Goryczka śniegowa

Goryczka śniegowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	goryczkowce
Rodzina	goryczkowate
Rodzaj	goryczka
Gatunek	goryczka śniegowa
	Nazwa systematyczna
	Gentiana nivalis L.; Sp. pl. 1:229. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Goryczka śniegowa^[4] (Gentiana nivalis L.) – gatunek rośliny należącej do rodziny goryczkowatych. Występuje w Ameryce Północnej i na Grenlandii, oraz w górach Europy i Azji Mniejszej^[5]. W Polsce rośnie wyłącznie w Tatrach (liczba jej stanowisk nie przekracza 50)^[6]. Na Słowacji jest szerzej rozprzestrzeniona.

Morfologia

Łodyga: Dochodzi do 10 cm wysokości. Cienka, kanciasta, delikatna, rozgałęziona lub nie rozgałęziona, naga. Roślina nie tworzy pędów płonnych^[6].
Liście: Ulistnienie nakrzyżległe. Liście różyczkowe eliptyczne, o długości 5–10 mm, wrastające na krótkim i oskrzydlonym ogonku. Liście łodygowe krótsze od różyczkowych i zrośnięte po dwa nasadami^[6].
Kwiaty: Wyrastają na szczytach łodygi, oraz w kątach górnych liść. Mają długość ok. 1,2–2 cm, są intensywnie niebieskie (szafirowe), korona o wąskiej rurce, zrośnięta z 5 płatków. Płatki te w pełnym słońcu talerzykowato rozchylają się. Kielich zrosły, o 5 wyraźnych, zaostrzonych i nieoskrzydlonych ząbkach^[6]^[7].
Owoc: Błoniasta torebka. Nasiona z listewkami na powierzchni są liczne i drobne^[6].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Siedlisko: skały, żwirki i murawy, hale. Preferuje podłoże wapienne. W Tatrach występuje w piętrze kosówki i piętrze alpejskim, z rzadka również w reglu górnym^[5].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną. Nie jest obecnie zagrożona, gdyż wszystkie jej stanowiska znajdują się na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego^[6].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-30] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-30] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-01-11].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[mirkowa-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.

[C-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.

[szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]