Wikipedia

Mariusz Walter

polski dziennikarz, filmowiec, reżyser, przedsiębiorca

Mariusz Antoni Walter (ur. 4 stycznia 1937 we Lwowie[1], zm. 13 grudnia 2022[2] w Warszawie) – polski reportażysta, reżyser filmów dokumentalnych, pracownik naukowy, menedżer, producent, współwłaściciel Grupy ITI, założyciel telewizji TVN, przedsiębiorca. Od 1 stycznia 2013 do 2018 honorowy prezes Grupy ITI[3][4][5].

Mariusz Walter
Ilustracja
Mariusz Walter (2019)
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1937
Lwów

Data i miejsce śmierci

13 grudnia 2022
Warszawa

Zawód

reżyser filmów dokumentalnych i programów telewizyjnych, dziennikarz, przedsiębiorca

Współmałżonek

Bożena Walter

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Grób Mariusza Waltera na Cmentarzu Wilanowskim w Warszawie

Życiorys

edytuj

Syn Marii z domu Kozłowskiej i Karola Waltera (1891–1940), sędziego we Lwowie, ofiary zbrodni katyńskiej[6][7][8]. Miał brata Zygmunta (ur. ok. 1930) i siostrę Michalinę (ur. ok. 1934, po mężu Horst)[9]. Siostrzeniec aktora Janusza Warneckiego (właśc. Kozłowskiego)[10][11]. Jako dziecko wraz z bliskimi uniknął aresztowania przez NKWD i deportacji w głąb ZSRR w 1940, a w 1944 przetrwał w stolicy powstanie warszawskie[12]. Następnie przebywał w Pruszkowie i Sochaczewie, a tuż po wojnie trafił do Kasinki Małej, gdzie na krótko osiadł z rodziną[13].

Maturę zdał w Technikum Sanitarnym w Krakowie[14]. Ukończył studia na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Pracę magisterską napisał o odpylaniu pyłów dymnicowych[14]. Pracę w mediach zaczynał w studenckim radiowęźle w Gliwicach. Z czasem przeniósł się do Warszawy[14].

W latach 70. stał się jednym z najbardziej znanych dziennikarzy i producentów telewizyjnych. Był dziennikarzem TVP w latach 1963–1982. W latach 1967–1983 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[15][16]. Wchodził w skład egzekutywy Oddziałowej Organizacji Partyjnej w Komitecie Zakładowym PZPR przy Komitecie do spraw Radia i Telewizji[17]. Redaktor naczelny Redakcji Widowisk Publicystycznych i Form Dokumentalnych Studia-2 TVP w latach 1978–1982. Współtworzył program telewizyjny „Turniej Miast”. Był pomysłodawcą i twórcą pierwszego wielogodzinnego bloku programowego w historii polskiej telewizji „Studio 2”. Twórca nagradzanych za granicą filmów dokumentalnych Autobus z napisem „Koniec” (1971), Pierwszy. Szósty (Nagroda Miasta Wenecji w kategorii „Dokument” podczas Prix Italia w 1971). W stanie wojennym zakończył współpracę z TVP[18]. Od 1973 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi[19]. W latach 1979–1984[20] wykładał na Uniwersytecie Śląskim[16].

W lutym 1983 Jerzy Urban zaproponował gen. Czesławowi Kiszczakowi utworzenie w ramach MSW PRL specjalnego zespołu propagandowego, który miał prowadzić czarną propagandę antysolidarnościową i kampanię na rzecz poprawy wizerunku służb podległych MSW w społeczeństwie; do takiego zespołu rekomendował Mariusza Waltera[21]. W swoim liście do Kiszczaka określił Waltera jako „najzdolniejszego redaktora telewizyjnego w Polsce, organizatora i koncepcjonistę”[16], „członka PZPR”, ale „raczej profesjonalistę niż polityka”[18]. Koncepcja utworzenia zespołu została odrzucona przez MSW[22]. Według „Newsweeka” sam Mariusz Walter nawet nie wiedział o planach powstania tego organu.

W 1976 poznał Jana Wejcherta, wraz z którym przez cztery lata organizował mecze pokazowe tenisisty Wojciecha Fibaka[23]. Po swoim odejściu z pracy w TVP początkowo planował założyć biuro turystyczne. Jan Wejchert namówił go do pracy w jego przedsiębiorstwie Konsuprod[23]. Zajmował się tam produkcją chipsów, reklamą, rynkiem wideo[23]. W 1984 wraz z J. Wejchertem założył holding ITI (International Trading and Investment). Przedsiębiorstwo otrzymało koncesję od władz PRL na sprowadzanie sprzętu elektronicznego z zagranicy i dystrybucję w Polsce filmów na kasetach wideo. W 1997 stanął na czele telewizji TVN, której kierownictwo w 2001 przekazał synowi Piotrowi.

Reżyser filmów: Prawo Archimedesa (1977), Scena zbiorowa ze świętym (1974), 28 minut jazzu i Papa (1973), Gra o wszystko (1970). Członek Kapituły nagrody Polskiej Rady Biznesu.

Życie prywatne

edytuj
 
Kaplica na cmentarzu w Wilanowie, miejsce spoczynku prochów Mariusza Waltera[24]

Był mężem dziennikarki i długoletniej spikerki TVP w okresie PRL, Bożeny, ojcem producentki Sandry Nowak oraz producenta filmowego Piotra Waltera. Został pochowany 21 grudnia 2022 na cmentarzu w Wilanowie[25].

Miejsce na liście najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost”

edytuj
  • 2013 – miejsce 34. (850 mln zł)
  • 2012 – miejsce 33. (750 mln zł)
  • 2011 – miejsce 28. (850 mln zł)
  • 2009 – miejsce 44. (510 mln zł)
  • 2008 – miejsce 27. (1200 mln zł)
  • 2007 – miejsce 22. (1200 mln zł)
  • 2006 – miejsce 16. (1000 mln zł)
  • 2005 – miejsce 29. (500 mln zł)
  • 2004 – miejsce 34. (450 mln zł)

Źródło: Wprost[26].

Nagrody

edytuj
  • Jego film Pierwszy. Szósty zdobył nagrodę Miasta Wenecji w kategorii „Dokument” podczas Prix Italia – 1971
  • Film dokumentalny Autobus z napisem „Koniec” Cortina d’Ampezzo (Międzynarodowy Festiwal Filmów Sportowych) Puchar Miasta Cortina d’Ampezzo w dziale Filmów Telewizyjnych (XXVIII Festiwal)[27]
  • 3-krotny Laureat Brązowego Lajkonika
  • SuperWiktor – 1996
  • Nagroda „Gwiazda Telewizji Polskiej” wręczona z okazji 50-lecia TVP „za nowatorskie programy telewizyjne, stworzenie nowej jakości w rozrywce i publicystyce telewizyjnej” – 2002
  • Laureat Nagrody Specjalnej Zarządu Konfederacji Lewiatan, przyznawanej osobom wybitnie zasłużonym na polu kultury, polityki, nauki, życia publicznego i gospodarki – 2012[28].

Odznaczenia

edytuj

Postanowieniem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 7 listopada 2001, „za wybitne zasługi w działalności telewizyjnej” został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[29].

Upamiętnienie

edytuj

W 2023 jego żona Bożena Walter zainicjowała rodzinną Fundację im. Bożeny i Mariusza Walterów, która od 2024 przyznaje nagrody imienia Mariusza Waltera dla twórców mediów tworzących wartościowe treści[30].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Mariusz Walter w bazie filmpolski.pl
  2. ↑ Mariusz Walter nie żyje. Miał 85 lat [online], tvn24.pl, 13 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-13].
  3. ↑ ITI ma nowego wiceprezesa. Walter zastąpił Waltera.
  4. ↑ Piotr Walter zastąpi Mariusza Waltera na stanowisku członka Zarządu Grupy ITI [online], iti.pl [zarchiwizowane z adresu 2013-04-04].
  5. ↑ ITI CORPORATION | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2021-01-15] (pol.).
  6. ↑ Maliszewski 2010 ↓, s. 231.
  7. ↑ Rafał Kalukin, Radosław Omachel, Mariusz Walter: Koniec wyścigu [online], newsweek.pl, 22 listopada 2012 [dostęp 2015-09-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-22].
  8. ↑ Ukraińska Lista Katyńska [online], Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994, s. 102 [dostęp 2015-09-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-31].
  9. ↑ Maliszewski 2010 ↓, s. 231, 233, 235, 237.
  10. ↑ Maliszewski 2010 ↓, s. 233.
  11. ↑ Janusz Warnecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2022-12-14].
  12. ↑ Maliszewski 2010 ↓, s. 231, 233.
  13. ↑ Maliszewski 2010 ↓, s. 237.
  14. ↑ a b c Maliszewski 2010 ↓, s. 240.
  15. ↑ Mariusz Walter w serwisie „Ludzie Wprost”.
  16. ↑ a b c Majchrzak 2006 ↓, s. 107.
  17. ↑ Informacje w BIP IPN [online] [dostęp 2022-03-05].
  18. ↑ a b Majchrzak 2006 ↓, s. 108.
  19. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2023-03-08].
  20. ↑ Mariusz Walter nie żyje. Współzałożyciel telewizji TVN miał 85 lat [online], radiolodz.pl, 13 grudnia 2022 [dostęp 2023-01-28] (pol.).
  21. ↑ Majchrzak 2006 ↓, s. 103.
  22. ↑ Majchrzak 2006 ↓, s. 109.
  23. ↑ a b c Agnieszka Kowalska, Wolę zarabiać niż wydawać, „Trybuna Śląska”, Nr 234, 6 października 2000, s. 19.
  24. ↑ Mariusz Walter spocznie w grobowcu obok swojego przyjaciela. Razem stworzyli telewizję TVN. fakt.pl, 21 grudnia 2022. [dostęp 2023-08-02].
  25. ↑ Pogrzeb Mariusza Waltera. Wśród żałobników liczne gwiazdy TVN – Rusin, Olejnik, Wojciechowska, a także Szymon Hołownia [online], warszawa.wyborcza.pl, 21 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-21] (pol.).
  26. ↑ 100 Najbogatszych Polaków 2017 – Rankingi Wprost [online], 100najbogatszych.wprost.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  27. ↑ FilmPolski.pl [online], FilmPolski [dostęp 2023-03-14] (pol.).
  28. ↑ Mariusz Walter uhonorowany „za biznesowy sukces”, „TVN24.pl” [dostęp 2017-07-25].
  29. ↑ M.P. z 2002 r. nr 3, poz. 55 – pkt 3.
  30. ↑ Dominika Olszyna, Bożena Walter: ja bym z mężem nie wytrzymała, gdybym tak samo nie kochała telewizji [online], Onet Kobieta, 14 marca 2024.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mariusz_Walter&oldid=74530928”