualnie grające zespoły.

Lp. = Pozycja; Szn = Liczba sezonów; M = Rozegrane mecze; Z = Mecze wygrane; D = Mecze zremisowane; P = Mecze przegrane; G+ = Bramki strzelone; G- = Bramki stracone; G+- = Różnica bramkowa; Pkt. = Punkty; Śr. = Liczba punktów na jeden mecz; 1., 2., 3., 4. = miejsca na koniec sezonu

Źródło: Oficjalna strona SPL

Najlepsi strzelcy

edytuj
 
Kris Boyd – najskuteczniejszy gracz w historii SPL

Trzynastu zawodników zdobyło 50 lub więcej bramek w SPL. Były gracz Celticu Henrik Larsson zdobył najwięcej goli w SPL od inauguracyjnego sezonu 1998/99 – 158[36]. Napastnik Rangers, Kris Boyd jest obecnie najskuteczniejszem, aktualnie grającym zawodnikiem SPL z 164 bramkami[37].

Pozycja Zawodnik Klub(y) Bramki
1   Kris Boyd Kilmarnock (2000–2006)
Rangers (2006–2010)
164
2   Henrik Larsson Celtic F.C. (1998–2004) 158
3   Derek Riordan Hibernian (2001–2006)
Celtic F.C. (2006–2008)
Hibernian (2008–obecnie)
94
4   Scott McDonald Motherwell (2004–2007)
Celtic F.C. (2007–2010)
93
5   John Hartson Celtic F.C. (2001–2006) 88
6   Kenny Miller Hibernian (1999–2000)
Rangers (2000–2001)
Celtic F.C. (2006–2007)
Rangers (2008–2011)
75
7   Nacho Novo Dundee F.C. (2002–2004)
Rangers (2004–2010)
73
8   Stephen Crawford Hibernian (1998–2000)
Dunfermline Athletic (1999–2004)
Dundee United (2005)
Aberdeen (2005–2006)
Dunfermline Athletic (2006–2008)
63
  Billy Dodds Aberdeen (1994–1998)
Dundee United (1998–1999)
Rangers (1999–2003)
Dundee United (2003–2006)
  Chris Sutton Celtic F.C. (2000–2006)
9   Darren Mackie Aberdeen (1998–obecnie) 58
  Stilian Petrov Celtic F.C. (1999–2006)
9   Darren Mackie Aberdeen (1998–obecnie) 58
  Colin Nish Kilmarnock (2004–2008)
Hibernian (2008-obecnie)
11   Steve Lovell Dundee F.C. (2002–2005)
Aberdeen (2005–2008)
Falkirk (2008–obecnie)
56


Menedżerowie SPL

edytuj

Lista menedżerów aktualnie prowadzących kluby SPL. Chronologia ustalona na podstawie daty podpisania kontraktu.

Menedżer Klub Data zatrudnienia
  Jim Jefferies Kilmarnock 28 lutego 2002
  Gus MacPherson* St. Mirren 18 grudnia 2003
  Billy Reid* Hamilton Academical 2 czerwca 2005
  Craig Levein Dundee United 30 października 2006
  Derek McInnes* St. Johnstone 1 stycznia 2007
  Csaba László Heart of Midlothian 11 lipca 2008
  John Hughes Hibernian 8 czerwca 2009
  Mark McGhee Aberdeen 12 czerwca 2009
  Tony Mowbray Celtic F.C. 16 czerwca 2009
  Eddie May Falkirk 23 czerwca 2009
  Jim Gannon Motherwell 29 czerwca 2009

Przegląd sezonów SPL

edytuj
Sezon Mistrz Wicemistrz III miejsce Najlepszy strzelec Piłkarz Roku SPWA Piłkarz Roku SFWA
1998/99 Rangers Celtic F.C. St. Johnstone Henrik Larsson 29 (Celtic) Henrik Larsson (Celtic) Henrik Larsson (Celtic)
1999/00 Rangers Celtic F.C. Heart of Midlothian Mark Viduka 25 (Celtic) Mark Viduka (Celtic) Barry Ferguson (Rangers)
2000/01 Celtic F.C. Rangers Hibernian Henrik Larsson 35 (Celtic) Henrik Larsson (Celtic) Henrik Larsson (Celtic)
2001/02 Celtic F.C. Rangers Livingston Henrik Larsson 29 (Celtic) Lorenzo Amoruso (Rangers) Paul Lambert (Celtic)
2002/03 Rangers Celtic F.C. Heart of Midlothian Henrik Larsson 28 (Celtic) Barry Ferguson (Rangers) Barry Ferguson (Rangers)
2003/04 Celtic F.C. Rangers Heart of Midlothian Henrik Larsson 30 (Celtic) Chris Sutton (Celtic) Jackie McNamara (Celtic)
2004/05 Rangers Celtic F.C. Hibernian John Hartson 25 (Celtic) John Hartson (Celtic) /
Fernando Ricksen (Rangers)
John Hartson (Celtic)
2005/06 Celtic F.C. Heart of Midlothian Rangers Kris Boyd 32 (15 – Kilmarnock, 17 – Rangers) Shaun Maloney (Celtic) Craig Gordon (Hearts)
2006/07 Celtic F.C. Rangers Aberdeen Kris Boyd 20 (Rangers) Shunsuke Nakamura (Celtic) Shunsuke Nakamura (Celtic)
2007/08 Celtic F.C. Rangers Motherwell Scott McDonald 25 (Celtic) Aiden McGeady (Celtic) Carlos Cuellar (Rangers)
2008/09 Rangers Celtic F.C. Heart of Midlothian Kris Boyd 27 (Rangers) Scott Brown (Celtic) Gary Caldwell (Celtic)
2009/10 Rangers Celtic F.C. Dundee United Kris Boyd 23 (Rangers) Steven Davis (Rangers) David Weir (Rangers)
2010/11 Rangers Celtic F.C. Heart of Midlothian Kenny Miller 21 (Rangers) Emilio Izaguirre (Celtic) Emilio Izaguirre (Celtic)
2011/12 Celtic F.C. Rangers Motherwell Gary Hooper 24 (Celtic) Charlie Mulgrew (Celtic) Charlie Mulgrew (Celtic)
2012/13 Celtic F.C. Motherwell St. Johnstone Michael Higdon 21 (Motherwell) Michael Higdon (Motherwell) Leigh Griffiths (Hibernian)

Statystyka

edytuj
Lp. Drużyna Miejsca na podium
I II III
1. Celtic F.C. 8 7 0
2. Rangers 7 6 1
3. Heart of Midlothian 0 1 5
4. Motherwell 0 1 2
5. Hibernian 0 0 2
St. Johnstone 0 0 2
7. Aberdeen 0 0 1
Dundee United 0 0 1
Livingston 0 0 1

Rekordy SPL

edytuj
Najwięcej goli w sezonie
Celtic, 105 goli, 2003/04
Najmniej goli w sezonie
St Johnstone, 24 gole, 2001/02
Najwięcej punktów w jednym sezonie
Celtic, 103 punkty, 2001/02
Najmniej punktów w sezonie
Gretna, 13 punktów, 2007/08
Najmniej bramek straconych w jednym sezonie
Celtic, 18 goli, 2001/02
Najwięcej bramek straconych w sezonie
Aberdeen, 83 gole, 1999/00 i Gretna, 83 gole, 2007/08
Największa różnica bramkowa w sezonie
Celtic, 80, 2003/04
Największa domowa wygrana
Celtic 7-0 Aberdeen (1999/00 i 2002/03); Hibernian 7-0 Livingston (2005/06); Celtic 7-0 St Mirren (2008/09); Celtic 9-0 Aberdeen (2010/11);
Największa wyjazdowa wygrana
St Johnstone 0-7 Rangers (1998/99); Dunfermline Athletic 1-8 Celtic (2005/06)
Najwięcej goli w meczu
Motherwell 5-6 Aberdeen (1999/2000)
Najwięcej wyjazdowych zwycięstw w sezonie
Celtic, 13, 2000/01
Najmniej wyjazdowych zwycięstw w sezonie
Dunfermline, 0, 1998/99
Najwięcej wyjazdowych porażek w sezonie
Livingston, 16, 2005/06
Najmniej domowych porażek w sezonie
Celtic, 0, 2001/02
Najwięcej bramek jednego zawodnika w jednym sezonie
Henrik Larsson, 35 gole, 2000/01 Celtic
Zawodnik z największą liczbą hat-tricków
Henrik Larsson, 12, 1998–2004
Zawodnik z największą liczbą bramek w jednym meczu
Kenny Miller, 5, 4 listopada 2000, St Mirren – Rangers, Kris Boyd, 5, 25 września 2004, Kilmarnock – Dundee United
Najstarszy zawodnik
Andy Millen, St Mirren – Hearts, 42 lata 279 dni, 15 marca 2008
Najmłodszy zawodnik
Scott Robinson, Hearts – Inverness CT, 16 lat 1 miesiąc i 14 dni, 26 kwietnia 2008
Najmłodszy strzelec bramki
David Goodwillie, Dundee United – Hibernian, 16 lat 11 miesięcy i 4 dni, 4 marca 2006
Najwięcej kolejnych czystych kont
Robert Douglas, Celtic, 7 meczów, 16 grudnia 2000 – 21 lutego 2001
Najwięcej występów
Steven Pressley, 290
Najwyższa frekwencja
60 440, Celtic – St Mirren, 7 kwietnia 2001
Najniższa frekwencja
431, Gretna – Inverness CT, 5 kwietnia 2008
Najwyższa średnia frekwencja
59 369, Celtic, 2000/01
Najniższa średnia frekwencja
2 283, Gretna, 2007/08

Zobacz też

edytuj
  1. Gretna were deducted 10 points for going into administration in the 2007–08 season.

Przypisy

edytuj
  1. The new Scottish Professional Football League survives hitch. bbc.co.uk. [dostęp 2013-08-17]. (ang.).
  2. a b Country coefficients 2011/12. UEFA. [dostęp 2012-08-05]. (ang.).
  3. BBC SPORT | Football | Other European | Porto end Celtic's Uefa dream [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  4. BBC SPORT | Football | Europe | Zenit St Petersburg 2-0 Rangers [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  5. Falkirk lose out as SPL closes ranks and denies them place – The Scotsman [online], scotsman.com [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-01] (ang.).
  6. BBC SPORT | Football | My Club | Inverness CT | Inverness win SPL vote [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  7. BBC SPORT | Football | My Club | Inverness CT | Inverness are homeward bound [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  8. The SPL split makes no sense – Research the news about The SPL split makes no sense – from HighBeam Research [martwy link]
  9. Smith in blast at SPL split – Research the news about Smith in blast at SPL split – from HighBeam Research [martwy link]
  10. JEFFERIES WANTS A NEW-LOOK LEAGUE | Scottish Premier Football Transfer News, Football News, Fixtures, Results, Match Reports, Stats [online], web.archive.org [dostęp 2017-11-26].
  11. BBC SPORT | Football | Europe | Dutch resurrect Atlantic League [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  12. BBC SPORT | HEART OF MIDLOTHIAN | Levein wants Old Firm kicked out [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  13. BBC SPORT | Scotland | Blatter opposes Old Firm switch [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  14. BBC SPORT | FOOTBALL | Fifa writes off Old Firm hopes
  15. BBC SPORT | Football | My Club | Rangers | McLeish berates SPL [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  16. FindArticles.com | CBSi [online], findarticles.com [dostęp 2017-11-26].
  17. The Courier: Taking you to the heart of sport in Tayside and Fife
  18. 'Friendly' timing could not be worse as Spain try to cast off racism shame – Herald Scotland
  19. The Times & The Sunday Times [online], timesonline.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  20. Northern Ireland Sports Minister Snubs Invitation to Celtic Park – Campbell Slams IRA Chants – Rangers FC – FollowFollow.com
  21. Sport: Football, Rugby, Cricket, F1, Golf & more [online], telegraph.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  22. BBC SPORT | FOOTBALL | Flo goes to Rangers
  23. BBC SPORT | Football | My Club | Sunderland | Gordon completes Sunderland move [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  24. BBC SPORT | Football | My Club | Tottenham Hotspur | Spurs complete signing of Hutton [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  25. BBC SPORT | Football | My Club | Hibernian | Celtic win race for Hibs' Brown [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  26. Dark days ahead for debt-ridden Scottish clubs – Scottish, Football – The Independent [online], independent.co.uk [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-07] (ang.).
  27. BBC SPORT | Football | My Club | Livingston | Livi in administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  28. BBC SPORT | Football | My Club | Dunfermline Athletic | Pars players face wage cuts [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  29. BBC SPORT | Football | My Club | Rangers | Rangers to raise £57m [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  30. BBC SPORT | Football | My Club | Motherwell | 'Well end administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  31. BBC SPORT | Football | My Club | Dundee | Dundee to enter new era [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  32. BBC SPORT | Football | My Club | Livingston | Livingston out of administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  33. BBC SPORT | Football | Scottish Premier | Hearts buck debt reduction trend [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  34. BBC SPORT | Football | My Club | Gretna | Gretna edging closer to closure [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
  35. BBC NEWS | Business | Setanta goes into administration [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  36. Scottish Premier League | Scottish Football Results & News. [dostęp 2009-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-11-02)].
  37. www.soccerbase.com – The Internet Soccer Database

Linki zewnętrzne

edytuj