Czas zaprzyszły

Czas zaprzyszły (Futurum Exactum) – czas stosowany dla wyrażenia czynności przyszłej, mającej miejsce przed inną czynnością przyszłą lub przed określonym czasem w przyszłości. W niektórych językach (np. w angielskim i niemieckim) służy także do wyrażania czynności przeszłej, co do której wystąpienia nie ma całkowitej pewności.

Język angielski

Czas zaprzyszły w języku angielskim (Future Perfect) jest czasem złożonym i składa się z czasownika posiłkowego will (shall), czasownika posiłkowego have oraz trzeciej formy czasownika głównego. Odmiana czasownika to do w czasie Future Perfect^[1]:

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	I will/shall have done	we will/shall have done
2.	you will have done	you will have done
3.	he/she/it will have done	they will have done

W stronie biernej zaś dodaje się po have trzecią formę wyrazu be czyli been, np. :

It will have been done by me

W podobnej funkcji występuje też w języku angielskim czas Future Perfect Continuous, tworzony za pomocą czasownika posiłkowego will (shall), czasownika posiłkowego have, trzeciej formy czasownika be (tj. been) oraz gerundium czasownika głównego (z końcówką -ing), np.:

I will/shall have been doing

Future Perfect Continuous różni się od Future Perfect wyrażanym aspektem czasownika. Nie występuje w stronie biernej.

Formę przeczącą tworzy się przez dodanie wyrazu not po wyrazie will/shall.

Future Perfect w znaczeniu czasu przeszłego

W języku angielskim Future Perfect może – oprócz swojej podstawowej funkcji wyrażania czynności przyszłej, zakończonej przed danym czasem w przyszłości – wyrażać także czynności przeszłe, co do których mówiący nie ma całkowitej pewności^[2], na przykład:

By now, he will have returned. = "Zapewne już wrócił."

Język niemiecki

Czas zaprzyszły w języku niemieckim (Futur zwei) jest czasem złożonym i składa się z czasownika posiłkowego werden w czasie teraźniejszym oraz haben lub sein w bezokoliczniku i trzeciej formy czasownika głównego na końcu zdania. Odmiana czasowników machen i gehen w czasie Futur II^[3]:

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	ich werde gemacht haben	wir werden gemacht haben
2.	du wirst gemacht haben	ihr werdet gemacht haben
3.	er/sie/es wird gemacht haben	sie/Sie werden gemacht haben

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	ich werde gegangen sein	wir werden gegangen sein
2.	du wirst gegangen sein	ihr werdet gegangen sein
3.	er/sie/es wird gegangen sein	sie/Sie werden gegangen sein

Formę przeczącą tworzy się przez dodanie nicht przed imiesłowem biernym czasownika.

W stronie biernej po imiesłowie biernym czasownika głównego pojawia się worden sein, np.

Das wird von mir (nicht) gemacht worden sein.

Futur II w znaczeniu czasu przeszłego

W języku niemieckim Futur II może – oprócz swojej podstawowej funkcji wyrażania czynności przyszłej, zakończonej przed danym czasem w przyszłości – wyrażać także czynności przeszłe, co do których mówiący nie ma całkowitej pewności, na przykład:

Er wird schon zurückgekommen sein. = "Zapewne już wrócił."

Język francuski

Czas zaprzyszły w języku francuskim (Futur antérieur) jest czasem złożonym składającym się z czasownika posiłkowego avoir (lub être) w czasie przyszłym prostym (futur simple) oraz trzeciej formy czasownika głównego (imiesłowu przysłówkowego biernego) (participe passé) na końcu zdania. Odmiana czasowników parler i arriver w czasie Futur antérieur^[4]:

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	j'aurai parlé	nous aurons parlé
2.	tu auras parlé	vous aurez parlé
3.	il/elle aura parlé	ils/elles auront parlé

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	je serai arrivé(e)	nous serons arrivé(e)s
2.	tu seras arrivé(e)	vous serez arrivé(e)s
3.	il/elle sera arrivé(e)	ils/elles seront arrivé(e)s

Formę przeczącą tworzy się dodając ne i partykułę przeczącą pas – il n'aura pas parlé.

Futur antérieur w znaczeniu czasu przeszłego

Oprócz swej podstawowej funkcji wyrażania czynności przyszłej uprzedniej, czas futur antérieur może wyrażać proste spekulacje co do przeszłości:

Pierre n'est pas ici ; il aura oublié. = musiał zapomnieć, zapewne zapomniał.

Język serbsko-chorwacki

Czas zaprzyszły w języku serbsko-chorwackim (futur drugi albo futur egzaktni) czasowników posiłkowych biti i htjeti:

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	ja budem bio	mi budemo bili
2.	ti budeš bio	vi budete bili
3.	on bude bio	oni budu bili

osoba	l. pojedyncza	l. mnoga
1.	ja budem htio	mi budemo htjeli
2.	ti budeš htio	vi budete htjeli
3.	on bude htio	oni budu htjeli

Przypisy

↑ A.J. Thomson, A.V. Martinet: A Practical English Grammar. Oxford,: Oxford University Press, 2003, s. 216. ISBN 0-19-431342-5.
↑ Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 194. ISBN 0-19-442098-1.
↑ Conjugation of German Verb. [dostęp 6/06/2010]. (ang.).
↑ French Grammar. Glasgow: HarperCollins, 2004. ISBN 978-0-00-719644-9.

[1] A.J. Thomson, A.V. Martinet: A Practical English Grammar. Oxford,: Oxford University Press, 2003, s. 216. ISBN 0-19-431342-5.

[2] Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 194. ISBN 0-19-442098-1.

[3] Conjugation of German Verb. [dostęp 6/06/2010]. (ang.).

[4] French Grammar. Glasgow: HarperCollins, 2004. ISBN 978-0-00-719644-9.

[1]

[2]

[3]

[4]