Wikipedia

Brompton (Londyn)

Brompton – dzielnica Londynu, leżąca w gminie Royal Borough of Kensington and Chelsea. W 2001 miasto dzielnica 8839 mieszkańców[1]. W czasie i po II wojnie światowej był to jeden z pierwszych ośrodków emigracji polskiej w Wielkiej Brytanii.

Brompton
Dzielnica
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Region

Wielki Londyn

Populacja (2011)
• liczba ludności


8839

Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Brompton”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Brompton”
Położenie na mapie Wielkiego Londynu
Mapa konturowa Wielkiego Londynu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Brompton”
51°29′42″N 0°09′50″W/51,495000 -0,164000

Historia

edytuj
 
Pigot & Co. mapa z 1842 r. Brompton w hrabstwie Middlesex
 
206 Brompton Road, była stacja metra
 
Royal Society of British Sculptors przy 108 Old Brompton Road
 
Mapa z 1916 r. Brompton w poprzedniej gminie Kensington (Metropolitan Borough)
 
Brompton Oratory
 
Royal Marsden Hospital, pierwotny szpital onkologiczny, 1859 r.
 
Brompton Square, Londyn
 
Brompton Hospital przy Fulham Road, ok. 1850 r.
 
Michelin House, Art déco, Brompton
 
Ognisko Polskie w Londynie

Pierwsza wzmianka o Brompton pochodzi z 1292 r.[2] Było to wówczas osiedle przy głównej drodze prowadzącej z Londynu na zachód, przez Little Chelsea do starej parafii Fulham nad Tamizą, a stamtąd przez most do hrabstwa Surrey[3]. Słynne ogrody Brompton Park Nurseries zostały założone w 1681 r. przez czterech ogrodników, m.in. George London. Pod koniec XVIII w. mapa Carey-ego z 1787 r. wskazuje na to, iż w Brompton było szereg gospodarstw ogrodniczych[4] Sto lat później Charles Dickens, Jr. (najstarszy syn Charlesa Dickensa) pisał w swej książce w 1879 r., Dickens's Dictionary of London iż „w Brompton ongiś mieszkali prawie wyłącznie artyści, a nawet dziś jest to miejsce ulubione ludzi pędzla oraz dłuta chociaż w tych czasach wkrada się przez jej granice dzielnica Belgravia, której to czynsze są mocno wygórowane”[5].

Wieś doczekała się swego pierwszego kościoła anglikańskiego dopiero w 1829 r. Holy Trinity Brompton, który prędko nagromadził wokół siebie parafian[6].

Na to że z biegiem czasu pojęcie Brompton jako miejscowość zostało rozparcelowane i zamaskowane przez nowe osiedla, składają się dwie przyczyny, po pierwsze, Wielka Wystawa, „The Great Exhibition” 1851 r., a po niej szybki przyrost muzeów i innych instytucji, a po drugie, szybki rozwój kolei miejskich[7]. Przypadkowo stacja kolejowa wybudowana w 1868 r. na linii Metropolitan Railway oraz District Railway, aby dowozić tłumy odwiedzające Wielką Wystawę na terenie Brompton, otrzymała imponujące miano South Kensington, a nie należycie „Brompton”, z tego powodu, że w pobliżu był pałac królewski w sąsiednim Kensingtonie, czyli Kensington Palace. Dopiero w następnym wieku otworzono stację „Brompton Road tube station – Brompton Road stacja metra” (w 1906 r.) na nowej linii „Great Northern, Piccadilly and Brompton Railway”. Lecz brak pasażerów doprowadził do zamknięcia jej w 1934 r.[4] Za to stacja Gloucester Road (stacja metra) otwarta już w 1868 r. poprawnie została nazwana „Gloucester Road, Brompton”, lecz z czasem, i w tymże wypadku opuszczono „Brompton” z jej nazwy. W ten sposób Brompton przestało istnieć jako osiedle lub docelowa miejscowość. Nazwa Brompton przetrwała jednak jeszcze z 1866 r., o kilometr na zachód, kiedy to wielki inżynier, Sir John Fowler wybudował nową stację „West Brompton” (stacja metra), „wśród pól”, koło Cmentarza Brompton[8].

W 1965 r., kiedy historyczne gminy Royal Borough of Kensington i Borough of Chelsea połączyły się, aby stworzyć nowy podział miejski, angielskie biuro heraldyczne College of Arms stworzyło dla nich nową tarczę w której figuruje Brompton. U góry tarczy zamiast pióropuszu jest krzak Kolcolistu, który upamiętnia Brompton i jego historyczny związek z poprzednimi sąsiednimi gminami, Kensington i Chelsea. „Dzielnica” Brompton jest obecnie włączona w okręg wyborczy „Chelsea and Fulham”.

W Średnim Wieku Brompton słynął z kolcolistów (po angielsku „broom”) na polach. A nazwa pochodzi z połączenia „broom” i „tun” co oznaczało gospodarstwo[9]. Ale w dzisiejszym Royal Borough of Kensington and Chelsea okręg zabytkowy, „Brompton Conservation Area”, składa się jedynie z małej północnej cząstki historycznej miejscowości Brompton[10]. Reszta zaginionych ulic oraz ogrodów Brompton jest rozparcelowana pomiędzy sąsiednimi okręgami gminy.

Polski ośrodek emigracyjny

edytuj

Od momentu przybycia w 1940 r. Polskiego Rządu na Uchodźstwie do Londynu główne skupisko polskie w stolicy powstało w dzielnicach South Kensington i pobocznym Earl’s Court oraz ich okolicach, tzn. w historycznej strefie Brompton. Struktury rządowe znajdywały się przy Kensington Palace Gardens, opodal struktur towarzyskich Polskiego Londynu na South Kensington[11]. Oprócz Ogniska, Daquise'a i Marynki, polskich kawiarni koło stacji metra, oraz w pobliżu Samopomocy Marynarki Wojennej, Klubu Lotników i SPK przy Queen's Gate Terrace, osiedlili się tam polscy lekarze i dentyści. Polskie przedsiębiorstwa, księgarnie, hotele, sklepy spożywcze, apteka Mateusza Grabowskiego i wysyłka paczek do Polski, również zaczynały w tej dzielnicy[12].

Polska (tymczasowa) parafia powstała u księży Oratorianów – ich świątynia, Brompton Oratory, obok Victoria and Albert Museum, miała miejsca dla kilkuset wiernych. Kościół polski przy Devonia Road w ubogiej wtedy dzielnicy Islingtonu w północnym Londynie, był mały i zbyt odległy dla tych Polaków, którzy osiedlili się przeważnie w zachodnim Londynie. Od okresu wojny do powstania parafii u św. Andrzeja Boboli (1962–3) na Shepherds Bush, przez przeszło dwadzieścia lat nabożeństwa, a zwłaszcza niedzielna msza po polsku odbywała się co tydzień w kościele Brompton[13]. W 1945 r. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie za pomocą wdowy generała Władysława Sikorskiego został ufundowany przy Princes Gate w północnej części dzielnicy Brompton[14].

Znane ulice i skwery

edytuj
  • Beauchamp Place
  • The Boltons
  • Brompton Place
  • Brompton Road
  • Brompton Square
  • Cranley Gardens
  • Cromwell Road
  • Drayton Gardens
  • Egerton Gardens
  • Exhibition Road
  • Fulham Road
  • Gloucester Road
  • Hereford Square
  • Old Brompton Road
  • Onslow Square
  • Queen's Gate
  • Thurloe Square

Zabytki

edytuj

Ludzie związani z Brompton

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Neighbourhood Statistics
  2. ↑ Brompton – half-forgotten, on "Hidden London" (po angielsku)
  3. ↑ F H W Sheppard (red.), British History Online: Brompton Road: Introduction, in Survey of London, t. 41, London 1983, s. 1-8 [dostęp 2019-04-26]..
  4. ↑ a b Richard Tames, Earl's Court and Brompton Past, London: Historical Publications, 2000 (ang.).
  5. ↑ Brompton, [w:] Charles Dickens, Jr., Dickens's Dictionary of London, 1879 [dostęp 2007-08-22] (ang.).
  6. ↑ Brompton New Church. „Morning Post”, 8 czerwca 1829. London. [dostęp 2015-09-09]. (ang.). 
  7. ↑ F H W Sheppard (red.), Survey of London Volume 41, Brompton, London: British History Online, 1983 [dostęp 2020-05-16] (ang.).
  8. ↑ 'The Kensington Canal, railways and related developments', w Survey of London: tom 42, Kensington Square To Earl's Court, ed. Hermione Hobhouse (London, 1986), ss. 322–338. British History Online http://www.british-history.ac.uk/survey-london/vol42/pp322-338, n.55 [data dostępu: 15 października 2016] (po angielsku)
  9. ↑ RBKC Coat of Arms, www.rbkc.gov.uk, 1965 [dostęp 2020-05-16] (ang.).
  10. ↑ Brompton Conservation Area, www.rbkc.gov.uk, 1987 [dostęp 2020-05-16] (ang.).
  11. ↑ Jan Maciejewski, Historia obecności Polaków w Wielkiej Brytanii, Ośrodek Naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Londynie [dostęp 2020-05-23].
  12. ↑ Krzysztof Tarka, Tazab, Haskoba, Fregata: emigracyjny biznes w Wielkiej Brytanii i wywiad PRL (Lata 50. i 60. XX wieku), „Archiwum Emigracji”, Zeszyt 2 (19), Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2013, DOI: 10.12775/AE.2013.018.
  13. ↑ Historia parafii, www.bobola church/pl [dostęp 2016-04-14].
  14. ↑ Suchcitz, Andrzej: Powstanie Instytutu Historycznego im gen. Sikorskiego w: Idea Europy i Polska w XIX- XX wieku. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, 1999.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brompton_(Londyn)&oldid=70900113”