Füür
Füür (n.) is dat wat’n sehn daht, wenn en brennboren Kram mit Warms un Flammen opgeiht. För en Füür ward jümmers veer Saken brukt: en brennboren Kram (to’n Bispeel Holt, Popier, drög’t Gras usw.), Suerstoff, de richtige Brenntemperatur un de richtig Mangels twüschen Suerstoff un den brennboren Kram.
Jenadem wat’n verbrennen deit, gift dat ünnerscheedlik Hitt. T.B. brennt Holt normaal all bi 320 bet 380 °C, holten Köhl brennt bi üm un bi 800 °C un Steenköhl brennt bi 2200 °C.
Bi beste Bedingung kann de Gloot bi en hölten Füür üm 800 °C Hitt hebben, un to glieke Tied kann de Flamm, dor wo de hellste Farv to sehn is, bet to 1100 °C Hitt hebben.
Dat Füür an sik sütt’n as Kulturtechnik an, dat heet: As de Vöröllern vun de Minschen mit dat Füür umgahn lehrt hebbt, wehr dat’n ganz groten Schritt in de Richen to de Zivilisation.