Sioux

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Sioux (Mehrdüdig Begreep).

Sioux (utspraaken engelsch: suː) is sowohl de Beteknung för en Grupp vun noordamerikaansch Indianervölker as ok för en Spraakfamilie. As Sioux wurr dree Gruppen mit nah mitnanner verwandt Spraaken betekent: Lakota, Nakota un Dakota. Letztere deen as Naamsgever för de beid US-Bundsstaaten North Dakota un South Dakota.

Um 1800 weern disse Gruppen vun de Sioux meest in ganz Noord- un Süüd-Dakota, Noord-Nebraska, Oost-Wyoming, Süd-Montana, Noord-Iowa as ok in‘ Westen vun Minnesota maatgevend. De sück vun de Yanktonai-Sioux afspalt Assiniboine domineerten de süüdlich kanaadsch Prärieprovinzen, as ok den Noordoosten vun Montana un den Noordwesten vun North Dakota. De mit hör eng verwandt Stoney levten meest nöördlich un westlich vun de Assiniboine up de Prärieprovinzen un keemen vun Süüden vun British Columbia bit in dat nöördlich Montana trucken.

Nah de Mikrozensus van 2000 hebbt sück 153.360 Personen in de USA as to de Sioux-Natschoon gehörig betekent.

Spraaklich verwandt sünd de Stammen vun de Absarokee, Hidatsa, Iowa, Kansa, Mandan, Missouri, Omaha, Osage, Oto, Ponca, Quapaw un Ho-Chunk (Winnebago).

Naam

De Beteknung Sioux is en kolonialfranzöösch Körtform vun de Naam „Nadouessioux“ (lütt Kruppdeerten), de sienersiets en franzöösch Schrievwies för dat Algonkinwoort „Natowessiw“, Plural „Natowessiwak“ is. Ut dit Schimpwoort leit sück „Nadowe-is-iw-ug“ af, wat „se sünd de minn Fiende“ bedüüd. Sioux is de eenzig Beteknung för all söben disse Grupp torekend Stammen.

Dat Lexem „Sioux“ is en afwertend Betekung vun de Anishinabe för en Antall vun Indianerstammen vun de Dakota-/Lakotagrupp un spraaklich verwandt Stammen, all tosommen Fiende vun de Anishinabe. Allerdings hebbt eenig Wetenschapler dorup henwiest, dat mit Rücksicht up de Proto-Algonkin-Terminologie dat Lexem ok umdüüt weern kann as „Spreker vun en frömden Spraak“. Dorgegen wiesen anner Spraakwetenschapler dorup hen, dat dat dörgahnds begäng weer, vun sien Feinde as „Slangen“ (also Kruupdeerten) to snacken. Dat is ok de Grund, weshalb de Shoshone as „Slangenindianer“ betekent wurrn. En anner Problem vun de Umdüüden vun den Begreep liggt dorin, dat dat Proto-Algonkin lediglich en rekonstrueert Spraak is, de för Dusende von Johren spraken wurrn is.

Kultur un Levenswies

Fronslüüd-Kleedasch vun de Sioux

Babydraag vun de Sioux

De Sioux hebbt sück völ kulturell Markmalen mit anner Plainsindianer deelt. Se levten in Tipis, en Woort ut de Siouxspraak. De Mannlüüd kreegen mehr Ansehn dör moodig Taten in en Krieg. Dat Erbeuten vun Peer un Skalps bi en Överfall up Feinde weer en Bewies för Moot un Tapferkeit. Kriegsführung un övernatüürlich Dinge wurrn eng mitnanner verknütt, so dat man in mystisch Visionen wahrnommen Gestalten up de Kriegsschiller malen dee, um de Dräger vör deren Feinde to schuulen. De Sioux hebbt en sorgfältig utarbeit Form vun den Sünndanz utarbeit, de se Hööftling-Stammes-Fest (chief tribal festival) nömmt hebbt.

Hör religiöös System keen veer Mächte, de över dat Universum herrschten, un de wedderum in veer Hierachien ünnerdeelt weern. De Büffelgestalt harr ok en wichtigen Platz in hör Religion. Bi de Teton weer de Boor de wichtigst Figur; wenn en Boor in en Vision mit vörkommen dee, wurr dat as Heilkraft ansehn. De Santee Sioux hebbt eb zeremoniell Boorenjagd veranstalt, um Schuul för hör Krieger to winnen, bevör se in en Kriegstoog trecken dee.

Sioux-Fruen weern geschickt bi Handarbeiten mit Stiekelswienbössels, un Perlenstickereen, de geometrisch Muster harrn. Polizeifunktschonen wurrn vun militärisch Sellschapen utöövt, deren wichtigst Upgaav de Överwachung vun de Büffeljagden weer. Anner Sellschapen deen sück um den Danz un dat Schamanendom kümmern, aber dat geev ok Fruensellschapen.

Johrestieden un hör Tätigkeiten

De Maanden vun en Johr wurrn nah de wichtigst Tätigkeiten un nah dem wat passeeren dee, betekent. De Sömmermaanden droogen Naams vun de riepend Früchte, as „Maand vun de Eerdbeer“ (Mai), „Maand vun de riep Felsbirnen“ (Juni), „Maand vun de riep Kassen“ (Juli) un „Maand vun de riep Pluum“ (August), de vun de Sioux arnt wurrn. Eenig Maand wurrn nah Erscheinungen ut de Johrestiet betekent, so de „Maand vun de geel Blööt“ (September) un de „Maand vun de fallend Blööt“ (Oktober). De November weer den „Maand vun hoorlos Kalver“, weil in dissen Maand de slacht wurrn un deren Embryos noch kien Hoor harrn. De Wintermaanden wurrn „Maand vun den Fröst in’t Tipi“ (Dezember) un „Maand, in de de Bööm platzen“ (Januar) nömmt. „De Maand vun de entzündt Oogen“ betruck sück up de Schneeblindheit, ünner de völ in‘ Februar lieden deen. März weer de „Maand in de de Saat sprött“ un de April, de Johresanfang, weer de „Maand vun de Gebort vun de Kalver“.

In’t Fröhjohr deen de Familiengruppen dat Hööftlaager, um Fleesch un Nehren to sammeln. Wohrschienlich harrn de Sioux in disse Tiet en groot Angebot an Rootwild, Wapitis, Antilopen un Bisons. In de Fröhjahrsmaanden hebbt se den Saft vun den Eschenahorn anzappt, um Sirup to maken. In de warmer Maanden betrucken eenig Siouxstammen Wigwams ut Boomschill. De Tipis wurrn bi disse Gelegenheit mit frischen Huuten betrucken oder utbetert. To’n Anfang vun den Sömmer wurrn de Huuten röökert u nto Leggins oder Mokassins verarbeit. In‘ Mai oder Juni trucken se in höhger liggend Gelände. Disse Wannerung weer Traditschoon un wurr faken mit en Jagd verbunnen, wenn de Nehren knapp wurr. De gröttste Deel vun den Sömmer wurr dormit verbrocht, Zeremonien to veranstalten, t.B. Visionssöök, kultische Fiern, Stammeswahlen un Feste to Ehren vun de weiblich Tugenden. Hööchpunkt vun de Fiern weern de Sünndanz. Dornah hett en wählt Grupp över de Aktivitäten in’ Harvst entschedd. An‘ Enn‘ vun den Sömmer wurrn Harvstjagden organiseert, de se „Tates“ nömmt hebbt. De Harvst weeer en arbeitsriek Tiet för de Fruen, de Beeren un Nööten sammeln deen un dat Fleesch för den Winter dröög maken mussen, um Pemmikan to bereiten. Wenn de Harvst to Enn‘ gung, trucken de Sioux in vör de Witterung schuult Winterlager.

De Büffeljagd

De Jagd weer Upgaav vun de Mannslüüd. In de Prärie un up de Hoochebenen geev dat riesige Bisonherden, aber ok Antilopen, Rootwild, Knien un Stiekelswien an an de Strööms Biber un Anten. Dat de Groot Ebenen beherrschend Deert weer de Büffel. Ofschons archäologische Funde bewiesen, dat dit Deert in Noordamerika wiethen verbreedt weer, beschränk sück sien Levensruum in dat 19. Johrhunnert up de Plains, de vun etwa 60 Millionen Bisons bevölkert weern. De Büffel kann nich good kieken, dorför sünd aber sien Nöös un sien Ohren bannig good. De Indianer mussen sück dorher immer tegen den Wind anslieken.

Amerikanischer Bison

Sioux-Lager, 1894.

De fröher ahn Peerd ageerend Indianer vun de Plains hebbt den Bison jagt, indem se de Deerten in Panik versetten. De in wild Flucht wegrönnend Deerten wurrn in en V-Form dwungen un to Klippe dreeven, vun wo se in de Deept störrten deen. An de Stäen wurrn jedes Johr Duusend vun Deerten umbrocht, so völ to glieker Tiet, dat dat nich mögelk weer, dat ganz Fleesch to verbruuken.

Nah Ankunft vun dat Peerd up de Groot Ebenen hebbt de Sioux de Jagd to Peerd kultiveert. Entscheedend för den Jagderfolg weer de Qualität vun dat Peerd. Dat muss utdüernd ween, wiel sülvst en tödlich drapen Bisonbull kunn noch wiet loopen, bevör he tosommenbrook. Dat Peerd muss ok Moot hemm un mit völ Geschick de Höörns vun de Bull utwieken können. So en Peerd wurr vun de Familie besünners behööt un wenn Deeven ut anner Stammen in de Nähe weern, keem dat Peerd ok woll in’t Tipi un de Fruen mussen buten slaapen.

To de Bisonjagd weer de Jäger blots mit leedern Lennenschurz un Mokassins bekleidet. As Wapen harr he en körten Lanz oder en Bagen mit etwa 20 markeert Pielen, an de man de Schütten later erkennen kunn. Weer de Jäger dicht genoog bi de utwählt Bison, versööch he, en Stäe achter de letzt Ripp to drapen. Meest weern mindst dree Treffer nötig, um dat Deert to erleggen. De Bisonjagd weer en gefährlich Angelegenheit, bi dat so manch Peerd un Rieder to Dood keemen.

De Bison oder Büffel weer för de Sioux vun zentraal Bedüüden un wurr as hillig Deert verehrt. He versöörg de Indianer mit de wichtigst Dingen, de för dat Överleven up de Hoochebenen notwennig weern: Nehren, Ünnerkunft un Kleedasch. Ut de Huut vun Büffelkalver wurrn week Windel för de Neegeborenen maakt. De Huuten vun söss bit acht utwussen Deerten reichen för dat Afdecken vun en Tipi för de gesamte Familie. Buterdem wurr ut Bisonhuut de Sohlen vun Mokassins, Kleedaschstücken, Taschen, de verscheedenst Riems un Bööt. Dat besünners dick Nackenfell hebbt se för dat Herstellen vun Schilden bruukt, ut Pansen wurrn Kookpött un de Sehnen wurrn as Gorn bruukt to’n Bispeel, um de Huuten mitnanner to verbinnen. De Knaken wurrn to Schabern, Messen un Ahlen verarbeit. Ut mit Reemen verbunnen Rierms hebbt de Sioux Schlään herstellten und dat dick Winterfell hulp tegen den kollen Wind up de Plains. Dat Fell deen buterdem to dat Utpolstern vun Wiegenbrettern un Küssens. Dat geev Speelmarken ut Knaken, Puppen ut Büffelleer un Speeltüüch ut Hoorn. Ut fravt Büffelhoor entstunnen Verzierungen un Büffelsteerten smückten de Tipis. De Boort vun de Deerten mook Kleedasch un Wapen mui, Höörns un Hoor deenen as Koppsmuck. Ut de Blaas entstunnen Medizinbüüdels un ut de Hoofen un Hodensacken hett man Rasseln för zeremonielle Zwecke fertigt.

Errichtung vun en Tipi

Sioux-Tipis, malt vun Karl Bodmer, 1833.

Dat Tipi, da de Fruen hörrn dee, schuul in‘ Sömmer för Hit tun in‘ Winter tegen Koll un bleev ok bi Storm stahn. De Up- und Afbau vun en Tipi weer Fruenarbeit, wobi twee Fruen meest nich mehr as een Stünn bruuken deen, um dat Tipi uptostellen. Das Tipi bestunn in en Normalfall ut en Övertoog ut afschaabt, mit Sehnen tosommenneiht Bisonhuuten, de över en Stangengerüst trucken wurr. De Sioux hebbt as gerüst en Dreebeen ut besünners kräftig Stangen bruukt, de man baben mit Reems tosommenbunnen hett. Dornah wurrn de restlich Stangen dorgegen lehnt un ok fastbunnen. Schließlich deen de Verbinnen to en Holtplock in dat Binnere as Verankerung tegen Stormböen. De tosommenfalt leern Övertooch wurr mit en Heevstang in Positschoon brocht, över dat Gerüst trucken un an‘ ünneren Rand mit Holtplöck in‘ Grund befestigt. De apen senkrecht Naht wurr mit Holtsticken dicht maakt un ünner hett man en Döörklaap anbrocht. To’n Sluss wurrn twee dünn Stangen buterhalv vun dat Tipi in de Taschen vun de Rookklappen staken, mit de de Rookaftoog de Windrichtung anpasst weern oder ganz dicht maakt wurrn kunn. Dat normale Tipi vun de Sioux harr an‘ Grund en Dörmeter vun etwa fiev Meter un kunn en ganzen Familie upnehmen.

Historie

Paha Ska, een vun de Ölleren ut Keystone in Süüddakota. He hörrt to de Oglala Sioux in de Pine Ridge Reservation. In de Hand hollt he en Freedens- un Früendschapsmedaille vun Thomas Jefferson, Elyria in Ohio, 2001

Sömmerhuus vun de Wahpeton (Dakota), 1846.

Jerome Lalemant beschreev 1642 eerstmalig dat Volk vun de Sioux, de Ackerbau bedreeven und an den Böveren See Mais un Tabak kultiveeren deen. Hör Dörper weern good befestigt un se befunnen sück ständig in‘ Krieg mit de Cree un de Illinois. De eersten Europäer, de mit Sekerheit toeerst up de eegentlich Sioux drapen sünd, weern Medart Chouart un Pierre Radisson, de 1661 den Stamm vun de Ottawa besöcht hebbt, de wedderum Besöök vun de Sioux harrn.

All vöt 1800 stunnen de Sioux up den Hööchpunkt vun hör Macht. Se harrn Peer un spätestens siet 1794 weern se wegen hör Gewehre gefürchtet, as de franzöösch Hannelsmann Jean Baptiste Truteau (oder Trudeau), de den Mississippi upwärts befohren is un bit in den Süüden vun Dakota reisen dee, berichten dee.

Vun all Great Plains-Stammen weern de Sioux de entscheedenst Gegner vun de witt Indringlinge in hör Land. Mit dat Vörrücken vun de Siedlungsgrenz westlich vun den Mississippi Midden vun dat 19. Johrhunnert hebbt de USA 1851 versöcht, dör den Afsluss vun den eersten Verdrag vun Fort Laramie mit den Sioux, Shoshone, Cheyenne, Arapaho un anner westlich Stammen den verwachten Problemen mit de Indianer tovörtokommen. In den Verdrag wurrn de Grenzen för jeden Stamm in de gesamt nöördlich Groot Ebene un de Laag vun de Forts un Trails binnerhalb vun dat Indianergebiets fastleggt.

In de Johren 1851 un 1859 hebbt de Dakota dat meeste vun hör Land in Minnesota upgeven un man hett se denn in en Reservation inwiest, in de se sesshaft wurrn un Landwertschap bedrieven sullen. De Witten hebbt aber der Verdrääg immer weer braken un de witt Siedlungsgrenz gung immer wieder in dat Land rin. Dat führ denn 1862 to en blöödigen Upstand vun de Dakota ünner de Führung vun Little Crow. Nahdem se aber verloren harrn wurrn se ünner Dwang in Reservationen in South Dakota un Nebraska brochtt.

Hööftlinge vun de Sioux, 1877

Dat Rebeet vun de nomaadschen Teton- un Yankton-Sioux, dat tüschen Missouri in‘ Oosten un de Teton Mountains in‘ Westen as ok tüschen Platte River in‘ Süüden un Yellowstone River in‘ Noorden leeg, wurr in tonehmend Maat vun Witten nah den Goldruusch van 1849 överrönnd. Disse Siouxstammen weern besünners över den Versöök vun de Regeeren verbittert, en Straat nah Bozeman in Montana (de Powder River Road), dör hör bevörtoogt Jagdrebeeden in de Bighorn Mountains to bauen. De Oglalahööftling Red Cloud führ 1865 bit 1867 en Feldtoog mit Duusenden vun Sioux-Kriegern, um den Bau vun de Straat to stoppen. An‘ 21. Dezember 1866 weer en Gruppe ünner Hööftling High Backbone för dat Fetterman-Massaker verantwoortlich, en Gefecht, bi dat mehr as 80 U.S. Suldaten dicht bi Fort Phil Kearny fangen nommen un umbrocht wurrn. De USA hebbt denn in den tweeten Verdrag vun Fort Laramie in dat Johr 1868 hör Niederlage inrüümt, hebbt up den Bozeman Trail verzicht un hebbt den Sioux den alleenigen Besitt vun dat Rebeet westlich vun den Missouri in South Dakota tosekert.

As in de Midden vun de 70er Johren vun dat 19. Johrhunnert Gold in de Black Hills vun South Dakota funnen wurr, hebbt Duusende vun Goldsöökers sück nich um den tweeten Verdrag vun Fort Laramie kümmert un sünd ok in de Sioux-Reservation indrungen un hebbt dormit 1876 en wiedere Runn vun Feindseligkeiten provozeert. In de Slacht an‘ Little Bighorn River in‘ Juni 1876 kunn en groot Kontingent vun Sioux un Cheyenne Oberstleutnant George A. Custer besiegen un sien gesamte Trupp vun över 200 Mann vernichten. Aber dissen spektakulär indiaansch Sieg kunn de Verloop vun den gesamten Krieg nich ännern. Later in dissen Sömmer wurrn 3.000 Sioux an‘ Tongue River vun de Hööftarmee ünner General Alfred A. Terry fangen nommen. De Sioux hebbt an‘ 31. Oktober kapituleert. Dornah gung de Mehrheit in hör Reservationen torüch.

Interneerungslager för 1.600 fangen Dakota-Indianer up Pike Island in de Minnesota River ünnerhalv vun Fort Snelling, Minnesota, 1862

Exekution vun 38 Sioux in Mankato, Minnesota, 26. Dezember 1862

De Hööftlinge Sitting Bull, Crazy Horse un Gall hebbt sück aber wiegert, mit hör Gruppen in Reservationen to gahn. Crazy Horse wurr dör Spotted Tail vun General Crook tosekert, dat hüm, wenn he upgeven dee, en eegen Reservat an de Powder River towiest würr. An‘ 5. Mai 1877 führ Crazy Horse sien afkämpt un hungernd Volk nah Fort Robinson, Nebraska, wo sück 800 Indianer ergeven. De Verspreken wurr allerdings nich hollen. Crazy Horse bleev up de Red Cloud Agentur, aber sien Anwesenheit broch Unruh ünner de Sioux un dat Misstroen bi de Witten wuss an. Upgrund vun unbegrünnd Gerüchte – an de hööchstwohrschienlich Red Cloud bedeeligt weer - hett General Crook, vun en Flucht oder sogor vun en Upstand vun Crazy Horses utgahnd, sien Verhaftung anordnt. An‘ 5. September 1877 wurr Crazy Horse vun de Spotted Tail Agency nah Fort Robinson överführt. Crazy Horse harr nich dormit rekent, dat he verhaft un in en Wachhuus steckt weern sull. Bi de Versöök sück de Inhafteerung to weddersetten, hett hüm en Suldat mit en Bajonett in den Ünnerliev, insbeünnere dör de Leever staken. Crazy Horse is noch in de glieker Nacht storven.

Sitting Bull harr in‘ November 1876 mit sien Anhänger de Grenze to Kanada überschreeden un dor um Asyl (um en Reservat) nahfraagt. Kanada hett de Flüchtlings anfangs duld. De USA hett aber tonehmend politischen Druck up Kanada utöövt, un so hebbt de Kandiers 1880 all doran sett, de ungebeeden Gasten weer lostowurrn. In‘ Sömmer 1880 düüd sück dat all an, dat de Nehrensmiddel, insbesünnere dat Jagdwild, knapp wurr. De Lakota hungerten un Kanada weer nich willens disse frömd Indianer to ünnerstütten. In‘ Juli 1881 kehr Sitting Bull in de USA torüch. An‘ 19. Juli 1881 kapituleer he mit sien Hunkpapa in Fort Buford.

Geisterdanz vun de Sioux in Buffalo Bill's Wild West Show. De Filmupnahm van 1894 gellt as de öldste, up de noordamerikaansch Indianer to sehn sünd.

Indian Congress, Indianershow um 1901

In de Johren 1890 bit 1891 hett sück de religiöös Geisterdanz-Bewegung, in de de Ankunft vun en Messias, de Rückkehr to dat old nomaadsch Jagdleven un de Weddervereenigung mit de Dooden predigt wurr, verbreet. Se harr bi de Sioux hör Zentrum, de besünners hart ünner de Inschränkungen vun dat Reservationsleven lieden deen. De Regeerenssagenten hebbt glöövt, da de Bewegung den Freeden stören dee un hebbt de Rädelsführer verhaft. Sitting Bull wurr 1890 vun de Indianerpolizei in de Schutzhaft dood schaaten. Dornah hett dat Massaker vun Wounded Knee, bi de völ Mannlüüd, Fruen un Kinner to Dood keemen, in‘ Dezember 1890 en Enn‘ vun den vergeblichen Wedderstand vun de Sioux tegen de witt Vörherrschap sett.

1894 wurr mit den Film Sioux Ghost Dance in de Black-Maria-Studios de eerste Film över dat religiöös Ritual vun den Geisterdanz vun de Sioux dreiht.

Der Stammen vun de Sioux

Sioux-Indianer, Familie Keeble.

De Sioux ünnerdeelen sück in dree Dialekt-Gruppen, den Dakota, Nakota / Nakoda un Lakota (‘Verbündete’, ‘Früenn’) (vun Oost nah West), de sück wedderum in mehrere Stammen ünnerdeelen. De wichtigst sozial un wertschaplich Eenheit bild de Grootfamilie oder Tiyospaye (ti - ‘dwelling’, ospaye - ‘a small part of the whole’, engelsch: extended family), deut veer bit söben lüttgere Familiensiedlungen oder Tiwahe (engelsch:. family camps, family clusters) bestunnen. Meestens trucken de enkeld Tiwahe unafhängig vun‘nanner över de Plains, um up Jagd to gahn oder Wildplanten, Beeren un Wuddels to sammeln. To religiöös Zeremonien, Danzen, Kriegstoogen oder um en grooten Bisonjagd to ünnernehmen, keemen de Tiwahe weer tosommen un koopereerten as Tiyospaye. Mehrere Tiyospaye (meestens veer bit söben) hebbt denn en Grupp oder Ospaye'(engelsch: band) bild, de sück mit de anner Ospaye während den Sun Dance as Stamm versammeln deen un gemeendam as Eenheit de Zeremonien dörführen deen:

• Dakota (faken tosommenfaatend as Santee betekent, vun Isáŋyáthi - ‘Knife Makers’, Ööstliche Dakota)
  • Santee
    • Mdewakanton (von Bdewákhathuŋwaŋ - ‘Dwellers of the Spirit Lake’)
      • Kiyuska (‘violators of custom’, ‘rule breakers’, wiel se endogam innerhalv vun de Grupp heiraaten deen, um hör Bloodlinie rein to hollen)
      • Kaposia oder Kapozha
      • Pinisha
      • Reyata otonwa
      • Matantonwan
        • Kheyataotonwe
        • Taoapa
      • Wakpaatonwedan
        • Oyateshicha
        • Titonwan oder Tintaotonwe
      • Ohanhanska
      • Tacanhpisapa
      • Anoginajin
      • Khemnichan
      • Magayuteshni
      • Mahpiyamaza
      • Mahpiyawichasta
      • Khemnichan
    • Wahpekute (von Waȟpékhute - ‘Shooters Among the Trees’, nomadiseerend Grupp, daher fehlt de Naamstosatz thuŋwaŋ oder towan - ‘Dorf’, ‘Siedler’)
      • Inyan ceyaka atonwan (‘Village at the Rapid’)
      • Takapsicaotonwan (‘Those who swell at the Shinny-ground’)
      • Wiyaka otina (‘Dwellers on the Sand’)
      • Otehi otonwe (‘Village on the Thicket’)
      • Wita otina (‘Dwellers in the Island’)
      • Wakpa otonwe (‘Village on the River’)
      • Can Kaga otina (‘Dwellers in Log’)
  • Sisseton[
    • Sisseton (von Sisíthuŋwaŋ - ‘Dwellers in the Swamps’, ‘Fish Ground Dwellers’, ‘Marsh Dwellers’)
      • Wita waziyata otina (‘Dwellers of the Northern Island’)
      • Ohdihe
      • Basdece sni (‘Those who do not split the backbone of the buffalo’)
      • Itokah tina (‘Dwellers at the South’)
      • Okahmi otonwe (‘Village at the Bend’)
        • True Okahmi otonwe
        • Canska otina
      • Cankute (‘Shooters at tree’)
        • Ti Zaptan (‘Five Lodges’)
        • Okopeya (‘In danger’)
      • Manin tina (‘Those who pitched their tents away from the main camp’)
      • Keze (‘Barbed as a fishhook’, spöttische Beteknung dör Gruppen ut de Nahberschap)
      • Kapoza (‘Those who travel with light burdens’)
      • Abdowapuskiyapi (‘Dry on their shoulders’)
        • Maka ideya (‘Prairie Fire’)
        • Wanmdiupi duta (‘Red Eagle Feather’)
        • Wanmdi nahoton (‘Sounding Eagle’)
    • Wahpeton (von Waȟpéthuŋwaŋ - ‘Dwellers Among the Leaves’)
      • Inyan ceyaka atonwan (‘Village at the Rapid’)
      • Takapsicaotonwan (‘Those who swell at the Shinny-ground’)
      • Wiyaka otina (‘Dwellers on the Sand’)
      • Otehi otonwe (‘Village on the Thicket’)
      • Wita otina (‘Dwellers in the Island’)
      • Wakpa otonwe (‘Village on the River’)
      • Can Kaga otina (‘Dwellers in Log’)
• Nakota (ok Westliche Dakota nömmt)
  • Yankton (von Iháŋktȟuŋwaŋ, Ihanke-towan - ‘Village at the End’)
    • Chankute
    • Chagu
    • Wakmuhaoin
    • Ihaisdaye
    • Wacheunpa
    • Ikmun
    • Oyateshicha
    • Washichunchincha
  • Yanktonai (von Iháŋktȟuŋwaŋna, Ihanke-towan-na - ‘Little Village at the End’)
    • Upper Yanktonai
      • Wazikute (‘Shooters Among the Pines’)
      • Takini (‘Improved in condition as a lean animal’)
      • Cikcitcena oder Shikshichena (‘Bad ones of different sorts’)
      • Bakihon (‘Gash themselves with knifes’)
      • Kiyuksa (‘Breaker of the marriage law or custom’)
      • Pabaska (Paksa, Natakaksa - ‘to cut off the head’, daher ‘Cuthead’ genannt, oorsprünglich Sisseton, slooten suck den Lower Yanktonai an, nöördlichst un bedüüdendst Grupp)
      • söbente Grupp (Naam nich överleefert)
    • Lower Yanktonai oder Hunkpatina (‘Dwellers at the camp circle entrance’)
      • Hunkpatina (auch Putetemini genannt - ‘Sweat lips’)
      • Cuniktceka oder Shungikcheka (‘Common dogs’)
      • Takhuha Yuta (‘Eaters of hide scrapings’)
      • Sanona oder Sanone (‘Shoots at some white object’)
      • Ihasha (‘Red lips’)
      • Iteghu (‘Burnt faces’)
      • Pteyutecni oder Pteyuteshni (‘Eat no buffalo cows’)
  • Assiniboine (Nakoda, Nakoda Oyadebi, Stoney oder Plains Nakoda nömmt, hebbt sück Midden vun dat 17. Johrhunnert vun de Wazikute Upper Yanktonai trennt, wurrn dorüm vun de nu feindlich Sioux Hooch - ‘Rebellen’ nömmt, Verbündete vun de Stoney un Cree)
  • Stoney (hebbt sück sülvst Nakoda oder Îyârhe Nakodabi - ‘Rocky Mountain Sioux’,nömmt ‘Stoney Nakoda’, hebbt sück in dat 18. Johrhunnert vun de Assiniboine, weern erbitterte Feinde vun de Sioux, Verbündete vun de Assiniboine un Cree)
    • Wood Stoney (Chan Tonga - ‘Big Woods’, nöördlich Grupp)
    • Mountain Stoney (Ye Xa Yabine Nakoda oder Hebina - ‘Mountain People’, süüdlich Grupp)
• Lakota (ok Teton nöömt, von Thítȟuŋwaŋ , Titonwan-kin - ‘Dwellers of the Plains’)
  • Northern Lakota
    • Hunkpapa (von Húkpapȟa - ‘Camps at the Edge’, ‘End of Entrance’,‘Head of the Camp Circle’, ‘Camps at End of Horns’)
      • Icira (‘Band that separated and went together again’)
        • Tinazipe Sica (‘Bad Bows’)
        • Talonapin (‘Raw Meat Necklace’)
        • Kiglaska (‘Tied in the Middle’)
        • Ceknake Okisela (‘Half Breechcloth’)
        • Siksicela (‘Bad Ones’)
      • Canka Ohan (‘Sore-Backs of horses’)
        • True Canka Ohan
        • Ce Ohba (Droopy Penis)
        • Wakan (‘Sacred’)
        • Hunska Canto-Juha (‘Legging Tobacco Pouch’)
    • Sihasapa (von Sihásapa - ‘Blackfeet’ oder ‘Blackfoot Sioux’, sünd nich mit de Algonkin-Blackfoot to verwesseln)
      • Sihasapa-Hkcha (‘Real Blackfoot’)
      • Kangi-shun Pegnake (‘Crow Feather Hair Ornaments’)
      • Glaglahecha (‘Slovenly’ or ‘Untidy’)
      • Wazhazha (‘Osage’)
      • Hohe (‘Rebellen’ - ‘Assiniboine’)
      • Wamnuga Owin (‘Cowrie-Shell Earrings’)
  • Central Lakota
    • Minneconjou (von Mnikȟówožu, Hokwoju - ‘Plants by the Water’)
      • Unkche yuta (‘Dung Eaters’)
      • Glaglaheca (‘Untidy’, ‘Slovenly’, ‘Shiftless’)
      • Shunka yute shni (‘Eat No Dogs’, hebbt sück vun de Wanhin Wega afspalt)
      • Nige Tanka (‘Big Belly’)
      • Wakpokinyan (‘Flies Along the River’)
      • Inyan ha oin (‘Musselshell Earring’)
      • Siksicela oder Shikshichela (‘Bad Ones’, ‘Bad ones of different kinds’)
      • Wagleza-oin (‘Gartersnake Earring’)
      • Wanhin Wega (‘Broken Arrow’, die Shunka yute shni und Oóhenuŋpa spalteten sich ca. 1840 ab, letztere wurden unabhängig)
    • Itazipco (von Itázipčho, Itazipcola, Hazipco - ‘Those who hunt without bows’, franz. Sans Arc)
      • Itazipco-hca (‘Real Itazipco’)
      • Mini sala (‘Red Water’)
      • Sina luta oin oder Shinalutaoin (‘Red Cloth Earring’)
      • Woluta yuta (‘Eat dried venison from the hindquarter’, ‘Ham Eaters’)
      • Maz pegnaka (‘Wear Metal Hair Ornament’)
      • Tatanka Cesli oder Tatankachesli (‘Dung of a buffalo bull’)
      • Siksicela oder Shikshichela (‘Bad Ones’, ‘Bad ones of different kinds’)
      • Tiyopa Canupa oder Tiyopaoshanunpa (‘Smokes at the Entrance’)
    • Two Kettles (vun Oóhenuŋpa, Oohenonpa - ‘Two Boiling’, einst Wanhin Wega-Minneconjou, ab ca. 1840 selbständig)
      • Wanuwaktenula (‘Killed Accidentally’)
      • Sunka-yutesni (‘Eat No Dogs’)
      • Minisa-la (‘Red Water’, ursprünglich Itázipčho)
      • Oiglapta (‘Take All That Is Left’)
  • Southern Lakota
    • Brulé (von Sičháŋǧu, Sicangu - ‘Burnt Thighs’)
      • Upper Brulé (Heyata Wicasa Oyate)
      • Lower Brulé (Kul Wicasa Oyate)
      • Brulé of the Platte
    • Oglala (‘Scatter Their Own’)
      • Oyúȟpe Thiyóšpaye
        • True Oyúȟpe (Oyúȟpe - ‘Broken Off’, führend Gruppe)
        • Wakȟáŋ (‘Holy’)
        • Makȟáiču
      • Oglála Thiyóšpaye
        • True Oglála
        • Čhaŋkȟahuȟaŋ
        • Hokayuta
        • Húŋkpathila
        • Itéšiča (‘Bad Face’)
        • Payabya (‘Shove Aside’)
        • Waglúȟe
      • Khiyáksa Thiyóšpaye
        • True Khiyáksa
        • Kuinyan
        • Tȟaphíšleča (‘Spleen’, ‘Melt’)

De Oceti Sakowin

Oorsprünglich hebbt söben Stammen vun de Sioux en Allianz bild, de se Oceti Sakowin oder Očhéthi Šakówiŋ (‘Dat Füer vun de söben Stammen’, ‘De söben Raatsfüer’) nömmt hebbt. To de Oceti Sakowin hebbt hörrt:

• Mdewakanton (Bdewákaŋthuŋwaŋ)
• Wahpekute (Waȟpékhute)
• Sisseton (Sisíthuŋwaŋ)
• Wahpeton (Waȟpéthuŋwaŋ)
• Yankton (Iháŋkthuŋwaŋ)
• Yanktonai (Iháŋkthuŋwaŋna)
• Teton (Thítȟuŋwaŋ) oder Lakota

De Mdewakanton weern bit to de Upstand vun de Ööstlich Dakota 1862 in Minnesota de führende Stamm vun de Očhéthi Šakówiŋ, mussen aber as Folg vun de Niederlaag, bi de se grooten Verlust an Minschen un Kampkraft harrn, hör Stellung in de Allianz an de gröttste Grupp vun de Teton, den Oglala, aftreden.

Kiek ok bi

• List van Indianer up de noordamerikaansche Kontinent.

Literatur

• Raymond J. DeMallie (rgv.): Handbook of North American Indians. Bd. 13: Plains. Smithsonian Institution Press, Washington D.C. 2001. ISBN 0-16-050400-7
• Royal B Hassrick: Das Buch der Sioux, Eugen Diederichs Verlag, Köln 1982, Weltbild Verlag, Augsburg, 1992. ISBN 3-89350-353-6
• George E. Hyde: Histoire des Sioux: Le peuple de Red Cloud. Drei Bände, Éditions du Rocher, 1996
• Jessica Dawn Palmer: The Dakota peoples: a history of the Dakota, Lakota and Nakota through 1863, Mcfarland & Co Inc. 2008, ISBN 978-0-7864-3177-9

Weblenken

Sioux. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Dakota Blues: The history of the Great Sioux Nation (engelsch)
• Indianerwww: Sioux
• Dakota Language and Culture Encyclopedia