Galio

Galio
; 31	Ga
	Ga
	In
	Cinc ← Galio → Xermanio
	Táboa periódica dos elementos
	[[Ficheiro:{{{espectro}}}\|300px\|center]]
	Liñas espectrais do Galio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Galio, Ga, 31
Serie química	Metal do bloque p
Grupo, período, bloque	13, 4, p
Densidade	5904 kg/m3
Dureza	{{{dureza}}}
Aparencia	branco prateado;
N° CAS
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica	69,723(1) u
Raio medio	130 pm
Raio atómico (calc)	136 pm
Raio covalente	126 pm
Raio de van der Waals	187 pm
Configuración electrónica	[Ar]3d10 4s2 4p1
Electróns por nivel de enerxía
Estado(s) de oxidación	3
Óxido	anfótero
Estrutura cristalina	ortorrómbica
Propiedades físicas
Estado ordinario	Sólido
Punto de fusión	302,91 K
Punto de ebulición	2477 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	258,7 kJ/mol
Entalpía de fusión	5,59 kJ/mol
Presión de vapor	9,31 × 10-36
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	m3/mol
Velocidade do son	2740 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	1,81
Calor específica	370 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	6,78 x106 S/m
Condutividade térmica	40,6 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	578,8 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1979,3 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	2963 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
	MeV
	Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

O galio é un elemento químico da táboa periódica dos elementos de número atómico 31 e símbolo Ga.

Características principais

O galio é un metal brando, agrisado en estado líquido e prateado brillante ao solidificar, sólido deleznable a baixas temperaturas que funde a temperaturas próximas á da ambiente (coma o cesio, o mercurio e o rubidio). O rango de temperatura no que permanece líquido é un dos máis altos dos metais (2174 °C separan os seus puntos de fusión e ebulición) e a presión de vapor é baixa ata altas temperaturas. O metal expándese un 3,1% ao solidificar e flota no líquido do mesmo xeito que o xeo na auga.

Presenta unha acusada tendencia a subenfriarse por baixo do punto de fusión, permanecendo aínda en estado líquido. A cristalización non se produce en ningunha das estruturas simples; a fase estable en condicións normais é ortorrómbica, con 8 átomos en cada cela unitaria na que cada átomo só ten outro na súa veciñanza máis próxima a unha distancia de 2,44 Å e estando os outros seis a 2,83 Å. Nesta estrutura o enlace químico formado entre os átomos máis próximos é covalente sendo a molécula Ga₂ a que realmente forma o armazón cristalino.

Historia

O seu nome procede do latín Gallia, "Francia", onde foi descuberto^[2] mediante espectroscopia por Lecoq de Boisbaudran en 1875 polo seu característico espectro (dúas liñas ultravioletas) ao examinar unha lámina de zinc procedente dos Pireneos. Ese mesmo ano illouno por electrólise do hidróxido nunha solución de hidróxido potásico (KOH).

Aplicacións

A principal aplicación do galio (arseniuro de galio) é a construción de circuítos integrados e dispositivos optoelectrónicos como díodos láser e LED.

Emprégase para dopar materiais semicondutores e construír dispositivos diversos coma transistores.
Emprégase en termómetros de alta temperatura polo seu baixo punto de fusión.
O galio aléase con facilidade coa maioría dos metais e úsase en aliaxes de baixo punto de fusión.
O isótopo Ga-67 úsase en medicina nuclear.

Abundancia e obtención

Áchanse trazas do metal en minerais coma a bauxita, o carbón, o diasporo, a xermanita e esfalerita, e obtense coma subproduto nos procesos de obtención de varios metais.

Precaucións

Debido á expansión ao solidificarse o líquido, non se debe almacenar en recipientes ríxidos (metálicos ou de vidro) nin encherse o recipiente totalmente con galio líquido.

Notas

↑ CIAAW
↑ Glashow, Sheldon L. (1994). Interacciones : una visión del mundo desde el encanto de los átomos. Barcelona: Tusquets. ISBN 84-7223-429-0. OCLC 43732833.

Véxase tamén

Bibliografía

"Táboa periódica dos elementos" (PDF). Consello da Cultura Galega, Xunta de Galicia, Real Academia Galega de Ciencias, Real Academia Galega e Ciencia Nosa. 2019.
Bermejo, M. R.; González, A.; Vázquez, M. (2006). O nome e o símbolo dos elementos químicos (PDF). Xunta, Secretaría Xeral de Política Lingüística e CRPIH. ISBN 978-84-453-4325-8.
Bermejo, M. R.; González, A.; Maneiro, M. (2018). Guía dos elementos químicos. Historia, propiedades e aplicacións. Xunta de Galicia e CRPIH. ISBN 978-84-453-5297-7.

Ligazóns externas

Enciclopedia Libre - Galio Arquivado 14 de maio de 2011 en Wayback Machine. (en inglés)
EnvironmentalChemistry.com - Gallium (en inglés)

[1] CIAAW

[2] Glashow, Sheldon L. (1994). Interacciones : una visión del mundo desde el encanto de los átomos. Barcelona: Tusquets. ISBN 84-7223-429-0. OCLC 43732833.

[1]

[2]