Xulgado
Un xulgado é un órgano público que ten como misión administrar xustiza. Dentro da Administración de xustiza os xulgados caracterizasen por ser órganos unipersoais, é dicir, neles hai un só xuíz, a diferenza dos tribunais, onde as sentenzas as ditan varios xuíces de xeito colexiado.
Á fronte dun xulgado existe un xuíz que exerce xurisdición nun determinado territorio. Para servir de soporte a actividade xurisdicional cada xulgado conta cunha oficina xudicial na que prestan servizos un secretario xudicial e funcionarios da Administración de xustiza.
Clases de xulgados
editarCon competencias na orde xurisdicional civil: xulgados de primeira instancia e xulgados do mercantil.
Con competencias na orde xurisdicional penal: xulgados de instrución, xulgados do penal e xulgados de vixilancia penitenciaria.
Con competencias compartidas nas ordes xurisdicional civil e penal: xulgados de primeira instancia e instrución, xulgados de menores e xulgados de violencia contra a muller.
Con competencias na orde xurisdicional contencioso-administrativa: xulgados do contencioso-administrativo.
Con competencias na orde xurisdicional social: xulgados do social.
Demarcación territorial dos xulgados
editarA circunscrición territorial dos xulgados adoita coincidir ben coa provincia, ben cun partido xudicial, pero hai xulgados que teñen xurisdición sobre varios partidos xudiciais, e tamén os hai que teñen xurisdición sobre varias provinciais.
Os xulgados de primeira instancia, os de instrución, os de primeira instancia e instrución e os de violencia contra a muller teñen xurisdición nun partido xudicial.
Os xulgados de menores e do mercantil teñen xurisdición provincial. Os xulgados do penal, do contencioso-administrativo e do social adoitan ter xurisdición provincial, pero cando hai xulgados desta clase constituídos en cidades que non son capital de provincia entón a circunscrición comprende un ou varios partidos xudiciais.
Os xulgados de vixilancia penitencia teñen unha demarcación moi flexible, incluso autonómica, adaptada a distribución territorial dos centros penitenciarios