şûr

Binêre herwiha: sur, sûr, û Sûr

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /ʃuːɾ/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: şûr

Navdêr

şûrek (1)

şûr nêr

(çek) Çekek devikdirêj e bi gelemperî hinekî tewandî anku çemandî ye (mirov bi dest xwe digirin û pê şerr dikin).
Hevmane: şemşîr
- Di piraniya şevan de gava ku wan şûrên sibhanî yên dudev bi milên xwe ve dadileqdin, saweke giran dixistine hinav û dilên dijminan. — (Zeynelabidîn Zinar, Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, ISBN 91 972090 3 1)
- Şûrê Xalid li pişta te ye, / Ji neha û heta sibê heft sed siwarê, / Kurda bi gerdanî li pişta te ye — (Amadekar: Mele Xelefê Bafê Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan, Çapxaneya Emîral, 2004)
- Hatin, lê bi tang, top, şûr û dekên xwe ve hatin. — (Mehmed Uzun, Hêz û Bedewiya Pênûsê, Weşanên Nûdem, 1993)
- U adetê Ekradan, xândar şîrê xwe (şûrê xwe) davê ustuyê Xwe û topekî cawî didite bin çengê xwe û diçit xwe davējite mala xweyî xûnê ko "Ev e şîr û ev e kefen, yan min bikuje yan min aza bike." Icarê xweyê xûnê elbette wî xûndarê xwe aza dike. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 56, ISBN 9789944360678)

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ḱōro- ji *ḱō- (“sûn, hesûn, sûtin”), hevreha hesan, san, sûn, hesûn, sûtin yên kurdî, سان‎ (san) ya farisî, अश्रि (áśri: devê kêr û amûrên weke wê) û शूल (śū'la: amûrên tûj) ya sanskrîtî, սուր (sur: şûr; tûj) û հեսան (hesan: hesan) yên ermenî, cōt (hesan) û catus (jîr) yên latînî.

Bi zaravayên din

Soranî: شمشێر‎ (şimşêr), شەفرە‎ (şefre)
Zazakî: şimşêr

Werger

Abxazî: аса (āsā)
Adîgeyî: чатэ (čātă)
Afrîkansî: swaard
Albanî: thikare → sq m, shpatë → sq m, pallë → sq m, shkallmë m
Almaniya Pennsylvania: Dege n, Schwart nt, Schwaert nt
Almanî: Schwert → de nt
Elmanîşî: Schwärt nt
Altayiya başûrî: кылыш (kïlïš)
Amharî: ሰይፍ (säyf)
Aragonî: espata m
Aromanî: apalã m, spatã m, coardã m, cealãmi m, lipidã m
Asamî: তৰোৱাল (torüal), হেংদাং (heṅdaṅ)
Astûrî: espada m
Avarî: кӏалден (ḳalden)
Azerî: qılınc → az
Balînî: pedang, bérang, kléwang
Baskî: ezpata → eu
Başkîrî: ҡылыс (qïlïs)
Belarusî: ша́бля m (šáblja), меч n (mječ)
Belûçî: زہم‎ (zahm)
Bengalî: তলোয়ার (tolōẏar), তরোয়াল (torōẏal), তেগ → bn (teg), শমশের → bn (śômśer), ছুরি → bn (churi), দাও → bn (dao), দা → bn (da)
Bretonî: kleze → br n, klezeñv n
Bulgarî: меч → bg n (meč)
Burmayî: ဓား → my (dha:)
Buryatî: һэлмэ (helme)
Çakmayî: 𑄙𑄟 (dhāmā)
Çeçenî: гӏалакх (ġalaq), тур (tur)
Çekî: meč → cs n
Çerokî: ᎭᏰᎳᏍᏗ ᎦᏅᎯᏓ (hayelasdi ganvhida)
Çînî:
Kantonî: 劍 (gim³)

Hakkayî: 劍 (kiam)

Mandarînî: 劍 → zh (jiàn), 刀 → zh (dāo)

Min dongî: 劍 (giéng)

Minnanî: 劍 (kiàm)

Wuyî: 劍
Çûkî: ketinas
Dalmatî: sputa m
Danmarkî: sværd nt
Daurî: selmii
Divehî: ކަނދި‎ (kaⁿdi)
Dongşîangî: baojien
Elfdalî: swärd
Endonezyayî: pedang → id
Erebî: سَيْف‎ → ar n (sayf)
Erebiya misrî: سيف‎ n (sēf)

Erebiya hîcazî: سيف‎ n (sēf)
Ermenî: թուր → hy (tʻur), սուր → hy (sur)
Esperantoyî: glavo → eo
Estonî: mõõk → et
Evenkî: тутэкэ̄н (tutəkə̄n)
Farisî: شمشیر‎ → fa (šamšir)
Ferî: svørð nt, mæki n
Fîjî: iseleivau
Fînî: miekka → fi
Fransî: épée → fr m, glaive → fr n
Fransiya kevn: espee m
Friyolî: spade m
Frîsiya bakur: swird nt, Swērt g, Swiirt nt
Frîsiya saterlandî: Swäid nt
Frîsî: swurd nt
Gaelîka skotî: claidheamh n, slòighre m
Gagawzî: kılıç
Galîsî: espada → gl m
Gotî: 𐌷𐌰𐌹𐍂𐌿𐍃 n (hairus), 𐌼𐌴𐌺𐌴𐌹𐍃 n (mēkeis)
Gujaratî: તલવાર → gu m (talvār), શમશેર m (śamśer)
Gurcî: ხმალი → ka (xmali), დაშნა (dašna), მახვილი (maxvili), ლახვარი (laxvari)
Guwaranî: kysepuku
Hindî: तलवार → hi m (talvār), शमशेर → hi m (śamśer)
Hmongî: ntaj
Holendî: zwaard → nl nt
Hunsrikî: Schweert nt
Îbranî: חֶרֶב‎ → he m (ẖérev), סַיִף‎ → he n (sáyif)
Îdoyî: espado → io
Îngilîziya kevn: sweord nt, sword → ang nt, bil nt, mēċe n, secg n
Îngilîziya navîn: sword
Îngilîzî: sword → en
Îngriyî: meekka
Înterlîngua: spada, gladio
Îrlendî: claíomh n
Îrlendiya kevn: claideb n
Îstriyotî: spada m
Îtalî: spada → it m, brando → it n, stocco → it n, gladio → it n, ghiado n
Îzlendî: sverð → is nt
Japonî: 刀 → ja (かたな, katana), 剣 → ja (つるぎ, tsurugi; けん, ken)
Jarayî: đao
Javayî: pedhang → jv
Kalalîsûtî: pana
Kalmîkî: селм (selm), үлд (üld), мишл (mişl), чашк (çaşk)
Kannadayî: ಕತ್ತಿ → kn (katti)
Karaçay-balkarî: къылыч
Karakalpakî: qılısh
Kaşûbî: miecz n
Katalanî: espasa → ca m, glai → ca
Keçwayî: sawli
Kirgizî: кылыч (kılıç)
Kîngalî: කඩුව (kaḍuwa)
Komî-permyakî: шыпурт (šypurt)
Koreyî: 검 → ko (geom), 칼 → ko (kal)
Kornî: kledha n
Korsîkayî: spada → co m
Kumikî: къылыч (qılıç)
Latgalî: zūbyns
Latînî: gladius → la n, spatha m, ēnsis n, machaera m, mūcrō n, ferrum → la nt
Latviyayî: zobens n
Lawsî: ດາບ → lo (dāp)
Lîgûrî: spâ m
Lîmbûrgî: zwerd nt
Lîtwanî: kalavijas → lt n, kardas → lt n
Lombardî: spada m
Maguindanaoyî: sundang
Makedonî: меч n (meč)
Malagasî: antsifotsy → mg, sabatra → mg, viarara → mg
Malayalamî: വാള് → ml (vāḷŭ)
Malezî: pedang → ms
Maltayî: sejf n, xabla m
Mançûyî: ᠯᠣᡥᠣ (loho)
Manksî: cliwe n
Maorî: hoari
Maranaoyî: koyang, miros, pedang
Mecarî: kard → hu
Misrî:

(mšw)
Mongghulî: uldi
Mongolî: илд → mn (ild), сэлэм → mn (selem)
Nahwatliya klasîk: tepozmāccuahuitl
Nahwatlî: tepozmācuahuitl
Nanayî: пакан, лохон
Navajoyî: diltłish
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: Sweerd nt
Nogayî: кылыш (kılış)
Norsiya kevn: mækir n, sverð nt
Norwecî:
Norwecî: sverd → no nt

Norweciya nînorskî: sverd nt
Ojibweyî: ashaweshk
Oksîtanî: espasa → oc m
Oriyayî: ଖଡ୍ଗ (khôḍgô)
Osetî: кард (kard), цирхъ (cirq)
Osmanî: قلج‎ (kılıc), سیف‎ (seyf), شمشیر‎ (şimşir)
Oygurî: قىلىچ‎ (qilich), شەمشەر‎ → ug (shemsher)
Ozbekî: qilich → uz, shamshir → uz
Papyamentoyî: spada
Peştûyî: توره‎ → ps m (túra)
Piedmontîsî: spa m
Plodîşî: Schweat nt, Schwieet nt
Polonî: miecz → pl n
Ponpeyî: kedlahs
Portugalî: espada → pt m, gládio → pt n
Puncabî: ਤਲਵਾਰ → pa (talvār)
Qazaxî: қылыш (qylyş)
Qiangiya bakurî: hɑː
Qiptî:
Bohaîrî: ⲥⲏϥⲓ m (sēfi)

Sahîdî: ⲥⲏϥⲉ m (sēfe)
Rohingyayî: kiris
Romagnolî: spêda m
Romancî: spada m, speda m
Romanyayî: sabie → ro m, spadă → ro m
Rusî: меч → ru n (meč), шпа́га → ru m (špága), са́бля → ru m (sáblja)
Samî:
Samiya kildînî: мӣһкь (mīhkʹ)

Samiya skoltî: mieʹǩǩ, meäʹǩǩ
Samogîtî: kalavėjs n
Sanskrîtî: कृपाण → sa (kṛpāṇa), असि → sa n (asi), खड्ग → sa n (khaḍga)
Sardînî: spada m, ispada m
Sicîlî: spata → scn m
Sirboxirwatî:
Kirîlî: мач n

Latînî: mač → sh n
Siryaniya klasîk: ܣܝܦܐ‎ n (sāyp̄ā)
Slaviya kevn: мечь n (mečĭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: мечь n (mečĭ)
Slovakî: meč n
Slovenî: meč → sl n, sablja → sl m
Somalî: seef m
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: mjac n

Sorbiya jorîn: mječ n
Spanî: espada → es m, gladio n
Sûdovî: kalavian
Swahîlî: upanga
Swêdî: svärd → sv nt
Şanî: လႅဝ်း (láew)
Şîngazîcayî: upanga 11 an 10
Şonayî: munondo
Şorî: қылыш (qılış)
Tacikî: шамшер → tg (šamšer)
Tagalogî: tabak
Tamîlî: வாள் → ta (vāḷ)
Tay dam: ꪒꪱꪚ (đáp)
Tayiya bakurî: ᨯᩣ᩠ᨷ
Tayî: ดาบ → th (dàap)
Telûgûyî: కత్తి → te (katti), కృపాణము → te (kr̥pāṇamu)
Teterî: кылыч → tt (qılıç)
Tirkî: kılıç → tr
Tirkmenî: gylyç
Tîbetî: དཔའ་དམ། (dpa' dam)
Tokpisinî: bainat, bainet
Tongî: heleta
Toxarî B: apsāl, kertte
Tuvanî: хылыш (xılış)
Urdûyî: تلوار‎ m (talvār), شمشیر‎ m (šamšer)
Ûkraynî: меч → uk n (meč)
Venîsî: spada m
Vepsî: mek
Viyetnamî: gươm → vi, kiếm → vi
Volapûkî: gläv → vo
Voroyî: myyk
Walonî: spêye → wa m
Warayî: espada
Weylsî: cleddyf → cy n
Xakasî: хылыс (xılıs)
Ximêrî: ដាវ → km (daaw)
Yakutî: кылыс (kılıs)
Yidîşî: שווערד‎ m (shverd)
Yûnanî: ξίφος → el nt (xífos), σπαθί → el nt (spathí)
Kevn: ξίφος nt (xíphos), φάσγανον nt (phásganon), μάχαιρα m (mákhaira), ῥομφαία m (rhomphaía)