PZL M-3 Pliszka
PZL M-3 Pliszka – polski, jednomiejscowy, wolnonośny szybowiec treningowo-akrobacyjny konstrukcji metalowej. Była pierwszym, zaprojektowanym w Polsce szybowcem konstrukcji całkowicie metalowej.
 M-3 „Pliszka 60” | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
średniopłat konstrukcji metalowej |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu |
20 marca 1959 |
| Liczba egz. |
1 prototyp |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,16 m |
| Wydłużenie |
13,3 / 13,3 / 13,7 |
| Długość |
6,68 m |
| Wysokość |
1,88 m |
| Powierzchnia nośna |
15 m² |
| Profil skrzydła |
NACA-43012A |
| Masa | |
| Własna |
217 kg |
| Startowa |
307 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość minimalna |
56 km/h |
| Prędkość dopuszczalna |
180 km/h |
| Prędkość min. opadania |
0,70/60km/h |
| Doskonałość maks. |
25,1 |
| Dane operacyjne | |
Historia
edytujW myśl rozwijania się konstrukcji szybownictwa na świecie, pracownicy biura konstrukcyjnego mieleckiego Ośrodka Konstrukcji Lotniczych wpadli na pomysł zbudowania szybowca konstrukcji całkowicie metalowej. W 1957 roku przedstawiono pierwszy projekt pod nazwą M-3 Pliszka, opracowany przez zespół pod kierownictwem inż. Zdzisława Żoka a w obliczeniach aerodynamicznych wspomagany przez Szybowcowy Zakład Doświadczalny w Bielsku-Białej[1]. We wrześniu 1958 roku przystąpiono do montażu pierwszych elementów szybowca. 20 marca 1959 roku pierwszy prototyp szybowca o numerze SP-2064 został oblatany przez pilota doświadczalnego inż. Sławomira Makaruka.
Na międzynarodowych targach w Poznaniu, w czerwcu 1959 roku został wystawiony pierwszy prototyp „Pliszki” SP-2064, następnie we wrześniu tego roku, wystawiono go na Wystawie Lotniczej we Wrocławiu.
Z powodu małego wydłużenia skrzydła i słabych osiągów, porównywalnych do szybowców z początku lat pięćdziesiątych, „Pliszka” nie weszła do produkcji. Dalsze wersje rozwojowe Pliszki mogły posłużyć do opracowania budowy dwumiejscowego metalowego szybowca szkolno-treningowego.
Konstrukcja
edytujPliszka jest jednomiejscowym wolnonośnym szybowcem treningowo-akrobacyjnym konstrukcji metalowej. Cześć przednia kadłuba mieści kabinę pilota z osłoną o szkielecie stalowym otwierającą się do góry w tył. Pedały regulowane w locie. Sterowanie cięgnami i popychaczami. Skrzydła o profilu NACA 43012 A. Tylna część skrzydła pokryta jest płótnem. Lotki wyważone masowo i odciążone aerodynamicznie. Szkielet lotek i nosek z blachy, pokrycie płócienne. Podwozie z kółkiem 300 x 150 zawieszonym na wahaczu, amortyzowane sznurem gumowym. Hamulec kółka sprzężony z hamulcem aerodynamicznym. Płoza amortyzowana poduszkami gumowymi.
Egzemplarze
edytujW PZL Mielec wyprodukowano 4 egzemplarze „Pliszki”:
- w 1958 r. ozn. M-3 „Pliszka” nr. rej. SP-2064, nr. fabr I/1, oblatany 20 marca 1959 r.
- w 1958 r. ozn. M-3 „Pliszka” nr. fabr I/2
- w 1960 r. ozn. M-3 „Pliszka 60” nr. rej. SP-1980, nr. fabr I/3, oblatany 5 marca 1960 r.
- w 1961 r. ozn. M-3 A „Pliszka bis” nr. rej. SP-2244, nr. fabr I/4, oblatany 13 maja 1961r[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Grochot i Pająk 1978 ↓, s. 26-27.
- ↑ prototyp znajduje się obecnie na Politechnice Rzeszowskiej w Zakładzie Konstrukcji i Wytrzymałości Materiałów
Bibliografia
edytuj- Jerzy Grochot, Witold Pająk: Historia, dorobek, perspektywy: 1938-1978 / Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Mielec”. Mielec: Krajowa Agencja Wydawnicza na zlec. WSK „PZL-Mielec”, 1978. OCLC 831034818.
- Piotr Piechowski: Modelarstwo lotnicze. PZL M-3 Pliszka. [dostęp 2010-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 maja 2010)].