Roebel

Die roebel (Russies: рубль, roebl) is ’n geldeenheid wat tans in Rusland, Belarus en Transnistrië gebruik word. Dit was ook van 1917 tot 1991 die geldeenheid van die Sowjetunie. Een roebel bestaan uit 100 kopeks.

’n Belarussiese 100 000-roebelnoot wat in 2005 uitgereik is.

Ou Russiese roebeltekens uit manuskripte van die 17de eeu.

Op 1 Januarie 1998 is die roebel gedevalueer weens hiperinflasie. Die nuwe roebel was gelyk aan 1 000 ou roebels. Die moderne roebel word uitgegee deur Rusland se Bank Rossii.

’n Russiese 1 roebel, 1745.

Waardes

Note

• 10 roebel
• 50 roebel
• 100 roebel
• 500 roebel
• 1 000 roebel
• 5 000 roebel

’n Russiese halwe roebel, 1705.

Muntstukke

• 1 kopek
• 2 kopek (USSR)
• 3 kopek (USSR)
• 5 kopek
• 10 kopek
• 15 kopek (USSR),
• 20 kopek (USSR)
• 50 kopek
• 1 roebel
• 2 roebel
• 5 roebel
• 10 roebel

’n Russiese 1 roebel, 1723.

Etimologie

Oorsprong

Volgens een weergawe is die woord "roebel" afgelei van die Russiese werkwoord рубить (roebit) – om te kap. Die roebel was aanvanklik ’n stuk wat van ’n blok silwer afgekap is. ’n Ander, meer geloofwaardige weergawe is dat dit afgelei is van die selfstandige naamwoord рубец (roebets), dus die naat wat om die geldstuk oorgebly het nadat dit gemunt is: silwer is in twee stappe in die gietvorm gevoeg. Dus beteken roebel "’n gietvorm met ’n naat".

Die woord "kopek" (Russies: копейка, kopjeika) is afgelei van die Russiese woord копьё (kopjo), ’n spies. Die eerste kopeks, wat van 1535 af in Nowgorod en Pskof gemunt is, het ’n ruiter met ’n spies uitgebeeld. Van die 1540's af dra die ruiter ’n kroon, sonder twyfel ’n verwysing na Iwan die Verskriklike – hy was Rusland se eerste tsaar.

Rusland is die eerste land in die wêreld wat ’n desimale geldstelsel gehad het (1704) waar een roebel uit 100 kopeks bestaan het.

Meervoude in Russies

Die Russiese meervoude wat op die geld gesien kan word, wissel na gelang van die waarde in ooreenstemming met die grammatika. Die getalle 1, 21, 31, ens. word gevolg deur die nominatief-enkelvoud рубль en копейка. Die getalle 2-4, 22-24, 32-34, ens. word gevolg deur die genitief-enkelvoud рубля en копейки. Alle ander getalle word gevolg deur die genitief-meervoud рублей en копеек.

Ander tale

In verskeie tale van Rusland en die voormalige Sowjetunie het die geld se naam geen etimologiese verwantskap aan "roebel" nie. Veral in Turkse tale of tale wat deur hulle beïnvloed word, is die roebel dikwels (ook amptelik) bekend as som of soem (wat "suiwer" beteken) of manat (van die Russiese woord moneta, "muntstuk").

Die waarde van Sowjet-banknote is in die onderskeie tale van die 15 republieke van die Sowjetunie gedruk.

Verwysings

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.