Gene Kelly

Gene Kelly
	; Gene Kelly
Imię i nazwisko	Eugene Curran Kelly
Data i miejsce urodzenia	23 sierpnia 1912 ; Pittsburgh
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1996 ; Beverly Hills
Zawód	tancerz, choreograf, piosenkarz, aktor, reżyser
Współmałżonek	Betsy Blair; (1941–1957; rozwód); Jeanne Coyne; (1960–1973; jej śmierć); Patricia Ward; (1990–1996; jego śmierć)
Lata aktywności	1938–1994
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Eugene Curran Kelly (ur. 23 sierpnia 1912 w Pittsburghu, zm. 2 lutego 1996 w Beverly Hills) – amerykański tancerz, choreograf, piosenkarz, aktor filmowy, teatralny i telewizyjny oraz reżyser.

Życiorys

Urodził się w rodzinie sprzedawcy fonografów, Jamesa Kelly'ego, oraz byłej aktorki Harriet. Gdy miał osiem lat, matka zapisała go na pierwszy kurs baletu, jednak chłopiec dopiero z czasem — w wieku 15 lat — zainteresował się tańcem na poważnie^[1]. Jako nastolatek był bardzo aktywny, uwielbiał football i baseball^[1]. Stepowania nauczył go utalentowany brat Fred^[1].

Z wykształcenia był ekonomistą. Nastały w Ameryce Wielki kryzys uniemożliwił mu pracę w zawodzie. Aby utrzymać rodzinę, otworzył wspólnie z braćmi szkołę tańca, która wkrótce otrzymała nazwę Gene Kelly Studio^[1]. Występował również w klubach i barach Pittsburgha jako członek The Kelly Brothers.

Pod koniec lat 30. zadebiutował na teatralnych deskach Nowego Jorku. Punktem przełomowym okazał się dla niego broadwayowski musical Kumpel Joey (1940)^[1]. Na wielkim ekranie debiutował u boku Judy Garland w musicalu Dla mnie i mojej dziewczyny (1942)^[1]. Już na samym początku jego kariery filmowej można było dostrzec rewolucyjne podejście aktora do formuły musicalu, a także jego oryginalny styl tańca — bardziej dynamiczny, z licznymi wpływami baletu i tańców afroamerykańskich^[1]. W przeciwieństwie do dotychczasowego króla filmów muzycznych, Freda Astaire'a, Kelly tańczył całym ciałem, jego płynne i znakomite ruchy były wyzbyte dostojności, a strój po raz pierwszy w historii musicalu swobodny, codzienny^[1].

W kolejnych latach występował u boku Rity Hayworth w Modelce (1944), Judy Garland w Thousands Cheer (1943) i Piracie (1948), a także Franka Sinatry w musicalach: Podnieść kotwicę (1945), Zabierz mnie na mecz (1949) i Na przepustce (1949)^[1]. Ten ostatni był również pierwszym filmem, który Kelly współreżyserował ze Stanleyem Donenem^[1]. W 1944 wstąpił do marynarki, gdzie realizował filmy instruktażowe dla armii^[1].

Jego najsłynniejsze dzieła powstały na początku lat 50. XX wieku^[1]. Były to musicale: Amerykanin w Paryżu (1951) Vincente Minnellego i Deszczowa piosenka (1952), którą reżyserował ze Stanleyem Donenem. Z drugiego filmu pochodzi jego słynne wykonanie utworu „Singin' in the Rain”. W 1951 otrzymał Oscara Specjalnego za dotychczasowy dorobek^[1]. Jego późniejsze filmy to m.in.: Brigadoon (1954), Zawsze jest piękna pogoda (1955), Kto sieje wiatr (1960) czy Panienki z Rochefort (1967). W 1969 wyreżyserował musical Hello, Dolly! z Barbrą Streisand w roli głównej^[1].

Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki, kawaler Legii Honorowej. American Film Institute umieścił go na 15. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)^[2]. W 1959 zasiadł w jury konkursu głównego na 12. MFF w Cannes.

Filmografia

Aktor

1942 Dla mnie i mojej dziewczyny (For Me and My Gal)
1943 Pilot #5

Du Barry Was a Lady

Thousands Cheer

Krzyż Lotaryngii (The Cross of Lorraine)

1944 Modelka (Cover Girl)

Christmas Holiday

1945 Podnieść kotwicę (Anchors Aweigh)
1946 Rewia na Broadwayu (Ziegfeld Follies)
1947 Living in a Big Way
1948 Pirat (The Pirate)

Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers)

Słowa i muzyka (Words and Music)

1949 Zabierz mnie na mecz (Take Me Out to the Ball Game)

Na przepustce (On the Town)

1950 Black Hand

Summer Stock

1951 Amerykanin w Paryżu (An American in Paris)

It's a Big Country

1952 Council of Europe

Love Is Better Than Ever

Deszczowa piosenka (Singin' in the Rain)

The Devil Makes Three

1954 Brigadoon

Crest of the Wave

Z głębi serca (Deep in My Heart)

1955 Zawsze jest piękna pogoda (It's Always Fair Weather)

1955 Motion Picture Theatre Celebration

1956 The Magic Lamp

Zaproszenie do tańca (Invitation to the Dance)

1957 Szczęśliwa droga (The Happy Road)

Roztańczone dziewczyny (Les Girls)

1958 Flower Drum Song

Marjorie Morningstar

1960 Kto sieje wiatr (Inherit the Wind)

Pokochajmy się (Let's Make Love)

1964 Pięciu Mężów Pani Lizy (What a Way to Go!)
1973 Czterdzieści karatów (40 Carats)
1974 Just One More Time

To jest rozrywka! (That's Entertainment!)

1975 The Lion Roars Again
1976 To jest rozrywka! II (That's Entertainment, Part II)
1977 Viva Knievel!
1980 Xanadu

The Muppet Show (sezon 5, odc. 1) – gwiazda programu

1981 Reporters
1985 That's Dancing!
1993 The Young Girls Turn 25
1994 To jest rozrywka! III (That's Entertainment, Part III)

Reżyser

1949 Na przepustce (On the Town)
1951 Amerykanin w Paryżu (An American in Paris)
1952 Deszczowa piosenka (Singin' in the Rain)
1955 Zawsze jest piękna pogoda (It's Always Fair Weather)
1956 Zaproszenie do tańca (Invitation to the Dance)
1957 Szczęśliwa droga (The Happy Road)
1958 The Tunnel of Love
1962 Gigot
1967 Poradnik żonatego mężczyzny (A Guide for the Married Man)
1969 Hello, Dolly!
1970 Klub Towarzyski Cheyenne (The Cheyenne Social Club)
1976 To jest rozrywka! II (That's Entertainment, Part II)

Nagrody

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ PaulaP. Apanowicz PaulaP., Gene Kelly – urodzony, by tańczyć [online], Historia filmu, stare kino - OldCamera.pl, 17 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-17] (pol.).
↑ AFI’s 100 YEARS...100 STARS. American Film Institute. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-25)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Gene Kelly w bazie IMDb (ang.)
Gene Kelly w bazie Filmweb
Gene Kelly w bazie Notable Names Database (ang.)
Gene Kelly w bazie Discogs.com (ang.)

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ PaulaP. Apanowicz PaulaP., Gene Kelly – urodzony, by tańczyć [online], Historia filmu, stare kino - OldCamera.pl, 17 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-17] (pol.).

[2] AFI’s 100 YEARS...100 STARS. American Film Institute. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-25)]. (ang.).

[1]

[2]