Geografia Belgii
Belgia to państwo położone w Zachodniej Europie. Belgia składa się z trzech regionów: Flandrii, Walonii oraz Regionu Stołecznego Brukseli. Stolicą państwa jest Bruksela, w której siedziby mają między innymi Unia Europejska oraz NATO. Rozciągłość kraju z południowego wschodu na północny zachód wynosi 280 km, a z północnego wschodu na południowy zachód 222 km. Największe miasta to Bruksela, Antwerpia, Gandawa, Charleroi oraz Liège.
Powierzchnia, położenie, prowincje i granice
edytujBelgia zajmuje powierzchnię 30 528 km²[1], z czego 16 844 km² to Walonia, 13 522 km² to Flandria, a 161 km² to Region Stołeczny Bruksela.
Skrajne Punkty
Lista skrajnych punktów kraju:
- Punkt najbardziej wysunięty na północ Dreef, Hoogstraten, Antwerpia – 51°30′N
- Punkt najbardziej wysunięty na południe Torgny, Rouvroy, Luksemburg – 49°30′N
- Punkt najbardziej wysunięty na zachód De Panne, Flandria Zachodnia – 2°32′E
- Punkt najbardziej wysunięty na wschód Krewinkel, Büllingen, Liège – 6°24′E
- Najwyższy punkt: Signal de Botrange (694 m)
- Najniższy punkt: Morze Północne (0 m)
Według danych Belgijskiego Narodowego Instytutu Geograficznego centralny punkt kraju leży w miejscowości Nil-Saint-Vincent-Saint-Martin (współrzędne 50°38′28″N 4°40′05″E)[2].
Belgia dzieli się na następujące prowincje:
- Luksemburg: 4440 km²
- Liège: 3862 km²
- Hainaut: 3786 km²
- Namur: 3666 km²
- Flandria Zachodnia: 3144 km²
- Flandria Wschodnia: 2982 km²
- Antwerpia: 2867 km²
- Limburgia: 2422 km²
- Prowincja Brabancja Flamandzka: 2106 km²
- Prowincja Brabancja Walońska: 1091 km²
Do tego trzeba doliczyć powierzchnię Regionu Stołecznego Brukseli, który nie jest częścią żadnej prowincji odkąd podzielona została Brabancja. Na terytorium Belgii składa się także 3462 km² terytorium morskiego na Morzu Północnym. 29 maja 2000 r. Holandia przekazała Belgii 2 km² terenów wzdłuż Kanału Ghent-Terneuzen.
Belgia graniczy z następującymi państwami:
- Francja – 620 km
- Holandia – 450 km
- Luksemburg – 148 km
- Niemcy – 167 km
Linia brzegowa – 64 km (Morze Północne)
Budowa geologiczna i rzeźba
edytujBelgia dzieli się na trzy strefy geograficzne: przybrzeżne niziny na północnym zachodzie, centralny płaskowyż oraz wyżyny i pasmo Ardenów na południowym wschodzie. Niziny składają się przeważnie z wydm i polderów. Centralny płaskowyż to delikatnie wznosząca się równina z bogatą siecią rzeczną. Można tu napotkać jaskinie i wąwozy. Ardeny to niewysokie i silnie zalesione pasmo górskie. Jest to najdzikszy rejon Belgii. Najwyższy szczyt pasma – Signal de Botrange, który osiąga zaledwie 694 m n.p.m. jest najwyższym szczytem Belgii. Inne szczyty w Belgii to Kemmelberg (159 m) oraz Koppenberg (77 m), oba są odwiedzane przez profesjonalnych kolarzy podczas wyścigów Gandawa-Wevelgem oraz Tour of Flanders.
Obszar Belgii stanowi peryglacjalną formę rzeźby terenu. Charakterystycznym elementem są aluwialne niziny zbudowane głównie z piasków i glin oraz czwartorzędowe wydmy nadbrzeżne sięgające 40 m n.p.m. Środkowa część Belgii to obszary składające się z utworów lessowych i pylasto-mułkowych, powstałych o ostatniej erze glacjalnej. Ardeny, zostały ukształtowane w orogenezie hercyńskiej.
Dominującą formacją glebową w Belgii są gleby brunatne wykształcone na glinach, lessach i osadach piaszczystych. W dolinach rzek występują mady, a we Flandrii w strefie nadmorskiej tereny pokrywają marsze (na obszarze polderów). Właściwości gleb zostały silnie zmienione pod wpływem zabiegów agrotechnicznych.
Klimat
edytujW Belgii panuje klimat umiarkowany morski. Cechuje się on wysokimi opadami przez cały rok i niskimi amplitudami termicznymi. Średnia temperatura wynosi 3 °C w styczniu i 18 °C w lipcu. Amplitudy roczne nie przekraczają 15 °C. Nieco bardziej kontynentalny klimat posiadają Ardeny, gdzie temperatura zimą często spada poniżej 10 °C. Średnia roczna opadowa w północnej i środkowej Belgii waha się do 700 do 800 mm. Miesięczna suma opadów styczniu wynosi 65 mm oraz 78 mm w lipcu[3]. Większe opady występują w Ardenach, gdzie wartości opadowe wahają się od 1200 do 1500 mm rocznie. Zimy są łagodne lata chłodne. Cechą klimatu Belgii jest duża wilgotność powietrza, częste opady deszczu i duży poziom zachmurzenia.
Wody
edytujBelgia leży prawie w całości w zlewisku Morza Północnego, z wyjątkiem gminy Momignies, która leży w dorzeczu rzeki Oise, dopływu Sekwany uchodzącej do kanału La Manche. Kraj przecinają trzy rzeki: Skalda (350 km z czego 200 km w Belgii), Moza (925 km, 183 km w Belgii) oraz IJzer (78 km, 50 km w Belgii). Inne znaczące rzeki to: Rupel, Zenne, Sambra, Lesse, Ourthe, Leie oraz Dijle. Kraj ten posiada niewiele naturalnych jezior i są one z reguły niewielkie Największe jeziora to Genval, Bütgenbach, Eau d’Heure oraz Robertville.
Belgia posiada też dużą liczbę sztucznych dróg wodnych i kanałów. Są to między innymi: kanał Bruksela-Skalda, kanał Bruksela-Charleroil, kanał Centralny oraz kanał Alberta.
Flora
edytujNaturalna formacja roślinna w postaci lasów liściastych została całkowicie wykarczowana, a jej miejsce zajęły pola uprawne i łąki. Niewielka część naturalnych lasów i puszcz zachowała się w obszarze Ardenów. Lasy Belgii stanowią 21% powierzchni kraju. Trzy czwarte lasów stanowią formacje liściaste, w których rosną takie gatunki jak dąb, buk, grab i jesion. Na obszarach wyżynnych występują brzozy. Poza lasami występują wrzosowiska i torfowiska.
Fauna
edytujFauna w Belgii charakterystyczna jest dla obszarów Europy klimatu umiarkowanego. W nielicznych belgijskich lasach żyją kuny i gronostaje, a z wyjątkiem nich charakterystyczne dla lasów w Europie gatunki takie jak jelenie i sarny, łosie, dziki, zające, jeże i wiele innych gatunków. Z ptaków w Belgii występują m.in. liczne śpiewające, bażanty czy sokoły wędrowne. Nad Morzem Północnym występuje kilka gatunków mew. W rzekach występuje dużo ryb takich jak szczupak, karp, pstrąg albo węgorz.
Ekologia
edytujGłównymi przyczynami zanieczyszczenia środowiska w Belgii są duża gęstość zaludnienia oraz położenie w Zachodniej Europie. Według raportu z 2003 r. woda w belgijskich rzekach pod względem czystości zajęła ostatnie miejsce nie tylko w Europie, ale także w gronie 122 krajów, które brały udział w badaniach, plasując się między innymi za Indiami, Kuwejtem oraz Jordanią[4]. Środowisko cierpi na skutek urbanizacji, gęstej sieci komunikacyjnej oraz rozwiniętego przemysłu. Woda i powietrze przenoszą się także z oraz do krajów sąsiednich.
Przypisy
edytuj- ↑ Filing card Belgium – About Belgium – Portal Belgian Government. belgium.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-12)]..
- ↑ Walhain. walhain.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-14)]..
- ↑ Eurometeo: The meteo at Brussels.
- ↑ Sewage-laden Belgian water worst in world – 05 March 2003 – New Scientist.
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia Geograficzna Świata. Europa, Wydawnictwo OPRES, Kraków 1998, ISBN 83-85909-36-2.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mapa Belgii
- CIA Factbook. cia.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-12)].
- Belgian Federal Govt Online
- Official statistics of Belgium website. statbel.fgov.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-09)].
- Belgia. Warunki naturalne, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-06-23].
- – Fauna
- – Fauna 2