Thar basamortua
Thar basamortua[2] (rajasthaneraz: थार मरुधर; hindiz: थार मरुस्थल; urduz: صحراےَ تھر; sindhiz: ٿر ريگستان) Indiako ipar-mendebaldearen eta Pakistango ekialdearen artean hedatzen den basamortua da. Iparraldean Sutlej ibaiak, ekialdean Indus ibaiak, hegoaldean Kutch-eko Rann laku gaziak (Kutch-eko Rann Handia eta Kutch-eko Rann Txikia) eta ekialdean Aravalli mendiek mugatzen dute desertua.
Thar basamortua | |
---|---|
थार मरुधर | |
Eskualdea | India Pakistan |
Koordenatuak | 26°59′04″N 71°00′06″E / 26.984444444444°N 71.001666666667°E |
Eremua | 200.000 km²[1] |
Luzera | 805 km |
Zabalera | 405 km |
Punturik garaiena | (457 m) |
Punturik beherena | (61 m) |
Tenperatura gorena | 52,8 °C |
Prezipitazioa | 127-254 mm/ur |
Ezaugarriak
aldatuThar desertuak Indian 805 kilometroko luzera eta 485 kilometrotako zabalera du eta basamortuaren %85a hartzen du. Pakistango zatiak aldiz Cholistan izena hartzen du eta 16.000km²-ko azalera du, eremu osoaren %15a. Hareazko dunak ditu eta landaretza oso urria eta sakabanatua da. Punturik altuena Aravalli mendien mugan du, 457 metroko altuera, eta punturik baxuena aldiz Kutcheko Rann aintziran, 61 metro.
Klima
aldatuPrezipitazio urria eta guztia montzoi garaiko ekaitzetan iristen dena, urteko 250mm gehienez. Montzoi garaira mugatzen dira prezipitazio hauek. Uztailean 52'8 °C-ko tenperaturara ere iristen da termometroa.
Fauna eta flora
aldatuHainbat mendilerro eta muinok zeharkatzen dutenez habitat aniztasun handia du eta ohiko basamortuetan baino landaretza eta animalia aberastasun handiagoa du. 23 musker espezie eta 25 suge espezie eremu honetako endemikoak dira. Ugaztunak ere badaude, antilope indiarra, Bennetti gazela, Indiako onagroa eta gizakiak garraiobide gisa erabiltzen duen dromedarioa.
141 hegazti espezie ere zerrendatu dira, arranoak, belatzak, zapelatzak, saiak... Pauma basatiak ere ikusten dira ugari. Pauma Indiako hegazti nazionala izendatuta dago.
Eremu lehor honetan sastrakadi xerofiloak nagusitzen dira. Basamortuan orbanak osaatzen dituzte eta prezipitazioak izaten direnean orban horiek asko handitzen dira.
Ekonomia
aldatuLaborantza (garia, garagarra, kotoia, azukre kanabera), abere hazkuntza (behi eta gamelu aziendak) eta lurpeko aberastasunen ustiakuntza (gatz, marmol eta zilar hobiak) dira ekonomia jarduera nagusiak[3].
Erreferentziak
aldatu- ↑ La Gupta, Mohan. (2008). Rajasthan Jyankosh. Jodhpur: Jojo Granthagar, 69 or. ISBN 81-86103-05-8..
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.