praca

See also: Praca, práca, prača, práča, prąca, pracą, praça, Praça, and praća

Old Polish

Etymology

Borrowed from Old Czech prácě. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /praːt͡sa/
• IPA^(key): (15^th CE) /prɒt͡sa/

Noun

praca f

1. manual labor, work
   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, page 244:

     Niczss na tem swyeczye nye moze przicz przes myrzyaczky a przes pracze

     [Nics na tem świecie nie może przyć przez mirziączki a przez prace]

2. action, act of doing
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 5:

     Energia, id est interior operacio siue labor... wnątrzna praczia (Prol)

     [Energia, id est interior operacio siue labor... wnętrzna praca (Prol)]

3. (attested in Silesia) care (close attention; concern; responsibility)
   • 1937 [End of the 15th century–beginning of the 16th century], Józef Birkenmajer, editor, Bogarodzica dziewica. Analiza tekstu, treści i formy‎^[4], number E, Cieszyn:

     O duschy o grzeszney sam bog pracza yma

     [O duszy o grzesznej sam Bog pracą ima]

4. (attested in Lesser Poland) power, authority; control
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[5], Lesser Poland, page 10:

     Tedi tho gymyenye tych dvchownych na naszą pracza przypysvgemy (praedicta... bona... decrevimus nostro regno... applicanda)

     [Tedy to jimienie tych duchownych na naszę pracą przypisujemy (praedicta... bona... decrevimus nostro regno... applicanda)]

5. nuisance, pain
   • 1930 [c. 1455], “Neh”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], section 9,32:

     Nye odwraczay swego oblycza we wszey praci (omnem laborem), gesz nas poscygla

     [Nie odwracaj swego oblicza we wszej pracy (omnem laborem), jeż nas pościgła]

Derived terms

adjectives

• pracliwy
• pracowity
• pracujący
• procowny

 

noun

• pracowanie

 

verb

• pracować impf

 

Descendants

• Polish: praca
  • → Kashubian: prôca
  • → Russian: пра́ца (práca)
  • → Slovincian: proca
• → Samogitian: (possibly via a Polish or Ruthenian intermediate) pruocė
• Silesian: prŏca
• → Old Ruthenian: пра́ца (práca)
  • Belarusian: пра́ца (práca)
  • Carpathian Rusyn: пра́ца (práca)
  • Ukrainian: пра́ця (prácja)

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “praca”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish praca.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpra.t͡sa/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈprɒ.t͡sa/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -at͡sa
• Syllabification: pra‧ca

Noun

praca f

1. work (sustained effort to overcome obstacles and achieve a result)

   Synonym: (colloquial) robota

2. job (economic role for which a person is paid)

   Synonym: (colloquial) robota

   Znajdź normalną pracę. ― Get a real job.

3. work; job, workplace (place where one performs such activities)

   Synonym: (colloquial) robota

4. work (product; the result of effort, particularly a literary, artistic, or intellectual production)

   Synonym: (colloquial) robota

5. (medicine) action; organ function
6. (physics) work (measure of energy expended in moving an object)

Declension

Declension of praca

	singular	plural
nominative	praca	prace
genitive	pracy	prac
dative	pracy	pracom
accusative	pracę	prace
instrumental	pracą	pracami
locative	pracy	pracach
vocative	praco	prace

Derived terms

adjectives

• pracochłonny
• pracooszczędny

 

interjection

• cześć pracy

 

nouns

• bezpieczeństwo i higiena pracy
• praca klasowa
• praca organiczna
• praca u podstaw
• prace ręczne
• pracobierca
• pracodawca
• pracodawczyni
• pracodawstwo
• pracodniówka
• pracogodzina
• pracoholiczka
• pracoholik
• pracoholizm
• pracomiejsce
• syzyfowa praca
• Święto Pracy
• wypadek przy pracy
• zakład pracy chronionej

 

proverbs

• bez pracy nie ma kołaczy
• jaka praca, taka płaca
• oszczędnością i pracą ludzie się bogacą
• żadna praca nie hańbi

 

verb

• pracować impf

 

Related terms

adjectives

• pracobierczy
• pracodawczy
• pracowity
• pracowniany
• pracowniczy
• pracowny

 

adverbs

• pracochłonnie
• pracowicie

 

nouns

• pracochłonność
• pracowacz
• pracowalnia
• pracowisko
• pracowitość
• pracownia
• pracownica
• pracownictwo
• pracowniczka
• pracownik
• pracowność

 

Collocations

Collocations

• zmęczony pracą ― tired of work
• pierwsza praca ― first job
• polska praca ― Polish work/job
• wielka praca ― great job
• dobra praca ― good job
• cała praca ― all the work
• dalsza praca ― further work
• niniejsza praca ― this work
• stała praca ― permanent work
• wytężona praca ― hard work
• ludzka praca ― human work
• wspólna praca ― joint work
• określona praca ― specific job
• trudna praca ― hard work
• fizyczna praca ― physical work
• konkretna praca ― specific job
• wydajna praca ― efficient work
• mrówcza praca ― painstaking work
• gorączkowa praca ― hectic work
• ciężka praca ― hard work
• normalna praca ― normal work
• olbrzymia praca ― huge job
• mordercza praca ― murderous work
• zbiorowa praca ― collective work
• mozolna praca ― hard work
• codzienna praca ― everyday work
• dodatkowa praca ― extra work
• lżejsza praca ― easier work
• obowiązkowa praca ― compulsory work
• żmudna praca ― tedious job
• praca społeczna ― social work
• praca monograficzna ― monographic work
• praca historyczna ― historical work
• praca najemna ― hired work
• praca zarobkowa ― paid work
• prace przygotowawcze ― preparatory work
• praca naukowa ― scientific work
• praca doktorska ― PhD thesis
• praca konserwatorska ― conservation work
• praca literacka ― pen
• praca artystyczna ― artistic work
• prace budowlane ― construction work
• prace wykopaliskowe ― excavation
• praca pisarska ― writing work
• praca organizacyjna ― organizational work
• praca magisterska ― master thesis
• praca niewolnicza ― slave labor
• praca indywidualna ― individual work
• praca przymusowa ― forced labor
• praca ręczna ― hand/manual work
• praca twórcza ― creative work
• praca konspiracyjna ― underground work
• praca produkcyjna ― productive work
• praca domowa ― homework
• praca legislacyjna ― legislative work
• praca duszpasterska ― pastoral work
• praca dyplomowa ― thesis
• praca nauczycielska ― teaching job
• praca umysłowa ― mental work
• praca zespołowa ― teamwork
• lata pracy ― years of work
• czas pracy ― working time
• dzień pracy ― working day
• miejsce pracy ― workplace
• stan pracy ― working status
• zmiana pracy ― job change
• początek pracy ― start of work
• koniec pracy ― end of work
• system pracy ― work system
• możliwość pracy ― work possibility
• minister pracy ― labor minister
• wynik pracy ― work result
• miesiące pracy ― months of work
• okres pracy ― work period
• urząd pracy ― labor Office
• program pracy ― work/labor program
• przodownik pracy ― work leader
• teren pracy ― work area
• wartość pracy ― value of work
• sens pracy ― point of work
• cel pracy ― objective of a work
• autor pracy ― author of a work
• znaczenie pracy ― meaning/importance of work
• rynek pracy ― labor market
• zakres pracy ― operating range
• ochrona pracy (magisterskiej) ― defence of a (master's) thesis
• proces pracy ― work process
• plan pracy ― work plan
• stanowisko pracy ― workplace
• środowisko pracy ― working environment
• godziny pracy ― work hours
• kontrola pracy ― work control
• tytuł pracy ― job title
• warunki pracy ― working conditions
• propozycja pracy ― job offer
• obowiązek pracy ― duty to work
• ministerstwo pracy ― ministry of labor
• wydajność pracy ― work productivity
• charakter pracy ― character of work
• fragment pracy ― fragment of work
• organizacja pracy ― organization of work
• fundusz pracy ― labor fund
• jakość pracy ― work quality
• współzawodnictwo pracy ― work competition
• metoda pracy ― working method
• efekt pracy ― work effect
• produkt pracy ― product of work
• ocena pracy ― job evaluation
• nawał/nakład pracy ― workload
• oferta pracy ― job offer
• obszar pracy ― work area
• konieczność pracy ― the need to work
• tryb pracy ― operating mode
• kodeks pracy ― labor code
• ośrodek pracy ― work center
• stosunek pracy ― employment relationship
• przedmiot pracy ― subject of work
• dziedzina pracy ― field of work
• istota pracy ― the essence of work
• wytwór pracy ― product of work
• technika pracy ― work technique
• spółdzielnia pracy ― work cooperative
• przebieg pracy ― workflow
• wystawa pracy ― work exhibition
• owoc pracy ― the fruit of labor
• cykl pracy ― work cycle
• kult pracy ― the cult of work
• etap pracy ― work stage
• kolejność pracy ― work order
• stronnictwo pracy ― labor party
• poszukiwanie pracy ― job search
• regulamin pracy ― work regulations
• analiza pracy ― job analysis
• pośrednictwo pracy ― job placement
• zasoby pracy ― labor resources
• rezultat pracy ― the result of work
• front pracy ― work front
• podział pracy ― division of work
• dyscyplina pracy ― work discipline
• utrata pracy ― job loss
• faza pracy ― work phase
• zakład pracy ― workplace
• postęp pracy ― work progress
• wiceminister pracy ― deputy minister of labour
• tempo pracy ― the pace of work
• narzędzie pracy ― work tool
• świadectwo pracy ― certificate of employment
• wyzwolenie pracy ― work liberation
• obóz pracy ― labor camp
• ogrom pracy ― a lot of work
• ruchomy czas pracy ― flexible work hours
• praca rządu ― government work
• praca zespołu ― team work
• praca serca ― heart action
• praca maszyny ― machine work
• praca parlamentu ― work of parliament
• praca mózgu ― brain action
• praca mięśni ― muscle action
• mieć pracę ― to have a job
• pisać/napisać pracę ― to write a work
• znaleźć pracę ― to find a job
• dawać/dać pracę ― to give a job
• dostawać/dostaćpracę ― to get a job
• zaczynać/zacząć pracę ― to start work
• rozpoczynać/rozpocząć pracę ― to begin work
• kończyć/skończyć/ukończyć/zakończyć ― to end/finish work
• prowadzić prace ― to carry out work
• zmienić pracę ― to change job
• przyjąć pracę ― to accept a job
• szukać pracy ― to look for a job
• podejmować/podjąć pracę ― to take up a job
• kierować pracą ― to manage work
• stracić pracę ― to lose a job
• wykonywać/wykonać pracę ― to do work
• rzucić pracę ― to quit a job
• otrzymywać pracę ― to get a job
• rozwiązać pracę ― to solve a job
• kontynuować pracę ― to continue working
• utrudniać pracę ― to make work difficult
• ułatwiać pracę ― to make work easier
• przerwać pracę ― to stop working
• praca stanowi ― work is
• praca zawiera ― work includes
• praca polega ― the job is
• prace trwają ― works (are) in progress/last

Descendants

• → Kashubian: prôca
• → Russian: пра́ца (práca)
• → Slovincian: proca

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), praca is one of the most used words in Polish, appearing 161 times in scientific texts, 260 times in news, 426 times in essays, 71 times in fiction, and 64 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 821 times, making it the 53rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• praca in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• praca in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “praca”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRACA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2016 October 12
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “praca”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “praca”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “praca”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 965
• Brückner, Aleksander (1927) “praca”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• praca in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego