Philippa York

Brits wielrenner en transvrouw

Philippa York, geboren als Robert Millar (Ewell, 13 september 1958), is een voormalig Schots wielrenner die actief was tussen 1980 en 1995 en daarna actief werd als coach en ploegleider en daarna als Philippa York als wielrencommentator.

Philippa York
Robert Millar in de Ronde van Frankrijk van 1993
Robert Millar in de Ronde van Frankrijk van 1993
Persoonlijke informatie
Bijnaam "De Vliegende Schot"
Geboortenaam Robert Millar
Geboortedatum 13 september 1958
Geboorteplaats Vlag van Verenigd Koninkrijk Ewell, Verenigd Koninkrijk
Sportieve informatie
Huidige ploeg gestopt
Specialisatie(s) Klimmer
Ploegen
1979
1980-1981
1982-1985
1986
1987
1988
1989
1990-1991
1992
1993-1994
1995
Athletic Club de Boulogne-Billancourt
Peugeot-Esso-Michelin

Peugeot-Shell-Michelin
Panasonic
Panasonic-Isostar
Fagor-MBK
Z-Peugeot
Z
TVM-Sanyo
TVM-Bison Kit
Le Groupement
Portaal  Portaalicoon   Wielersport

Tot 2017 ging York als man door het leven onder de naam Robert Millar. In dat jaar maakte ze bekend dat haar geslachtsverandering van man naar vrouw die was aangevangen in 2000 voltooid was en dat ze haar naam officieel had laten wijzigen in Philippa York.[1][2]

Als man behaalde Millar in 1984 de vierde plek in het eindklassement van de Ronde van Frankrijk en won hij het bergklassement. Ook werd Millar tweede in de eindrangschikking van de Ronde van Italië in 1987 en winnaar van het bergklassement.

Beginjaren

bewerken

Millar groeide op in Glasgow en leek voorbestemd om de fabriek in te gaan. Als amateurwielrenner, bij de Glasgow Wheelers Cycling Club, bleek hij echter een talent. Hij werd Schots juniorenkampioen in 1976 en klimkampioen in het volgende jaar.

In 1978 werd Millar 21e in de Milk Race en wegkampioen bij de amateurs. In 1979 ging Millar naar Frankrijk om lid te worden van de ACBB (Athletic Club Boulogne-Billancourt). Hij won er vijf wedstrijden en werd vierde bij het wereldkampioenschap wielrennen. Hierdoor kreeg hij een profcontract bij de Peugeot-ploeg.

Professionele carrière

bewerken

Aan het begin van zijn profloopbaan behaalde Millar ereplaatsen. Hij werd derde in de Ronde van de Vaucluse in 1980, behaalde de zevende plaats in het criterium Dauphiné Liberé in 1981 en werd tweede aldaar in 1983. In de Ronde van Romandië behaalde hij in 1981 en 1982 de zevende plaats en in de Ronde van de Toekomst werd hij tweede in 1982. Zijn debuut in de Ronde van Frankrijk kwam in 1983. Hij won een bergetappe en werd veertiende in het eindklassement. In 1984 werd hij zesde in Parijs-Nice en vijfde in de Ronde van Romandië. In de Tour won hij het bergklassement, werd hij vierde in de eindrangschikking en won opnieuw een bergetappe. Doordat hij de 21e etappe won had hij daarmee in alle drie de grote rondes een etappe op zijn naam gebracht. In 1988 werd Millar derde in een klassieker in Luik-Bastenaken-Luik.

Millar behaalde in 1990 de overwinning in de etappewedstrijd Dauphiné Liberé. De laatste jaren van zijn professionele carrière waren betrekkelijk weinig succesvol. In 1992 tekende hij op voorspraak van Gert-Jan Theunisse bij de Nederlandse wielerploeg TVM. In de Ronde van Spanje van dat jaar werd hij betrapt op het gebruik van testosteron. Hij kreeg een voorwaardelijke schorsing van drie maanden en een geldboete. Hij werd in 1992 twintigste in de Ronde van Spanje en achttiende in de Ronde van Frankrijk. Een jaar later werd hij respectievelijk vijftiende en vierentwintigste in deze wielerkoersen. Zijn laatste belangrijke overwinning behaalde hij in 1995 toen hij Brits kampioen wielrennen op de weg werd. Kort daarna echter ging zijn laatste ploeg, het Franse Le Groupement, failliet en Millar verliet daarop het professionele wielrennen.

Na de wielercarrière

bewerken

In 1997 kwam Millar terug in het wielrennen als coach van de Britse ploeg en in 1998 was hij ploegleider van de Schotse ploeg in de PruTour, een achtdaagse Britse wielerwedstrijd. Daarnaast werd Millar journalist, waarbij hij voornamelijk producten testte.[3] In 2002 verscheen hij op de Commonwealth Games, maar daarna leek hij alle banden met de sportwereld te verbreken. In 2003 kreeg hij een plek in de Schotse Sports Hall of Fame, maar hij was afwezig bij de ceremonie. Zijn langdurige afwezigheid in de publiciteit leidde tot speculaties in de media. Sinds 2000 ging het gerucht dat hij een geslachtsverandering had ondergaan.[4]

In 2007 werd een biografie over Millar uitgebracht door HarperCollins, geschreven door Richard Moore (In Search of Robert Millar).[5] Moore was erin geslaagd met Millar contact te leggen via e-mail, maar had hem niet persoonlijk gesproken.[6]

Tijdens de Ronde van Frankrijk 2012 schreef Millar een wekelijkse column voor de website Cyclingnews en van tijd tot tijd schreef hij een artikel voor Rouleur.[7][8] Op 21 juli 2012 schreef hij een artikel in de The Guardian waarin hij commentaar gaf op de aanstaande overwinning van Bradley Wiggins in de Tour de France:

"So, after 28 years of having the best general classification performance by a British rider at the Tour de France, I'll be trumped by not one but two riders. Am I disappointed? Not really, that's what sport is all about, doing your best, succeeding, failing at times, ultimately putting yourself up there and inspiring others to do better. Now there will be three British riders with a Tour classification jersey at home and although each is a different colour and the yellow is the ultimate, it's not exactly a long list. I'm in good company."[9]

Privéleven

bewerken

Millar was tijdens en na zijn wielrenloopbaan vegetariër. Na 2000 leefde hij grotendeels in de anonimiteit. In juli 2017 trad Millar naar buiten met de bekendmaking dat zij, na een geslachtsveranderende behandeling, voortaan officieel door het leven zou gaan als vrouw, onder de naam Philippa York. In een interview met The Guardian zei York te hopen dat haar coming-out zou bijdragen aan een verandering van de, in haar ogen, behoudende ideeën omtrent gender en seksualiteit, in de sport in het algemeen en in de wielersport in het bijzonder.[10] In de Ronde van Frankrijk van 2017 en 2018 was York namens de Britse televisiezender ITV4 actief als commentator.

Belangrijkste overwinningen

bewerken

1976

  • Schots juniorenkampioenschap op de weg
  • Chryston Wheelers Grand Prix
  • Glasgow Centre 50 Time Trial
  • Lake of Monteith - APR

1977

  • Schots kampioenschap klimmen op de weg
  • Davey Bell Memorial
  • 2e etappe Glasgow Regent CC Road Race
  • Glasgow District Championship Hill Climb
  • Barrhead Burgh Trophy
  • Wallacehill - APR
  • Tour de Campsie
  • Glasgow Wheelers Mountain Time Trial

1978

  •   Brits amateurkampioenschap op de weg
  • Tour de Trossachs
  • Drummond Trophy
  • Tour of the Peak
  • Glasgow Grand Prix

1979

  •   Brits amateurkampioenschap op de weg
  • Palme d'or Merlin-Plage
  • British Wool Grand Prix
  • GP de Grasse
  • GP de la Boucherie
  • Chrono Madeleinois
  • Parijs-Évreux
  • 3e etappe Route de France
  • Eindklassement Route de France
  • Grote Prijs van Lillers
  • 3e etappe Ronde van Ierland

1983

1984

1985

1986

1987

1989

1990

  • 4e etappe Ronde van Romandië
  • Eindklassement Dauphiné Libéré

1991

1995

Resultaten in voornaamste wedstrijden

bewerken
Jaar Ronde van
Italië
Ronde van
Frankrijk
Ronde van
Spanje
1980
1981
1983 14e (1) 
1984 4e (1)  
1985 11e     ↑  
1986 opgave     ↑ (1) 
1987   ↑ (1)   19e  
1988 opgave   6e  
1989 10e (1) 
1990 opgave  
1991 72e  
1992 18e  
1993 24e   15e  
1994 opgave  
(*) tussen haakjes aantal individuele etappe-overwinningen
Jaar Milaan-San Remo Gent-Wevelgem Amstel Gold Race Luik-Bast.‑Luik Ronde van Lombardije Clásica San Sebastián Waalse Pijl WK op de weg Wereld­ranglijsten
1980 99e 61e 11e
1981 78e 14e
1983 44e 25e 37e
1984 27e 100e 15e 37e 9e 6e
1985 76e 41e 10e
1986 31e 13e 38e
1987 5e 21e 12e 52e
1988 30e   19e 48e
1989 62e 29e 31e 82e 52e 30e
1990 15e 4e 142e 9e 36e
1991 95e 47e 48e
1992 126e 32e 9e 21e 26e
1993 75e 28e 22e 46e
1994 16e 108e 51e
bewerken
Commons heeft media­bestanden in de categorie Philippa York.
  • (en) Profiel van Philippa York op ProCyclingStats
Voorganger:
Lucien Van Impe
 
1983
  Winnaar bergklassement van de Ronde van Frankrijk  
Robert Millar
 
1984
Opvolger:
Luis Herrera
 
1985
Voorganger:
  Pedro Muñoz
1986
  Winnaar groene trui in de Ronde van Italië  
  Robert Millar
1987
Opvolger:
  Andy Hampsten
1988