Penaeaceae

*Penaeaceae*
	; Penaea cneorum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	Penaeaceae
	Nazwa systematyczna
	Penaeaceae Sweet ex Guill.; J.B.G.M. Bory de Saint-Vincent, Dict. Class. Hist. Nat. 13: 171. 1 Mar 1828
	Typ nomenklatoryczny
	Penaea L. (1753)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Penaeaceae – rodzina roślin z rzędu mirtowców. W ujęciu systemu APG IV z 2016 obejmuje 9 rodzajów z 29 gatunkami^[2]. Należą tu wrzosopodobne krzewy (Penaeeae) i zimozielone drzewa (Olinieae i Rhynchocalyceae). Występują one w większości na niewielkim obszarze w Afryce w Kraju Przylądkowym i tylko zasięg rodzaju Olinia obejmuje większe przestrzenie Afryki wschodniej po Etiopię na północy i Wyspę Świętej Heleny na Atlantyku^[2]. Drzewa z rodzaju Olinia wykorzystywane są jako rośliny lecznicze i źródło drewna, z kolei niektóre rośliny wrzosopodobne są uprawiane jako ozdobne^[4].

Morfologia

Pokrój: W przypadku rodzaju Rhynchocalyx to niewielkie drzewa, w rodzaju Olinia drzewa i krzewy, a w plemieniu Penaeeae to niewielkie wrzosopodobne krzewy^[2]^[4].
Liście: Naprzeciwległe (u Rhynchocalyx też w okółkach), pojedyncze, z gruczołowatym wierzchołkiem. U roślin z rodzaju Olinia blaszka jest skórzasta, a u nasady liścia bywają obecne szczątkowe przylistki. W plemieniu Penaeeae liście zwykle siedzące, drobne, bez gruczołowatego wierzchołka^[2]^[4].
Kwiaty: Czterokrotne lub (u Rhynchocalyx) 6-krotne, rzadko u Olinia 5-krotne. Promieniste, skupione w wierzchotki lub wyrastają pojedynczo w kątach liści ale także skupiają się w szczytowej części pędu (Penaeeae). U Rhynchocalyx 6 działek kielicha i 6 płatków korony wyrasta z krawędzi krótkiego hypancjum. Pręcików jest 6 i wyrastają naprzemiennie względem działek. Zalążnia jest górna i powstaje zwykle z 2, rzadziej 3 owocolistków. Słupek z pojedynczą nitką zwieńczony jest główkowatym znamieniem. W plemieniu Penaeeae płatki są nieobecne – rolę powabni pełnią jaskrawo barwne (różowe, fioletowe, białe, żółte) cztery działki kielicha wyrastające z krawędzi hypancjum. Cztery pręciki rozwijają się naprzemiennie względem działek na krótkich nitkach. Zalążnia górna powstaje z czterech owocolistków i jest czterokomorowa. U Olinia okwiat składa się z trzech okółków. Zewnętrzny składa się z drobnych ząbków osadzonych na zgrubiałej krawędzi hypancjum. Środkowy to okazałe i barwne listki, a wewnętrzny to omszone łuski. Pręciki są 4 lub jest ich 5. Zalążnia jest dolna i tworzona przez 3–5 owocolistków^[4].
Owoce: Torebki u Rhynchocalyx i Penaeeae. Pestkowce u Olinia^[4].

Systematyka

Rodzina w systemach APG obejmuje trzy grupy, przedstawiane na Angiosperm Phylogeny Website w randze plemion. W różnych systemach były one opisywane odrębnie w różnych pozycjach. Rodzaj Rhynchocalyx zaliczany był do krwawnicowatych (Lythraceae) i Crypteroniaceae^[4]. W końcu trzy rodziny (jako: Rhynchocalycaceae L. A. S. Johnson & B. G. Briggs, Plectroniaceae Hiern lub Penaeaceae Sweet ex Guill. i Oliniaceae Harvey & Sonder) sytuowane były obok siebie.

Pozycja i podział według APWeb (aktualizowany system APG IV z 2016)

W aktualizowanym systemie APG IV w ujęciu Petera Stevensa wszystkie należące tu taksony stanowią rodzinę siostrzaną dla Alzateaceae w obrębie rzędu mirtowców (Myrtales)^[2].

mirtowce

Combretaceae – trudziczkowate

	Onagraceae – wiesiołkowate

	Lythraceae – krwawnicowate

	Myrtaceae – mirtowate

	Vochysiaceae

Melastomataceae – zaczerniowate

Crypteroniaceae

	Alzateaceae

	Penaeaceae

Podział rodziny^[2]^[5]

plemię Rhynchocalyceae Beusekom

Rhynchocalyx Oliver

plemię Penaeeae A. de Candolle

Brachysiphon A. de Jussieu
Endonema A. de Jussieu
Glischrocolla A. de Candolle
Penaea L.
Sonderothamnus R. Dahlgren
Stylapterus A. de Jussieu
Saltera Bullock

plemię Olinieae Horaninow

Olinia Thunberg

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – PA-PN. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 235, 246, 280. ISBN 1-55407-206-9.
↑ List of Genera in PENAEACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2016-12-27] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[reveal-3] James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – PA-PN. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).

[heywood-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 235, 246, 280. ISBN 1-55407-206-9.

[kew-5] List of Genera in PENAEACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2016-12-27] (ang.).

[2]

[4]

[1]

[3]

[5]