Lancia

Lancia Automobiles S.p.A.
Państwo	Włochy
Adres	Corso Giovanni Agnelli 200; 10125 Turyn
Data założenia	29 listopada 1906
Forma prawna	spółka akcyjna
Udziałowcy	Stellantis (100%)
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Lancia Automobiles S.p.A. – włoski producent samochodów osobowych, sportowych i wyścigowych z siedzibą w Turynie działający od 1906 roku. Wchodzi w skład międzynarodowego koncernu Stellantis.

Historia

Lancia Alpha

Lancia Aprilia z 1937 roku

Lancia Stratos

Lancia Thema

Lancia Lybra

Lancia Thesis

Lancia Delta (2008)

Lancia Voyager

Lancia Ypsilon II – jedyny obecnie wytwarzany model marki

Pod koniec listopada 1906 roku w Turynie Vincenzo Lancia i jego przyjaciel Claudio Fogolin^[1] zakładają przedsiębiorstwo pod nazwą Lancia & Cie, które zajmować się ma produkcją samochodów osobowych. Pierwszym pojazdem marki był opracowany w 1907 roku, a wprowadzony do produkcji rok później model „tipo 51" lub „12 HP” zwany później Alpha. Lancia Theta produkowana od 1913 roku wyposażona została w pełną elektrykę^[1], natomiast produkowany od 1922 roku model Lambda wyróżniał się samonośną konstrukcją nadwozia oraz niezależnym przednim zawieszeniem. W 1918 roku Lancia opatentował prototypy ośmiocylindrowego oraz dwunastocylindrowego silnika^[1]. W 1931 roku zaprezentowano model Astura z elastycznym zawieszeniem silnika, a dwa lata później model debiutuje model Augusta – pierwszy na świecie sedan wyposażony w hamulce hydrauliczne^[2].

W 1937 roku na atak serca umiera właściciel marki Vincenzo Lancia^[1]. W tym samym roku do produkcji wprowadzony zostaje model Aprilia, który poddany został testom aerodynamicznym oraz posiadał niezależne zawieszenie wszystkich kół^[2].

W latach 50. XX wieku syn Vincenzo Lancia – Giannini, odnosi sukcesy w sporcie motorowym. W 1951 roku cztery Lancie Aurelie B21 zajmują cztery pierwsze miejsca w wyścigu Giro di Sicilia, a lata 1953–1954 były okresem zwycięstw modeli D20 Sport, D23, D24 i D25 w wielu różnych rajdach. Pod koniec 1950 roku Lancia zaprezentowała model przeznaczony do serii wyścigów Formuły 1 – D50. Z powodu kłopotów finansowych firmy wycofano się z wyścigów po sezonie 1955 roku, a od 1956 roku samochody występowały pod marką Ferrari^[2].

W 1969 roku przedsiębiorstwo przejęte zostaje przez włoski koncern motoryzacyjny Fiat. W 1972 roku do produkcji wprowadzony zostaje sportowy model Stratos, którego nadwozie zostaje w całości zbudowane z aluminium i włókna szklanego. Jednak pierwszym modelem opracowanym wspólnie z Fiatem jest model Beta. Pod koniec lat 70. do produkcji wprowadzony zostaje model Delta. W latach 80. Lancia oraz jej właściciel Fiat nawiązują współpracę ze szwedzkim przedsiębiorstwem Saab^[2], w ramach której powstają bliźniacze modele Alfa Romeo 164, Fiat Croma, Lancia Thema oraz Saab 9000.

Oprócz samochodów osobowych przedsiębiorstwo produkowało również modele użytkowe. W stosunkowo niewielkich liczbach powstawały ciężarówki, autobusy, trolejbusy i pojazdy wojskowe. Powstał w tym celu osobny oddział „Lancia Veicoli Industriali”, który w 1975 roku wszedł w skład nowo tworzonej spółki Iveco. Wkrótce potem zaprzestano produkcji samochodów użytkowych pod marką „Lancia”.

W latach 60. modele tego przedsiębiorstwa produkowano w fabrykach w Chivasso, Turynie i Bolzano. Pod koniec lat 70. podporządkowano przedsiębiorstwu Lancia producenta małych samochodów Autobianchi. Od 1980 roku przedsiębiorstwo Lancia sprzedawało jedynie nowe modele Autobianchi w swojej zagranicznej sieci jako Lancia Y10. W 1996 roku zrezygnowano z marki Autobianchi także na rynku włoskim.

W latach 90. w ramach restrukturyzacji zamknięto zakład przedsiębiorstwa w Arese, a produkcję przeniesiono do fabryk Fiata. Przykładowo najmniejsze modele serii Lancia Y, a następnie Lancia Ypsilon powstawały w zakładzie Fiata w Melfi koło Neapolu, a obecnie są produkowane w zakładzie w Termini Imerese na Sycylii. Od 1994 roku duże vany przedsiębiorstwa powstają w zakładzie przedsiębiorstwa Sevel Nord w Hordain we Francji.

W 2008 roku do produkcji wprowadzony został model Delta, który zbudowany został na bazie modelu Bravo II. Z uwagi na zbyt słaby popyt w 2014 roku zakończono produkcję pojazdu oraz ogłoszono decyzję o wycofaniu się ze sprzedaży pojazdów marki na europejskich rynkach motoryzacyjnych, pozostawiając jednocześnie w ofercie jedynie model Lancia Ypsilon produkowany w polskiej fabryce Fiata w Tychach, a oferowany jedynie na rynku włoskim^[3]. Decyzję wprowadzono w życie w 2018 roku^[4]. W 2020 roku pojawiły się jednak pogłoski o powrocie Lancii na rynek w związku z wprowadzeniem miejskiego crossovera spod marki Lancia. Pojazd miałby zostać oparty na platformie CMP podobnie jak m.in. Peugeot 2008, Opel Mokka czy też DS3 Crossback. Pojazd miałby zostać produkowany w fabryce w Tychach^[5].

Modele pojazdów

Obecnie produkowane

Historyczne

Flavia (1961–1970)
Fulvia (1963–1976)
Montecarlo (1975–1982)
037 (1982–1983)
Beta (1972–1984)
Trevi (1980–1984)
Gama (1976–1984)
Thema (1984–1994)
Prisma (1983–1996)
Y10 (1985–1996)
Delta (1979–1999)
Dedra (1989–1999)
Kappa (1994–2001)
Zeta (1994–2002)
Lybra (1999–2005)
Thesis (2001–2009)
Phedra (2002–2010)
Musa (2004–2012)
Delta (2008–2014)
Flavia (2012–2014)
Thema (2011–2015)
Voyager (2011–2016)

Dawne

Samochody koncepcyjne

Sporty motorowe

Lancia D50 (1955) na pokazie Retromobile 2011 w Paryżu

Na początku lat 50. XX wieku Lancia zwiększyła swoje zaangażowanie w sportach motorowych po przejęciu przedsiębiorstwa przez syna założyciela przedsiębiorstwa – Gianniego Lancię. Lancia znana ze swoich śmiałych i niekonwencjonalnych rozwiązań zaczęła odnosić sukcesy.

W 1954 roku Lancia zbudowała bolid F1 o nazwie D50. Debiut nastąpił w Hiszpanii podczas ostatniego wyścigu sezonu 1954. Alberto Ascari przejechał najszybsze okrążenie w kwalifikacjach i wywalczył pierwsze miejsce startowe. W 1955 roku na torze Monza podczas prywatnych testów Ascari zginął prowadząc Ferrari 750. Z powodu problemów finansowych i śmierci Ascariego Lancia wycofała się z mistrzostw. Ferrari zakupiło bolidy Lancii na sezon 1956, w których Juan Manuel Fangio zdobył tytuł mistrzowski. Mimo krótkiej historii w F1 Lancia odeszła mając na koncie dwa zwycięstwa i dziesięć podiów.

W 1974 roku Lancia wystawiła do rywalizacji w rajdach model Stratos HF i po raz pierwszy zdobyła mistrzostwo konstruktorów w rajdowych mistrzostwach świata. Utrzymała je przez kolejne dwa lata. W 1983 roku ponownie zdobyła mistrzowski tytuł, tym razem za sprawą modelu 037. W latach 1987–1992 Lancia całkowicie zdominowała rajdy zdobywając 6 tytułów mistrzowskich z rzędu różnymi wersjami modelu Delta. Po rozczarowującym sezonie 1993 ostatecznie wycofała się z rywalizacji w rajdach. Lancia do dziś jest najbardziej utytułowanym zespołem w historii WRC.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Lancia – Historia marki. samochody.mojeauto.pl. [dostęp 2017-05-20].
↑ ^a ^b ^c ^d Mariusz Michalak: Lancia – historia marki. motofakty.pl, 2014-01-21. [dostęp 2017-05-20].
↑ Nowa strategia Fiata. Rozwój Alfy Romeo, koniec Lancii. chceauto.pl, 2014-01-10. [dostęp 2017-05-20].
↑ MichałM. Gębacki MichałM., To już koniec Lancii w Europie, marka zamyka się na włoski rynek [online], Motofilm.pl, 15 maja 2017 [dostęp 2018-02-16] (pol.).
↑ Nowy Fiat na platformie Peugeot 208 i Opla Corsy. Produkcja w Tychach [online], Francuskie.pl – Dziennik Motoryzacyjny, 28 sierpnia 2020 [dostęp 2020-09-17] (pol.).

Bibliografia

ZdzisławZ. Podbielski ZdzisławZ., Pojazdy włoskie, Warszawa: WKiŁ, 1986 (Poznajemy Samochody Osobowe Świata), s. 155–174, ISBN 83-206-0540-7, OCLC 749355268 .
Auto-Technika Motoryzacyjna, nr 10/2006, s. 2–13. ISSN 0239-6440.

[mojeauto-1] Lancia – Historia marki. samochody.mojeauto.pl. [dostęp 2017-05-20].

[motofakty-2] Mariusz Michalak: Lancia – historia marki. motofakty.pl, 2014-01-21. [dostęp 2017-05-20].

[3] Nowa strategia Fiata. Rozwój Alfy Romeo, koniec Lancii. chceauto.pl, 2014-01-10. [dostęp 2017-05-20].

[4] MichałM. Gębacki MichałM., To już koniec Lancii w Europie, marka zamyka się na włoski rynek [online], Motofilm.pl, 15 maja 2017 [dostęp 2018-02-16] (pol.).

[5] Nowy Fiat na platformie Peugeot 208 i Opla Corsy. Produkcja w Tychach [online], Francuskie.pl – Dziennik Motoryzacyjny, 28 sierpnia 2020 [dostęp 2020-09-17] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]