Wikipedia

Froila Arias de Traba

Froila Arias de Traba foi un conde galego, señor das terras e o castelo de Traba, durante a segunda metade do século XI. Foi fillo de Arias Tedoniz, irmán do bispo Cresconio de Iria e pai de Urraca Froilaz, a primeira esposa de Pedro Froilaz, Conde de Galiza.

Modelo:BiografíaFroila Arias de Traba
Biografía
Outro
TítuloConde
FamiliaLiñaxe Traba[1]
CónxuxeArdiu Diaz[2] Editar o valor en Wikidata
FillosUrraca Froilaz Editar o valor en Wikidata
PaiArias Tedoniz Editar o valor en Wikidata
IrmánsCresconio bispo de Iria[3] Editar o valor en Wikidata
WikiTree: Arias-112

Liñaxe

editar
 
Vista da praia de Traba no concello de Laxe. O castelo de Traba puido estar situado nalgún dos montes da súa contorna, é posíbel que no alto da Torre da Moa[4].

O pai do conde Froila foi o nobre Arias Tedoniz, este dato é testemuñado nunha carta de permuta, recollida na Historia Compostelá, mediante a cal o conde Fernán Pérez de Traba, neto de Froila, e Diego Xelmírez poñen fin a unha das recorrentes rifas entre os Traba e o bispado de Compostela. Nela, o conde Fernando refírese as propiedades permutadas indicando: "téñoas por herdanza da miña nai dona Urraca e do meu avó o conde don Froila Arias e do meu bisavó Arias Tedoniz"[5]. Esta liña xenealóxica entronca coa estirpe de Rosendo de Celanova e emparenta con parte da mais sobranceira nobreza do reino galego[3].

Froila Arias casou coa nobre Ardiu Diaz de Aranga ("Ardiu Didat")[2], filla de Diego Gutérrez, conde de Aranga e mordomo de Fernando I[6]. Deste matrimonio naceu Urraca Froilaz, que casou no ano 1088[7] con Pedro Froilaz, que sería no futuro o nobre galego mais importante do seu tempo. Mediante este casamento as propiedades territoriais dos Traba[8] uníronse ao patrimonio da Familia Froilaz conformando o chamado condado de Trastámara[9][10].

Entre as pertenzas de Urraca atopábanse o castelo de Traba, probabelmente localizado na freguesía de Santiago de Traba en Laxe[11] e que algúns investigadores sitúan no alto da Torre da Moa, elevación desde a que se domina a praia de Traba[4]. Outra das propiedades da herdanza foi o mosteiro familiar de San Xoán de Sabardes, fundado no 1072 polo conde Froila e Ardiu Diaz na parroquia do Freixo de Sabardes, na marxe norte da ría de Noia[12]. A mesma titulación nobiliaria de condes de Trastámara, cuxo primeiro portador coñecido foi Pedro Froilaz, tamén é froito desta unión matrimonial[13], toda vez que as terras tralo río Tambre (Trastámara = Tras do Támara/Tambre) eran patrimonio dos Traba e non dos Froilaz, orixinarios da Terra de Trasancos.[14]

 
Gravado medieval representando o asasinato do arcebispo de Canterbury Thomas Becket. Un século antes o conde Froila Arias ordenou asasinar e despezar o bispo Gudesteo na súa sé de Iria Flavia.[15]

Traxectoria

editar

O período de señorío de Froila Arias nas terras de Traba transcorre durante o reinado de Sancha I e o seu consorte Fernando I (1037-1065), e no do seu fillo García II (1065 - 1071). Descoñécese a data do seu nacemento, a súa primeira aparición na documentación medieval é do ano 1056, momento no que figura como confirmante nunha cesión de bens do rei Fernando ao mosteiro de Celanova[16].

O conde Froila posuía terras e facendas na terra de Santiago, entre os ríos Ulla e Tambre, dentro do couto da catedral de Santiago. Debido a elas mantivo unha disputa xurisdicional coa igrexa compostelá durante o bispado do seu irmán Cresconio. Após o pasamento de Cresconio no ano 1066, o rei García, seu afillado[17], nomeou como sucesor a Gudesteo, sobriño de Froila e Cresconio. No ano 1069, nun momento no que o rei se atopaba no sur do reino, en campaña militar contra o conde rebelde Nuno Mendes, Froila asasinou desapiadadamente ao bispo Gudesteo a resultas do conflito territorial[18][a]. A historia compostelá, fonte parcial e sempre favorábel á igrexa e os seus prelados, conta que o despezou durante a noite de Coresma[15][19]. Ignórase se este crime motivou algún tipo de castigo por parte do rei[20], mais cando no 1071, García foi deposto polos seus irmáns e tivo que fuxir cara ao exilio na Taifa de Sevilla, Froila semella ter mudado a súa vasalaxe pois en novembro dese mesmo ano aparece como confirmante nun documento de Afonso VI[21]. E no ano seguinte, unha vez morto Sancho de Castela diante das murallas de Zamora, acudiu á convocatoria feita por Afonso á nobreza dos tres reinos para ser formalmente recoñecido como rei[22].

Descoñécese a data exacta da morte de Froila Arias, sendo os seus derradeiros feitos documentados deste mesmo ano de 1072.

Notas

editar
  1. ↑ Outros autores atribúen o asasinato do bispo Gudesteo a Froila Bermúdez de Trasancos. A distancia das súas propiedades patrimoniais (na contorna do río Eume) das terras en disputa (entre os ríos Ulla e Tambre) fai esta suposición menos probábel

Referencias

editar
  1. ↑ "Liñaxe Traba S.X". Xenealoxias do Ortegal. Arquivado dende o orixinal o 16/10/2020. Consultado o 10/12/2018. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "Liñaxe Aloitiz S.IX-XI". Xenealoxias do Ortegal. Arquivado dende o orixinal o 28/12/2019. Consultado o 10/12/2018. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Carriedo Tejedo, Manuel (2007). "La familia de San Rosendo" (PDF). Estudios Mindonienses (23): 122–123. 
  4. ↑ 4,0 4,1 "Hayan restos de ocupación humana en el Castelo de Traba". Anosacosta (en castelán). 2014-05-07. Consultado o 2018-12-12. 
  5. ↑ Falque, Emma, ed. (1994). "XL". Historia compostelana (en castelán) 3. Ediciones AKAL. p. 567. 
  6. ↑ López Sangil, José Luis (2005). A nobreza altomedieval galega. A familia Froilaz-Traba. Toxos Outos. p. 21. ISBN 84-96259-51-X. 
  7. ↑ Barton, Simon (2002-07-18). The Aristocracy in Twelfth-Century León and Castile (en inglés). Cambridge University Press. ISBN 9780521894067. 
  8. ↑ "Tenencia Traba". www.xenealoxiasdoortegal.net. Arquivado dende o orixinal o 06 de decembro de 2018. Consultado o 2018-12-12. 
  9. ↑ "Tenencia do condado de Trastámara". www.xenealoxiasdoortegal.net. Arquivado dende o orixinal o 27 de xullo de 2019. Consultado o 2018-12-12. 
  10. ↑ López Ferreiro, Antonio (1899). Historia de la Santa a.m. iglesia de Santiago de Compostela 2. p. 323. 
  11. ↑ Martínez Lema, Paulo (2009). "Hidrotoponimia da comarca de Bergantiños na documentación do Tombo de Toxos Outos" (PDF). Ianua. Revista Philologica Romanica (9): 206–207. ISSN 1616-413X. 
  12. ↑ López Morán, Enriqueta (2004). "El Monacato Femenino Gallego en la Alta Edad Media" (PDF). Nalgures (1): 140. 
  13. ↑ Gónzalez López, Emilio (1978). Grandeza e decadencia do Reino de Galicia. Galaxia. p. 204. 
  14. ↑ fidalgosdenaron (2015-03-24). "OS FROILAZ, UNHA DINASTÍA DE TRASANCOS [CAPÍTULO II]". Narón, Fidalga Cidade. Consultado o 2023-11-08. 
  15. ↑ 15,0 15,1 López Ferreiro, Antonio (1899). Historia de la Santa a.m. iglesia de Santiago de Compostela 2. pp. 550–552. 
  16. ↑ "Gallaeciae Monumenta Histórica". gmh.consellodacultura.org. Arquivado dende o orixinal o 30 de maio de 2020. Consultado o 2018-12-12. 
  17. ↑ López Ferreiro, Antonio (1899). Historia de la Santa a.m. iglesia de Santiago de Compostela 2. p. 518. 
  18. ↑ González López, Emilio (1978). Grandeza e decadencia do reino de Galicia. Galaxia. pp. 168–169. 
  19. ↑ Falque Rey, Emma, ed. (1994). Historia Compostelana. Ediciones AKAL. p. 76. 
  20. ↑ López González, Emilio (1978). Grandeza e decadencia do Reino de Galicia. Galaxia. p. 171. 
  21. ↑ Reilly, Bernard F. (1988). The Kingdom of León-Castille under King Alfonso VI (PDF) (en inglés). Princeton University Press. pp. 61–62. 
  22. ↑ Reilly, Bernard F. (1988). The Kingdom of León-Castille under King Alfonso VI (PDF) (en inglés). Princeton University Press. p. 69. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Froila_Arias_de_Traba&oldid=6857982»