Jean-Louis Davant
Jean-Louis Davant Iratzabal[1] (Ürrüstoi-Larrabile, Zuberoa, 1935eko uztailaren 5a -) euskal idazlea eta ingeniaria da.[2] Euskaltzain urgazle 1965etik eta osoa 1975etik, euskarak Zuberoan duen erreferentzia nagusietakoa da.
| Jean-Louis Davant | |
|---|---|
 (2009) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Ürrüstoi-Larrabile, 1935eko uztailaren 5a (89 urte) |
| Herrialdea |  Zuberoa |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Joana Idiart Davant (1961 - |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | poeta eta idazlea |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Euskaltzaindia |
| Zerbitzu militarra | |
| Parte hartutako gatazkak | Aljeriako Independentzia Gerra |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Alderdi politikoa | Enbata Euskal Herriko Alderdi Sozialista Euskal Batasuna |
  | |
Bizitza
aldatuJean-Louis Davant Ürrüstoi-Larrabilen jaio zen, 1935eko uztailaren 5ean. Ürrüstoi, Maule eta Uztaritzen egin zituen lehen ikasketak.[4] 1954-1957 bitartean, Agronomia Ingeniaritzako ikasketak egin zituen Frantziako Angers hirian. 1958-1960 urteetan, Aljeriako Gerran ibili zen soldadu. 1961ean, Piarres Xarritonekin batera, Hazparneko Laborantza Eskolako sortzaileetakoa izan zen;[4] ondoren, bertako irakasle (1961-1995) eta zuzendaria izan zen.
1960ko hamarkadaren hasieran, Enbata aldizkariaren eta izen bereko alderdi politiko abertzalearen sortzaileetakoa izan zen.[5] 1961ean Joana Idiart Davant ekintzailearentzat ezkondu zen, bi alaba izanik. 1962-1969 bitartean, Herri Ekintza izeneko kristau taldearen burua izan zen, eta 1968an Fededunak taldea sortu zuen, Piarres Xarriton eta Jean Hiriart-Urrutirekin.[4] 1975ean Euskal Herriko Alderdi Sozialistaren sortzaileetariko bat izan zen.
Gazte izeneko agerkarian hasi zen idazten 1957. urtean. Harrezkero artikulu asko idatzi zituen Herria, Enbata, Herriz Herri, Maiatz eta Hego Euskal Herriko aldizkarietan eta egunkarietan. Argitara emaniko literatura lanak garrantzitsuak izan arren (Nahi gabe, 1986, poesia bilduma; Iparraren bila, 1987, eleberria; Abadia Urrüstoi, 1986, Anton Abadiari buruzko pastorala; Itsasoak iraultzan, 1986, poema liburua), politika, historia eta gizarte gaiei buruz idatzi dituen artikulu eta obrak ezinbesteko erreferentzia puntu bihurtu dira Euskal Herria bere osotasunean ezagutu nahi duen edonorentzat. 1970. urtean Euskal Herriko historia eman zuen argitara erdaraz eta 1973an Aberri burruka eta klase burruka euskal higikundean azterlana. Euskaltzain oso izendatu zuten 1976an.
Sariak
aldatu- 2007an, Agosti Xaho Kultur Elkarteak Agosti Xaho Saria eman zion.[6]
- 2009an, Nabarralde saria jaso zuen.[7]
- 2016an, Manuel Lekuona Saria jaso zuen «euskara eta euskal kultura indarberritzeko egin duen etengabeko esfortzu eta lanagatik».[8]
Lanak
aldatuHainbeste genero landuak ditu; hemen agertzen direnez gain liburuxka batzuk ditu zubererari buruz edota Bidegileak bildumakoak (Etxahun-Iruriz 2004an, Manex Goihenetxez 2006an) eta prentsan artikulu ugari idatzi du, euskaraz zein frantsesez.
Eleberria
aldatuSaiakera
aldatu- Aberri eta klase burruka eta klase burruka euskal mogimenduan (1977, Elkar)
- Zuberoako idazle zenduak (2001, Elkar)
- Zuberoako literaturaz.Antologia laburra (2008, Euskaltzaindia)
Azken bi hauek herrialdeko euskarazko idazleei buruzko erreferentzia ekidinezinak dira. Bigarrenean Davant bera ageri da, 147-151. orrialdeetan.
Poesia
aldatu- Makila gorria (1980, Elkar)
- Denboraren aroak (1982, Bilbo Aurrezki Kutxa; Azkue saria 1981ean)
- Nahi gabe (1985, Iruñeko Aurrezki Kutxa; Xalbador saria 1984an)
- Itsasoak iraultzan (1986, Maiatz; Azkue sarietan aipamen berezia)
- Ihesi (1990, Maiatz)
- Harri txintxolak (2003, Elkar)
Pastoralak
aldatu- Abadia Urrüstoi (1990, Maule, Zuberoako ikastolek emana eta Durangoko Udalaren sari berezia 1886-1996ko Euskal jaietan)
- Eüskaldünak Iraultzan (1993, Gotaine-Irabarne)
- Agirre Presidenta (1995, Arrokiaga)
- Xiberoko Makia (2001, Sohüta)
- Antso handia (2004, Maule)
- Xiberoko Jauna (2008, Ezpeize-Ündüreine eta Pettarreko beste herri batzuk)
- Nafarroako Blanca; antzeztu gabea.
- René Cassin; (2013, Sohüta)
Bilduma
aldatu- Idazlan hautatuak (2004, Elkar)
Frantsesez
aldatuErrekonozimenduak
aldatu- 2023: Martxoaren 24an, euskara batuak "herriaren garapenean izan duen balioa" azpimarratzeko eta euskara batuaren sorreran bultzatzaile izan zirenak oroitzeko, Euskaltzaindiak eta Orereta Ikastolak Errenteria eta Donostia lotuko zuen 8.000 lagunek osatutako giza-kate erraldoi bat antolatu zuten. Euskara batuaren sorreran eta gorpuztean nabarmendutako 15 pertsona oroituko zituen ekimenak: Koldo Mitxelena, Resurreccion Maria Azkue, Pierre Broussain, Jose Maria Satrustegi, Julia Berrojalbiz, Xabier Kintana, Raimundo Olabide, Julene Azpeitia, Luis Villasante, Henrike Knörr, Arantxa Urretabizkaia, Arturo Campion, Gabriel Aresti, Jean-Louis Davant eta Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi.[9][10]
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2017/3/19 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Zuberoan sarritan gertatu bezala, Davant okzitanierazko jatorria duen deitura da.
- ↑ Etxebarria Bilbao, Jose Ramon. (2020). Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan (Bigarren argitalpena zuzendua). Udako Euskal Unibertsitatea, 12 or. PMC 1222923008. (Noiz kontsultatua: 2021-11-30).
- ↑ .
- ↑ a b c Jean-Louis Davant. euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2017-3-18).
- ↑ Renteria, Aitor. Enbatak inarrositako bidea. berria.eus (Noiz kontsultatua: 2017-3-18).
- ↑ Jean-Louis Davant Iratzabalek jasoko dau ‘Agusti Xaho Saria 2007’, bizkaie.biz
- ↑ Jean Louis Davant Nabarralde Saria 2009, nabarralde.com
- ↑ EiTB. (2016/10/10). Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona saria, Jean-Louis Davantentzat. .
- ↑ «Giza kate batek Errenteria eta Donostia lotuko ditu martxoaren 24an euskara batuari gorazarre egiteko» EITB 2023-03-17 (Noiz kontsultatua: 2023-03-18).
- ↑ Iraola, Arantxa. (2023-03-18). «Giza kate batek lotuko ditu Donostia eta Errenteria, euskara batua goratzeko» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-03-18).
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatu- Jean-Louis Davant literaturaren zubitegian, zubitegia.armiarma.eus
- Jean-Louis Davant, ahotsak.eus
Datuak: Q3166730
Multimedia: Jean-Louis Davant / Q3166730