Kerwe

Kerwe is e Feschd un werd ämol im Johr in jedre Gemää gfeiert. Des Word Kerwe (westpälzisch un deils sidhessisch = Kerb) kummt von Hochdaitsch Kirchweihe unn werd aus Õõlass vun ener Waih vunner Kärsch gfaierd - haid hots ned mehr viel religiöses õõ sisch.

än Feschdbladz

Õõfäng

Uaschbringlisch is de Jahresdaach vunde Waih vun änäre Kärsch gradsu wie haid minäräm Feschdgoddesdienschd gfaiad worrn un es waa fär all Bedailischde ä grußi Ehr, doo midmache zu därfe: Die Fahnedräscha vun alle Vaoine, vun alle Gilde un vun alle Nachbaerda hen newwam Aldar schdeje gedärfd, Die Kärsch waa zum Bärschde voll un drauße hod mär die Ohre gschbidzd, um aach nuch äbbes midzugrieje - do waa mea los als wie on onnan Hochfeschde wie Oschdere odda Pingschde, wail des jo all zude selwe Zaid bai sich dehäm gfaiad hän. Uf die Kärschwaih sinse awwa aach aus de gonz Umgewung zammekumme, um midzufaire. Do hod don aach die Schenk nimmi gelongd, fär all die hungrisch Mäula saddzegrieje - uff de Gaß hodmer die Schbies ufschdelle gemißd mid all däm Viehzaisch, wu doo gegrilld worrn is, de Härr Ambdmonn unde Härr Ridda waan doo un die Padres vum Gloschda un die Härrn vum Schdifd hänm Härrn Parra am Aldar gholfe, wann ned gaa de Dekan kumme is. Odda de Bischof allahegschd selwad.

Baurekärb vom Hannes Bol

Doo is mär noom Feschdgoddesdienschd gärn nuch zommegebliwwe un hod gesse un gedrunge un gefaiad un monscha hod nuch vun Ärzählunge vum Bau vun därre Kärsch gewißd. Nadialisch sin do aach die umlieschnd Bauan un Hondwärga gärn kumme, um iane Sach õõzbiede un aach selwad oizkaafe, undes hod donn aach die fremde Hendla oogzoche. Fär die Kinna hodmär egschdra Belusdischunge gebraachd - ned, wailsänne sunsch longwailisch worn wäa (des Word hods doo nuch ganed gäwwe!), sunnan wailse sunsch sischa äbbes oogschdell hädde, soviel wie des doo waan. Do hods Gääßboggrenne gäwwe un Wudzeraide un Dosewärfe - gäbds haid nuch! - un nadialisch hods doo aach Sießischkaide gäwwe, wu mär sunschd nirschnds gsien hod: ned när Honischwaabe, sunnan sogaa äschde "Dirgehonisch".

Wie donn die Reformadzion kumme un die Palz evangelisch worn is, do hod mär nadialisch des Feschd ned abschaffe gekennd - die Pälza sehn des ned gärn, womma ihne on iane Feschdaach gehd, des häd Ufschdänd gäwwe gekännd, un so is die Kärwe gebliwwe un iwwa die Joahunnade is des draus worn, wases jezad is: ä Schießbud odda ä paa, ä Karusell odda ä paa, Imbißbude, Woiausschäng aus de Umgewung.

Kerwedradidzion in de Kurpalz

Bai de Kurpälzer Kerwe gebbds den Brauch vun de Kerweschlumpel, ä Schdrohbubb die an de Kerwefaierlischkaide tailnimmd unn vun de junge Männa im Ord umsorgd werd. Zum Abschluss vun de Kerwedaache werd die Bubb unner Wehklage unn er Redd vum Kerweparrer faierlisch verbrånnd.

Lings

 Commons: Kerwe – Sammlung vun Bilder, Video un Audiodataie

• Kirchweihe im Middlaldalexikon
• Kerweordnung im 18. Jh. im Hessische
• De Hemsbacha Kerwevaoi hod aoi aischn Houmepeïdsch
• Eweso die Burgacha im Frängische