دی ڤی دی
دی ڤی دی (بە ئینگلیزی: DVD) دی ڤی دی کورتکراوەتەوە بۆ (دیجیتاڵی ھەموو ئامێرێکی دیسک یان دیجیتاڵ ڤیدیۆ دیسک) کە «فۆرماتی دیجیتاڵی دیسکی تیشک» دای ھێنا، لە ساڵی ١٩٩٥ گەشەی کرد، لە کۆتایی ساڵی ١٩٩٦ بڵاوکرایەوە. بەمامناوەندی دەتوانێت، ھەموو جۆرە داتایەکی دیجیتاڵی خەزن بکات، و بە شێوەیەکی بەربڵاو بۆ سۆفتوێر و فایلەکانی تری کۆمپیوتەر و ھەروەھا بەرنامەی ڤیدیۆیی چاودێری کراو بەکاردەھێنرێت. دی ڤیدییەکان توانای خەزنکردنی زیاتر پێشکەش دەکەن، وەک لە دیسکی پەستێنراو، لەکاتێکدا ھەردووکیان ھەمان دوریان ھەیە.
| دی ڤی دی | |
|---|---|
 | |
| لقی | optical disc، machine-readable medium |
| خاوەن | سۆنی |
| لە پێش | VHS، پەپکی پەستێنراو، LaserDisc |
| لە دوای | بلو ڕای |
| کۆد (٢٠١٢) | 10011466 |
وشەڕەتناسی
دەستکاریبۆچوونی فەرھەنگی ئینگلیزی ئۆکسفۆرد لە ساڵی ١٩٩٥ دەڵێن، بەرھەمھێنەرانی ڕکابەری بەرھەمەکە سەرەتا بە دیسکی ڤیدیۆی دیجیتاڵی ناونرا، لەسەر ئەوە ڕێککەوتوون، بۆ ئەوەی جەخت لەسەر نەرمی فۆرماتەکە بۆ کاربەرنامە فرەمیدیاکان بکرێتەوە، دی ڤی دی کورتکراوەیەکی پەسەند کراوە، بۆ سڕینەوەی دیسکی ھەمەرەنگی دیجیتاڵی. OED ھەروەھا باس لەوە دەکات، کە لە ساڵی ١٩٩٥، کۆمپانیاکان گوتیان: ناوی فەرمی فۆرماتەکە بە سادەیی دەبێتە DVD، تۆشیبا ناوی دیسکی ڤیدیۆی دیجیتاڵی بەکار دەبڕی، بەڵام ئەو دیسکە بۆ «دیسکی فرەتوانای دیجیتاڵی» گۆڕدرا، پاش ئەوەی کۆمپانیاکانی کۆمپیوتەر گلەییان کرد، کە کاربەرنامەکانیانی جێھێشتوە.
مێژوو
دەستکاریچەندین فۆرمات پێش کەوتن، بۆ تۆمارکردنی ڤیدیۆ لەسەر دیسکە بینراوەکان پێش DVD. تەکنەلۆژیای تۆمارکردنی دەستی یووکی داھێنرا، لەلایەن دەیڤد پاول گریگ و جەیمس ڕەسێل لە ساڵی ١٩٦٣، و یەکەم داھێنان لە ساڵی ١٩٦٨ بوو. فۆرماتی داتای «دیسکی ئۆکتۆنییە بەکاربەر» کە بە لێزەردیسک ناسراوە، لە ئەمریکا پەرەی سەند، و سەرەتا لە مانگی کانوونی یەکەمی ١٩٧٨ لە شاری ئەتلانتای جۆرجیا ھاتە بازاڕەوە. دیسکی زۆر گەورەتری بەکارھێناوە، لە چەشنەکانی دواتر.
تایبەتمەندییەکان
دەستکاریتایبەتمەندییەکانی DVD دروست کراوە، و لەلایەن دی ڤی دی فۆروم نوێکراوەتەوە، وەک ئەوەی پێی دەگوترێت دی ڤی دی کتێب (بۆ یو دی ڤی دی-ROM کتێب، دی ڤی دی- دەنگی کتێب، دی ڤی دی- ڤیدیۆ کتێب، دی ڤی دی- RW کتێب، دی ڤی دی- RW کتێب، (تۆمارکردنی دەنگ) کتێب، دی ڤی دی ڤی (تۆمارکردنی ڤیدیۆ) و ھتد.[١][٢][٣] دیسکەکانی DVD لە دوو دیسک دروست کراون، بەشێوەیەکی ئاسایی یەکێکیان بەتاڵە، و ئەوەی تر داتای تێدایە. ھەر دیسکێک ٠٬٦ ملم ئەستوورە، و پێکەوە چەسپاوە، بۆ پێکھێنانی دیسکێکی DVD. پرۆسەی چەسپین دەبێت بە وریایییەوە ئەنجام بدرێت، بۆ ئەوەی دیسکەکە تا ئەو کاتەی دەکرێت تەخت بێت بۆ دوورکەوتنەوە لە ھەردوو دووبەرەکی و «لارکردنەوەی دیسک» کە ئەمەش لەکاتێکدا دیسک تەواو تەخت نییە، ڕێگری دەکات لە خوێندنەوەی.[٤][٥] ھەندێک تایبەتمەندی بۆ تایبەتمەندیمیکانی میکانیکی و فیزیکی و تەسەووری دیسکە دی ڤی دییە بینراوەکان دەتوانرێت دابەزێنرێت، وەک ستانداردی بەردەست بە ئازادی لە وێبسایتی ISO.[٦][٧]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «DVD FLLC - DVD Format Book». Dvdfllc.co.jp. لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ «DVD FLLC - DVD Format Book». Dvdfllc.co.jp. لە ٢ی شوباتی ٢٠١٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ «BOOKS OVERVIEW». Mpeg.org. لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئایاری ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ «Archived copy». لە ٢٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی نیسانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: archived copy as title (بەستەر) - ^ «Archived copy». لە ١٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی نیسانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: archived copy as title (بەستەر) - ^ ISO ISO Freely Available Standards October 26, 2018 لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., Retrieved on 2009-07-24
- ^ «Standard ECMA-267». Ecma-international.org. لە ٢٢ی ئایاری ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
دەروازەی تەکنۆلۆژیا
دەروازەی کۆمپانیا
دەروازەی مێژوو
دەروازەی ئابووری
دەروازەی کۆمەڵگا
دەروازەی ژاپۆن
دەروازەی کایەی ڤیدیۆیی
دەروازەی کۆمپیوتەر
دەروازەی زانستی کۆمپیوتەر
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە دی ڤی دی تێدایە. |